Mszą świętą w w grodzieńskiej katedrze rozpoczęły się uroczystości upamiętniające 78. rocznicę masowej deportacji Polaków na Syberię z terenów zajętych przez ZSRR po 17 września 1939 roku. Część artystyczną przygotowały dzieci i młodzież z Polskiej Szkoły Społecznej przy Związku Polaków na Białorusi. Liczny udział w uroczystościach wzięli miejscowi Polacy, wśród nich byli dawni zesłańcy.
Uroczystości zorganizował Związek Polaków na Białorusi kierowany przez Andżelikę Borys, przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Grodnie.
Zgromadzeni na mszy świętej Polacy z Grodzieńszczyzny, a także dyplomaci akredytowani na Białorusi i delegacja z Polski, udali się po jej zakończeniu do siedziby Związku Polaków na Białorusi. Polska młodzież przygotowała dla nich okolicznościową akademię.
„Bez przeszłości nie można budować przyszłości, pamięć o historii kształtuje naszą tożsamość”– powiedziała PAP prezes ZPB Andżelika Borys. Dlatego – podkreśliła – jej organizacja dba o upamiętnienie tragicznych dat w polskiej historii.
„Luty 1940 roku to pierwsza wywózka, która dotknęła 140 tys. ludzi” – przypomniała Andżelika Borys.
10 lutego 1940 roku władze sowieckie przeprowadziły pierwszą z czterech masowych deportacji obywateli polskich, w czasie której według danych NKWD do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię wywieziono około 140 tys. ludzi.
Decyzję o deportacji wydała 5 grudnia 1939 r. Rada Komisarzy Ludowych. Przez następne dwa miesiące trwały przygotowania do jej przeprowadzenia, w czasie których sporządzano listy i prowadzono „rozeznanie terenu”.
Wywózka objęła chłopów, mieszkańców małych miasteczek, rodziny osadników wojskowych oraz pracowników służby leśnej. Jej przebieg nadzorował osobiście Wsiewołod Mierkułow – zastępca szefa NKWD Ławrientija Berii.
Deportacja przeprowadzona przez NKWD 10 lutego 1940 r. odbyła się w straszliwych warunkach, które dla wielu były wyrokiem śmierci. W czasie jej realizacji temperatura dochodziła nawet do minus 40 st. C. Na spakowanie się wywożonym dawano od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Bywało i tak, że nie pozwalano zabrać ze sobą niczego.
W latach 1940–1941 cztery fale deportacji ludności polskiej z terenów zajętych przez ZSRR w 1939 roku objęły według historyków około miliona obywateli polskich.
Kresy24.pl/zdjęcia: Facebook Andrzej Poczobut/AB
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!