Nowogródczyzna naszych ojców. Województwo nowogrodzkie II RP

„Nowogródek na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych był już nie tylko centrum administracyjnym, ale stał się też głównym ośrodkiem turystycznym w skali całego województwa. W mieście funkcjonowało wówczas 5 hoteli, a we wsi Walówka w pobliżu jeziora Świteź zbudowano schronisko PTK, cieszące się ogromnym powodzeniem wśród wędrujących szlakiem mickiewiczowskim” – czytamy w albumie Nowogródczyzna naszych ojców.

Album poświęcony jest Ziemi Nowogrodzkiej w latach międzywojennych. Pokazuje odbudowę regionu zrujnowanego przez dwie wojny – światową i bolszewicką, polskie życie społeczne i gospodarcze, administrację, szkoły i działalność oświatową, życie kulturalne i religijne, sądy, policję, straż pożarną, koleje, jednostki Wojska Polskiego stacjonujące na tym terenie. Na starych fotografiach przedstawiono też życie codzienne mieszkańców, ludzi przy codziennej pracy i przy święcie. Ujrzymy też osoby odgrywające istotną rolę w życiu województwa nowogródzkiego.

Z kart albumu wyłania się obraz Ziemi Nowogrodzkiej jako krainy chrześcijańskiej, zamieszkałej przez przedstawicieli różnych narodowości i religii, do 1939 r. na ogół zgodnie współistniejących obok siebie. Zobaczymy Nowogródczyznę jako jeden z elementów państwa polskiego, jedno z jej siedemnastu województw, uczestniczących w całości funkcjonowania złożonego mechanizmu Rzeczypospolitej.

Na kartach albumu przewijać się będą postacie najważniejsze w dwudziestowiecznych dziejach Polski, które pojawiały się na Nowogródczyźnie – naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego, prezydentów Stanisława Wojciechowskiego, Ignacego Mościckiego i Władysława Raczkiewicza, marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, gen. Władysława Andersa i wielu innych.

Lektura albumu uzmysławia, że tamten świat został zmieciony przez sowiecki i niemiecki potop jak legendarna Atlantyda. Dwory zostały spalone, świątynie – zniszczone lub odebrane wiernym. Ujrzymy ludzi, którzy mieszkali wówczas na Nowogródczyźnie i padli ofiarą dwóch systemów totalitarnych, niemieckiego narodowego socjalizmu i rosyjskiego komunizmu – poległych, zamordowanych, zesłanych do obozów koncentracyjnych i łagrów, wygnanych z ojcowizny, umierających na emigracyjnej tułaczce, a w dzisiejszej Polsce niemal zupełnie zapomnianych.

Kazimierz Krajewski, Nowogródczyzna naszych ojców. Województwo nowogrodzkie II RP, Warszawa 2018, 560 s., ISBN: 978-83-8098-529-2

Seria wydawnicza: „Dopalanie Kresów”

Kresy24.pl/ipn.gov.pl

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: