Plenerowa wystawa o Jerzym Ordzie w Trokach

W środę 3 maja 2023 roku, w ramach obchodów kolejnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, przy Pałacu Kultury w Trokach została otwarta wystawa plenerowa „Jerzy Orda 1905–1972”.

Wernisaż plenerowej wystawy „Jerzy Orda 1905–1972” przed Pałacem Kultury w Trokach, 3 maja 2023 r.
http://l24.lt

Znakomity historyk kultury, archiwista i żarliwy działacz społeczny Jerzy Orda był określany przez Mu współczesnych jako: „Wilnianin z wyboru”, „humanista integralny” czy „człowiek paradoksu”, choć On sam zwykł czasem o sobie mówić, iż jest „anarchistą w duchu św. Augustyna”, a św. Augustyn ten anarchizm zamknął w bardzo krótkiej zasadzie: „Kochaj i rób co chcesz”.

Jerzy Orda urodził się 20 marca 1905 roku w Nowoszycach pod Pińskiem. Pochodził z rodziny ziemiańskiej, głęboko zakorzenionej w tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego. Więzy pokrewieństwa łączyły go z Napoleonem Ordą, akwarelistą i rysownikiem, oraz z rodem Giedroyciów. Rodzina od strony matki pochodziła z Galicji, a jego dziadkiem był wybitny historyk Stanisław Smolka.

Do Wilna Jerzy Orda przyjechał w roku 1926, by kontynuować studia historyczne na Uniwersytecie Stefana Batorego. Miasto, jego barokowa architektura i niepowtarzalny charakter zafascynowały go tak bardzo, że pozostał mu wierny niezależnie od bardzo burzliwych wydarzeń II wojny światowej i trwającej dziesięciolecia sowieckiej okupacji.

Wiele uwagi Jerzy Orda poświęcił również zamkowi w Trokach. Przygotowując artykuł naukowy na jego temat nie tylko badał dokumenty archiwalne, ale także osobiście wykonywał pomiary grubości, szerokości i długości cegieł, grubości i wysokości murów, odtwarzał nawet wymiary nieistniejących już pomieszczeń!

W otwarciu wystawy wzięli udział Ilona Lewandowska, kuratorka wystawy, przedstawiciele organizatorów i Samorządu Rejonu Trockiego.

Jak powiedział Edward Kiejzik, dyrektor Pałacu Kultury w Trokach:

„W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja przypominamy o postaci, która ukazuje, że ideały, które przyświecały jej twórcom, przetrwały wśród Polaków i Litwinów nie tylko przed długi okres zaborów, ale były żywe również w okresie powojennym, choć zdecydowanie nie sprzyjała im sowiecka władza”.

„Bardzo cieszę się, że ta wystawa prezentowana jest w Trokach, które dla Jerzego Ordy, jako historyka były jednym z najbardziej interesujących miejsc. Nie jest to postać znana, a jednak ważna, dzięki której lepiej możemy poznać historię regionu, wyzwania, przed jakimi stały poprzedzające nas pokolenia”

– dodała kurator wystawy Ilona Lewandowska.

Wystawa plenerowa pt. „Jerzy Orda 1905–1972”:

• Scenariusz – Ilona Lewandowska;
• Zdjęcia – Waldemar Dowejko;
• Rysunki i projekt graficzny – Tomasz Bereźnicki;
• Organizatorzy: Pałac Kultury w Trokach, E. Tamylytė Galeria Sztuki „Fojė”.

Wystawa „Jerzy Orda 1905–1972” powstała w roku 2022 w ramach obchodów 50. rocznicy śmierci dr Jerzego Ordy jako projekt realizowany przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie im. Jana Olszewskiego” finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2023”.

W pierwszej połowie czerwca br. w Trokach planowana jest także projekcja filmu „Jerzy Orda. Anarchista w Duchu św. Augusta” połączona z warsztatami edukacyjnymi dla młodzieży. Promocja filmu odbyła się 23 listopada 2022 roku w Narodowej Galerii Sztuki w Wilnie (Konstitucijos pr. 22).

„Jerzy Orda. Anarchista w duchu św. Augustyna”, film dokumentalny, czas trwania: 55 minut.

• Scenariusz: Ilona Lewandowska;
• Reżyseria: Dovilė Gasiūnaitė;
• Montaż: Vytautas Tinteris;
• W filmie udział wzięli: Krystyna Adamowicz, dr Rasa Antanavičiūtė, Alwida Bajor, ks. Wojciech Górlicki, prof. Zigmantas Kiaupa, Wojciech Piotrowicz, doc. dr Andrzej Pukszto, dr Vitalija Stravinskienė, Wojciech Zagała, Paweł Zienowicz;
• Produkcja: Teresa Rožanovska Ketvirta Versija & Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”, 2022;
• Partnerzy projektu: Instytut Polski w Wilnie, Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy, Instytut Historii Litwy, Samorząd Miasta Wilna. 

RES

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Festiwal „Idy Teatralne 2023” startuje w Wilnie!