Stan Kansas uznał Wielki Głód na Ukrainie za ludobójstwo

Uchwałę podpisał już gubernator stanu. Ambasada Ukrainy w USA, podając informację o uchwale, podkreśla że jej przyjęcie było możliwe dzięki „wspólnym wysiłkom” ukraińskich dyplomatów i ukraińskiej diaspory. Kansas to dziesiąty stan, który uznał Hołodomor 1932-33 za zbrodnię ludobóstwa popełnioną na ukraińskim narodzie. Wcześniej podobne uchwały przyjęły władze stanów Washington, Wisconsin, Illinois, Massachusets, Michigan, New Jersey, Nowy Jork, Oregon i Pensylwania. USA jako kraj też już wcześniej uznały Wielki Głód za ludobójstwo.

Rosja zdecydowanie protestuje przeciwko uznaniu Wielkiego Głodu za ludobójstwo. Jedni rosyjscy przeciwnicy takiej kwalifikacji Wielkiego Głodu wskazują, że  okresie stalinowskiego Wielkiego Terroru i przymusowej kolektywizacji wsi miliony ofiar pochłonął też głód w południowej i środkowej Rosji oraz w Kazachstanie, i to wspólny dramat wszystkich narodów b. ZSRS. Inni twierdzą, że głód spowodowany był trudnościami gospodarczymi w ZSRS i nie był wywołany sztucznie, kolektywizacja była zaś próbą radzenia sobie z trudnościami gospodarczymi i próbą modernizacji. Kombinacja tych dwóch linii obrony jest taka, że Wielki Głód to niezamierzony efekt uboczny kolektywizacji. „Nie ma historycznego dowodu, że głód został wywołany według kryteriów etnicznych. Jego ofiarami padły miliony obywateli Związku Radzieckiego, reprezentujących różne narody i narodowości zamieszkujące głównie rolnicze obszary kraju. Ta tragedia nie ma – i nie może mieć – jakichkolwiek międzynarodowo uznanych cech ludobójstwa i nie powinna być wykorzystywana jako narzędzie we współczesnych dywagacjach politycznych” – głosi uchwała rosyjskiej Dumy z 2008 roku.

Ukraińska strona wskazuje, że chłopi ukraińscy byli największą i najmniej podatną na stalinowską inżynierię grupą etniczną i społeczną i dlatego zostali wyniszczeni. Do tego Stalin chciał stłumić aspiracje narodowościowe na Ukrainie, które rzeczywiście rozwinęły się w latach 20. za zgodą sowieckich władz. Podobnie uważał jeden z najwybitniejszych amerykańskich sowietologów, nieżyjący już Martin Malia. Wskazywał jednak w swojej książce „Sowiecka tragedia”, że Wielki Głód na Ukrainie był głównym, ale nie jedynym punktem szerszego planu, bo zebrał największe żniwo również w innych częściach ZSRS, gdzie również akurat mieszkała ludność nie przystająca do stalinowskich planów „wielkiego skoku” i wobec której Stalin był podejrzliwy: Wielki Głód pochłonął w sumie miliony ofiar np. na Kubaniu, gdzie mieszkali Kozacy kubańscy (a część z nich popierała w czasie wojny domowej „białych”) albo w Kazachstanie, gdzie również społeczność wiejska żyła w tradycyjny sposób.

Dotychczas za ludobójstwo Wielki Głód uznało 26 państw, w tym Polska. „Wielki Głód „Hołodomor” został specjalnie wywołany przez rządzący Związkiem Sowieckim despotyczny reżim bolszewicki i miał doprowadzić do osłabienia i wyniszczenia narodu ukraińskiego, a tym samym stłumić jego dążenia do wolności i odbudowania własnego niepodległego państwa.” – czytamy w uchwale Senatu RP z 2006 roku.

fot. A. Winerberger, Charków, rok 1933, zmarłe z głodu dziecko