Mińsk robi wszystko, by puścić w niepamięć 100. rocznicę niepodległości Białorusi

Komitet Wykonawczy Mińska nie chce tablicy upamiętniającej setną rocznicę proklamowania Białoruskiej Republiki Ludowej. Kategoryczne NIE jeszcze nie wybrzmiało, ale mijają kolejne miesiące, a  władze stolicy nie wydają zgody na jej instalację. Powołują się przy tym na listy od zaniepokojonych obywateli, którzy rzekomo negatywnie oceniają tę inicjatywę.

Pamiątkowa tablica odlana z brązu, upamiętniająca 100. rocznicę ogłoszenia Białoruskiej Republiki Ludowej miała zawisnąć na budynku przy ulicy Wołodarskiego 9 (wówczas Sierzpuchowskiej). To właśnie tam, w biurze przewodniczącego Ludowego Sekretariatu Białorusi (dziś powiedzielibyśmy – premiera) Józefa Woronko (biał. Jazep Waronka), 24 marca rozpoczęło się posiedzenie Rady BRL, zakończone rankiem 25 marca przyjęciem aktu niepodległości BRL (III Hramota Konstytucyjna).

Prośbę do miejskich władz o zgodę na zainstalowanie tablicy wystosowała Białoruska Socjaldemokratyczna Partia (Hramada) na początku roku, przed uroczystymi obchodami 100-lecia niepodległości BRL 25 marca. Nie czekając na decyzję władz, ogłosiła zbiórkę środków, a społeczeństwo w ciągu kilku godzin zebrało fundusze na wykonanie tablicy. Ustalono nawet datę jej odsłonięcia. Tymczasem stołeczny ratusz, zwlekając z podjęciem decyzji przekłada posiedzenia, na których ma się rozstrzygnąć los pamiątkowej tablicy.

„Informujemy, że Komitet Wykonawczy Miasta Mińska otrzymał szereg listów od obywateli Białorusi, którzy negatywnie odnieśli się do pomysłu instalacji tablicy pamiątkowej przy ulicy Wołodarskiego 9. Kwestia celowości podjęcia decyzji Mingorispałkoma w sprawie instalacji tablicy pamiątkowej jest obecnie rozpatrywana” – cytuje odpowiedź przewodniczącego stołecznych władz Andrieja Szoreca portal Nasza Niwa.

Budynek przy Wołodarskiego, 9 (dawna ulica Sierzpuchowska, 9) został zbudowany w Mińsku w 1912 roku przez rodzinę Malinów.  Jest to jeden z niewielu stołecznych budynków, które przetrwały wojnę: część, która wychodzi na ulicę Wołodarskiego nie została naruszona, ucierpiała ta wychodząca na Prospekt Niepodległości (dawn. ul. Zacharzewska).

Początkowo w budynku znalazł siedzibę miński oddział Banku ziemiańskiego, ważny obiekt społeczny w tamtych czasach. Część pomieszczeń stanowiły mieszkania czynszowe. W czasie I wojny światowej pod tym adresem działało wiele instytucji, ważnych dla Frontu Zachodniego. Później siedzibę miała tam Polska Organizacja Wojskowa. Na niższych piętrach znajdowały się sklepy.

Od 19 marca 1918 roku, pomieszczenia wynajmował tam Sekretariat Ludowy BRL. Były to pokoje na trzecim piętrze. 25 marca 1918 o godzinie szóstej rano przyjęto tam akt niepodległości BRL nazwany III Hramotą Konstytucyjną.

Do proklamacji BRL doszło w warunkach okupacji niemieckiej. BRL nie została uznana przez społeczność międzynarodową, zaś w 1919 roku, po wycofaniu się Niemców, na jej miejscu bolszewicy utworzyli Białoruską Socjalistyczną Republikę Radziecką (BSRR), a następnie Litewsko-Białoruską Republikę Rad. Po krótkim okresie, gdy tereny te znalazły się pod kontrolą Polski, na ich części reaktywowano BSRR.

Po wejściu bolszewików do Mińska, ideę BRL skuteczne wymazano z pamięci mińszczan. Budynek rodziny Malinów skonfiskowano, a jej członkowie wyjechali na Zachód. W latach 90. XX wieku środowiska demokratyczne zaczęły świętować pod budynkiem rocznicę niepodległości. Dlaczego tak późno? Dopiero w 1989 roku pracownik Narodowego Archiwum Historycznego Władimir Denisow ujawnił informację o przeszłości domu przy ulicy Wołodarskiego.

Dziś na parterze budynku znajduje się popularna wśród mieszkańców Mińska knajpka „Kafe Czeburecznaja”. Na początku lat dziewięćdziesiątych wiele osób kojarzyło już budynek przy Wołodarskiego 9 z „domem, w którym ogłoszona została niepodległość Białorusi”. A kiedy 25 marca przyjęło się nazywać „Dniem Wolności” (Dniom Woli), „Czeburecznaja”’ stała się „Domem Dnia Wolności”. W latach 2000 pojawił się taki trend, żeby 25 marca pójść na Wołodarskiego – na czeburieki i piwo.

Kresy24.pl/tut.by/ba

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: