W cieniu «operacji polskiej». Represje na sowieckiej Ukrainie 1937–1938 w dokumentach. Tom 1. Ofiary

Okładka ksiązki. Fot: Centrum Mieroszewskiego

 Nakładem Centrum Mieroszewskiego ukazał się tom «W cieniu «operacji polskiej». Represje na sowieckiej Ukrainie 1937–1938 w dokumentach. Tom 1. Ofiary».

Jest to pierwszy tom dwuczęściowego wydawnictwa poświęconego «operacji polskiej» NKWD – jednej z najbardziej masowych i tragicznych akcji represyjnych okresu wielkiego terroru – podaje Centrum Mieroszewskiego.

Publikacja, przygotowana przez dr Janę Prymaczenko we współpracy z dr. Łukaszem Adamskim, zawiera wybór autentycznych dokumentów z archiwów Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz innych źródeł, uzupełnione komentarzem naukowym.

Zebrane materiały – nakazy aresztowania, protokoły przesłuchań, akty oskarżenia oraz dokumenty z procesów rehabilitacyjnych – odsłaniają mechanizmy totalitarnego terroru i pokazują, jak decyzje wydane na mocy rozkazu NKWD nr 00485 niszczyły życie tysięcy osób.

Ofiarami byli nie tylko Polacy, ale także Ukraińcy, Rosjanie, Żydzi i przedstawiciele innych narodowości, których łączyły więzi rodzinne, towarzyskie lub historyczne z Polską. Wielu skazano pod sfabrykowanymi zarzutami szpiegostwa, sabotażu czy «wrogiej działalności». W książce znajdziemy m.in. poruszającą historię żołnierza Armii Czerwonej Fedira Maluka, skazanego na łagry za związek z wdową po «wrogu ludu», czy losy braci Jewtuszków, lojalnych wobec radzieckiego wywiadu, którzy mimo to zostali aresztowani i tylko cudem uniknęli kary śmierci.

Czytaj także: Operacja Polska w historii mojej rodziny

Za urzędowym językiem protokołów kryją się świadectwa lojalności, więzi rodzinnych i osobistych tragedii – losy osób i całych rodzin dotkniętych zasadą odpowiedzialności zbiorowej. Publikacja ukazuje, w jaki sposób strach, propaganda i systemowa przemoc prowadziły do dezintegracji więzi społecznych, a jednocześnie dokumentuje przypadki odwagi i determinacji jednostek, którym udało się przetrwać.

Książka jest adresowana do badaczy dziejów XX wieku, specjalistów i studentów zajmujących się historią Europy Środkowo-Wschodniej, a także do wszystkich zainteresowanych relacjami polsko-ukraińskimi i badaniami nad totalitaryzmem.

Publikacje można kupić w sklepie on-line.

W 2026 r. ukaże się tom drugi, poświęcony perspektywie funkcjonariuszy NKWD – bezpośrednich wykonawców represji.

ba za Monitor Wołyński

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: