„Symbolizuje niepodległość”

1 stycznia na Górze Giedymina Litwini jak co roku świętowali Dzień Flagi.

„W 1988 roku po wielu latach niewoli, które były jak noc, zaczęła wschodzić zorza niepodległości i w tym czasie na Zamku Giedymina znów zaczął powiewać trójkolor. Wówczas jednoczył on wszystkich, wzywał na place, na demonstracje, na Szlak Bałtycki i przedsięwzięcia Sąjūdisu, aż w końcu doprowadził do 11 marca. Tu, na Górze Giedymina, flaga dalej symbolizuje naszą niepodległość i wolność oraz prowadzi ku zwycięstwom” – powiedział podczas ceremonii minister Juozas Olekas.

W przeciwieństwie do litewskich tradycji państwowych, flaga Litwy ma stosunkowo młody rodowód. W czasach Wielkiego Księstwa Litewskiego obowiązywała czerwona, z Pogonią. Jednak w 1918 roku przyjęcie czerwonej flagi wywoływałoby skojarzenia z bolszewizmem. Odrzucono także projekt białego godła na czerwonej tarczy. Powodem było użycie flagi biało-czerwonej przez Polskę.

W pośpiechu przyjęto więc flagę żółto-zielono-czerwoną, opracowaną na początku 1918 roku przez komisję artystów: Jonasa Basanavičiusa, Antanasa Zmuidzinaviciusa i Tadasa Daugirdas, których propozycję zatwierdziła litewska Rada Państwa na posiedzeniu z 19 kwietnia 1918 roku. Po raz pierwszy żółto-zielono-czerwona flaga wywieszona została w Wilnie 11 listopada na budynku Taryby.

W okresie międzywojennym rozważano jej zmianę. Pojawiały się głosy za flagą zielono-biało-czerwoną – były to wcześniej barwy stowarzyszeń studenckich z terenu Małej Litwy, które odgrywały znaczącą rolę w litewskiej kulturze na przełomie XIX wieku i XX wieku. Proponowano też, by flagą Litwy była flaga czerwono-biało-żółta – w barwach herbu Pogoni. Te dyskusje przerwała sowiecka okupacja w 1940 roku. Flaga żółto-zielono-czerwona stała się niekwestionowanym symbolem niepodległego państwa, kultywowanym na emigracji i w pamięci narodowej.

W czasach sowieckich używanie tej flagi było zakazane. Litewskiej SRR przydzielono zupełnie inną, która nie miała związków z wcześniejszą symboliką. Żółto-zielono-czerwoną przywrócono w 1988 roku w związku z przemianami demokratycznymi na Litwie, a znów przyjęto ją oficjalnie 20 marca 1989 roku.

Od niedawna wznowiono dyskusję na temat przywrócenia tradycyjnej flagi Wielkiego Księstwa Litewskiego – czyli wizerunku białej (srebrnej) Pogoni na czerwonym (purpurowym) tle. Sejm RL rozważał możliwość nadania tej fladze statusu państwowej (w odróżnieniu od Trispalvė – pozostającego flagą narodową) oraz regulamin zakresu jej używania (np. podczas wielkich świąt i uroczystości państwowych, rocznic wydarzeń historycznych – jak np. bitwy pod Grunwaldem).

Kresy24.pl/Wikipedia