Korpus Ochrony Pogranicza kontra Armia Czerwona
Korpus Ochrony Pogranicza (KOP) utworzony został we wrześniu 1924 roku w związku z trudną sytuacją w zakresie bezpieczeństwa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolite i w celu zabezpieczenia tych rubieży. Korpus był specjalną formacją wojskową, która miała ochraniać polską granicę wschodnią przed atakami sowieckiej dywersji i litewskich bojówek, przechodzenia polskich komunistów do Rosji oraz zwalczała przemyt z Litwy, Łotwy i Rumunii.
KOP, jako formacja powołana do ochrony granicy państwowej i bezpieczeństwa publicznego, podlegał w czasie pokoju formalnie Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, a pod względem spraw wojskowych i wojennych oraz organizacji i uzupełnień Ministerstwu Spraw Wojskowych, stanowiąc faktycznie część składową sił zbrojnych II Rzeczpospolitej.
Korpus w latach 1924–1927 stopniowo przejmował ochronę granic ze Związkiem Sowieckim, Łotwą, Litwą, oraz odcinki granic z Rumunią i Niemcami (Prusami Wschodnimi), a w 1939 roku również z Węgrami. Dowódcami KOP byli kolejno: gen. dyw. Henryk Odrowąż-Minkiewicz(1924–1929); gen. bryg. Stanisław Tessaro (1929–1930); gen. bryg. Jan Kruszewski (1930–1939); gen bryg. Wilhelm Orlik-Rückeman (od 31 sierpnia 1939 r.).
Formacja liczyła około 27 000 żołnierzy i zgodnie z polskimi planami mobilizacyjnymi sił zbrojnych, jednostki KOP przewidziane były do zadań osłonowych lub miały stanowić kadrę do formowania dywizji rezerwowych.
W marcu 1939 roku Korpus Ochrony Pogranicza składał się z: dowództwa, trzech dowództw brygad, ośmiu dowództw pułków, trzydziestu trzech batalionów, dywizjonu i dziewiętnastu szwadronów kawalerii, dwóch dywizjonów i baterii artylerii, sześciu kompani saperów, dywizjonu żandarmerii, szkoły podoficerów i służb.
Po wybuchu wojny dowództwu KOP w Warszawie były podporządkowane następujące formacje obsadzające granice wschodnią i północną:
Pułk KOP „Wilno” – dowódca ppłk Kazimierz Kardaszewicz, w składzie:
batalion KOP „Troki” – dowódca mjr Sylwester Krasowski,
batalion KOP „Niemeczyn” – dowódca mjr Czesław Mierzejewski,
batalion KOP „Nowe Święciany” – dowódca kpt. Stefan Korzeniewski,
batalion KOP „Orany” – dowódca kpt. Stanisław Getter.
Pułk KOP „Głębokie” – dowódca ppłk Jan Świątkowski, w składzie:
batalion KOP „Łużki” – dowódca mjr Franciszek Benrot,
batalion KOP „Podwiśle” – dowódca kpt. Franciszek Osmankiewicz.
Pułk KOP „Wilejka” – dowódca ppłk Józef Kramczyński, w składzie:
batalion KOP „Budsław” – dowódca mjr Mieczysław Baczkowski,
batalion KOP „Krasne” – dowódca mjr Stanisław Starzyński,
batalion KOP „Iwieniec” – dowódca mjr Jan Styliński,
szwadron kawalerii KOP „Krasne” – dowódca rtm. Konstanty Anton,
szwadron kawalerii KOP „Iwieniec” – dowódca rtm. Ksawery Wejtko.
Pułk KOP „Snów” – dowódca ppłk Jacek Jura, w składzie:
batalion KOP „Stołpce” – dowódca ppłk Stanisław Krajewski,
batalion KOP „Kleck” – dowódca kpt. Stanisław Zwojszczyk.
Brygada KOP „Polesie” – dowódca płk Tadeusz Różycki-Kołodziejczyk, w składzie:
batalion KOP „Ludwikowo” – dowódca kpt. Andrzej Szumlinski,
batalion KOP „Sienkiewicze” – dowódca ppłk Jan Dyszkiewicz,
batalion KOP „Dawigródek” – dowódca mjr Jacek Tomaszewski.
Pułk KOP „Sarny” – p.o. dowódcy był dowódca batalionu fortecznego „Sarny” w składzie:
baon KOP „Rokitno” – dowódca mjr Jan Wojciechowski,
baon KOP „Bereźne” – dowódca mjr Antoni Żurowski,
szwadron kawalerii KOP „Bystrzyce” – dowódca rtm. Wiktor Jakubowski,
batalion forteczny KOP „Sarny” – dowódca ppłk Nikodem Sulik,
batalion forteczny KOP „Małyńsk” – dowódca mjr Piotr Frankowski.
Pułk KOP „Zdołbunów” – dowódca ppłk Władysław Węgrzyński, w składzie:
batalion KOP „Dederkały” – dowódca mjr Stanisław Szablowski,
batalion KOP „Ostróg” – dowódca kpt. Sylwester Trojanowski,
batalion KOP „Hoszcza” – dowódca kpt. Antoni Małecki,
dywizjon kawalerii KOP „Niewirków” – dowódca mjr Wacław Kryński,
szwadron kawalerii KOP „Dederkały” – dowódca rtm. Edward Rudnicki.
Pułk KOP „Czortków” – dowódca ppłk Marceli Kotarba, w składzie:
batalion KOP „Borszczów” – dowódca kpt. Bronisław Krakowski,
batalion KOP „Kopyczyńce” – dowódca mjr Stefan Tomaszewski,
batalion KOP „Skałat” – dowódca ppłk Stanisław Janusz,
kompania saperów KOP „Czortków” – dowódca kpt. Eugeniusz Krzemiński.
Dziśnieńska Półbrygada Obrony Narodowej – dowódca płk dypl. Edward Perkowicz, w składzie:
bataliony ON „Postawy” – dowódca kpt. Józef Cader,
bataliony ON „Brasław” – dowódca kpt. Eugeniusz Tokarski.
W tatach 30-tych XX wieku Armia Czerwona (właściwie Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona, ros. Рабоче-Крестьянская Красная Aрмия, RKKA) stanowiła największą siłę zbrojną na świecie. Stale rozbudowywana, aż do czasu dojścia Hitlera do władzy, była jedyną armią, pod którą ukierunkowana była cała gospodarka państwa, a pięcioletnie plany jej rozbudowy zsynchronizowano z planami rozwoju przemysłu.
Atak niemiecki na Polskę zastał RKKA w trakcie realizacji kolejnego planu rozbudowy. Wraz z narastającym napięciem międzynarodowym zwiększono liczbę stanu pokojowego Armii Czerwonej o 328 000 ludzi, a na wypadek wojny zamierzano rozwinąć siły zbrojne do liczby 6 503 000 żołnierzy.
Latem 1939 roku w ZSSR wprowadzono dla celów strategicznych podział kraju na 14 okręgów wojskowych, z których dwa na granicy z Polska (Białoruski i Kijowski) otrzymały status Specjalnych Okręgów Wojskowych. Rozpoczęto formowania tzw. grup armijnych, które we wrześniu 1939 roku zostały przekształcone w dowództwa 12 armii.
Z rozkazu Józefa Stalina przeciwko Polsce skierowano żołnierzy z obu Specjalnych Okręgów Wojskowych: Białoruskiego i Kijowskiego, które zostały przemianowane odpowiednio na Fronty: Białoruski i Ukraiński:
Front Białoruski – dowódca komandarm Michaił Kowalow, w składzie:
- Armia – dowódca komkor Wasil Kuzniecow, w składzie:
– Grupa Połocka w składzie: 5. Dywizja Strzelecka, 24. Dywizja Kawalerii, 22. i 25. Brygada Pancerna,
– 4. Korpus Strzelecki składzie: 27. i 50. Dywizja Strzelecka.
- Armia – dowódca komdiw Wasilij Czujkow, w składzie:
– 23. Korpus Strzelecki składzie: 8. i 52. Dywizja Strzelecka,
– 143. Dywizja Strzelecka,
– 29. i 32. Brygada Pancerna,
– Flotylla Dnieprzańska.
- Armia – dowódca komkor Iwan Zacharin, w składzie:
– 11. Korpus Strzelecki składzie: 6. i 33. Dywizja Strzelecka,
– 121. Dywizja Strzelecka.
- Armia – dowódca komkor Nikifor Miedwiediew, w składzie:
Mińska Grupa Szybka:
– 3. Korpus Kawalerii składzie: 7. i 36. Dywizja Kawalerii, 6. Brygada Pancerna,
– 16. Korpus Strzelecki składzie: 2. i 100. Dywizja Strzelecka.
Dzierżyńska Grupa Konno-Zmotoryzowana:
– 6. Korpus Kawalerii składzie: 4., 6. i 11. Dywizja Kawalerii,
– 5. Korpus Strzelecki składzie: 4. i 13. Dywizja Strzelecka,
– 15. Korpus Pancerny w składzie: 2., 21. i 27. Brygada Pancerna, 20. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych.
Wojska Ochrony Pogranicza Białorusi – dowódca gen. Iwan Bogdanow
Front Ukraiński – dowódca komandarm Siemion Timoszenko, w składzie:
- Armia – dowódca komdiw Iwan Sowietnikow, w składzie:
– 8. Korpus Strzelecki składzie: 45., 60. i 87. Dywizja Strzelecka,
– 15. Korpus Strzelecki składzie: 44. i 81. Dywizja Strzelecka, 36. Brygada Pancerna.
- Armia – dowódca komkor Filip Golikow, w składzie:
– 2. Korpus Kawalerii składzie: 3.,5. i 14. Dywizja Kawalerii, 24. Brygada Pancerna,
– 17. Korpus Strzelecki składzie: 96. i 97. Dywizja Strzelecka oraz 10. i 38. Brygada Pancerna.
- Armia – dowódca komkor Iwan Touleniew, w składzie:
– 4. Korpus Kawalerii składzie: 32. i 34. Dywizja Kawalerii, 26. Brygada Pancerna,
– 5. Korpus Kawalerii składzie: 9. i 16. Dywizja Kawalerii, 23. Brygada Pancerna,
– 13. Korpus Strzelecki składzie: 72. i 99. Dywizja Strzelecka,
– 25. Korpus Pancerny w składzie: 4. i 5. Brygada Pancerna, 1. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych.
Wojska Ochrony Pogranicza Ukrainy – dowódca gen. Wasil Osokin
Wystawione przeciwko Wojsku Polskiemu oddziały Armii Czerwonej liczyły zatem ponad 620 000 żołnierzy, 3300 samolotów, ponad 4700 czołgów i samochodów pancernych.
RES
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!