Prace nad nim trwały ponad ćwierć wieku. „Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej” opracowany został przez zespół językoznawców z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem prof. Irydy Grek-Pabisowej.
To dokument o wielkiej wartości dla historii języka polskiego i dziejów kultury polskiej, który utrwala i zachowuje ginącą mowę ludności polskiej zamieszkującej od kilku wieków etniczne obszary Białorusi, Litwy i Łotwy. Żyje tam jeszcze ponad pół miliona osób narodowości polskiej: 200,9 tys. na Litwie, 294,5 tys. na Białorusi, 44,8 tys. na Łotwie.
Do zebrania i opracowania polskiego dziedzictwa językowego Kresów północno-wschodnich w formie słownika skłoniła badaczy z Instytutu Slawistyki PAN świadomość postępujących zmian językowych i perspektywa całkowitego zaniku kresowej, regionalnej odmiany polszczyzny.
Na podstawie materiałów zebranych przez naukowców podczas badań terenowych, wydano osiem tomów różnego typu opracowań mowy Polaków na dawnych Kresach północno-wschodnich oraz dziesiątki artykułów.
Te prace stały się podstawowym źródłem, z którego zaczerpnięty został materiał do Słownika. Wykorzystano w nim również słownictwo zarejestrowane w publikacjach wszystkich autorów zajmujących się polszczyzną kresową od chwili, gdy w nauce polskiej pojawiły się pierwsze zapisy żywej mowy z tych terenów – od roku 1925 oraz materiały językoznawców białoruskich, litewskich i rosyjskich, którzy w latach 1967–1969 prowadzili badania polszczyzny kresowej, a nawet zapisy naukowca z japońskiego Uniwersytetu w Kioto zajmującego się językiem Polaków w dwu kresowych rejonach. W efekcie zapisy żywej mowy (głównie nagrania, rzadziej zapisy ze słuchu) pochodzą od 54 naukowców z 249 opublikowanych prac.
W klasyfikacji polskich słowników gwarowych „Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej” zaliczać się będzie do naukowych słowników dużych – liczy bowiem około 13 tys. haseł – artykułów słownikowych i ponad 2 tys. zwrotów frazeologicznych.
Kresy24.pl/portal wiedzy.pan.pl
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!