Kraina chłodnika, cepelinów i kindziuka (V)

Dovilė ir Mantas Bajaliai, Lietuvos virtuvė, Kaunas 2017
Zbiory Autora

Chołodziec litewski, czyli chłodnik zabielany

Chociaż w światowej kuchni znaleźć możemy przynajmniej kilka zup-chłodników, to jednak gdy w Polsce pada słowo „chłodnik” do głowy przychodzi nam na pierwszym miejscu – chłodnik litewski z botwinki.

Chłodnik litewski (šaltibarščių)
lrytas.lt

Do popularności owego pysznego dania przyczynił się sam… Adam Mickiewicz, który w swoim genialnym dziele „Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem” (Paryż 1834), pisał już w księdze I:

„[…] Mężczyznom dano wódkę; wtenczas wszyscy siedli

I chołodziec litewski milcząc żwawo jedli. […]”.

Co ciekawe, z drobnymi zmianami fragment ów powtarza się w poemacie jeszcze dwukrotnie – w księdze III oraz V, i za trzecim razem kończy się tak:

„[…] Mężczyznom dano wódkę; zaczem wszyscy siedli

I chłodnik zabielany milcząc żwawo jedli”.

Wśród historyków literatury rozgorzała nawet dyskusja, czy aby „chołodziec litewski” oraz „chłodnik zabielany” – to na pewno ta samo potrawa; niektórzy błędnie dowodzili, iż to pierwsze określenie oznacza… nóżki w galarecie!

Jak zatem „wyczarować” idealny chłodnik litewski? Oto sprawdzony przepis!

Składniki: 1 pęczek botwinki, 200 ml wody, ½ pęczka koperku, 1 pęczek szczypiorku,  1 pęczek rzodkiewek,  2–3 zielone ogórki, 400 g gęstego jogurtu naturalnego, 400 g kefiru (osobiście polecam „Robico”!), 500 g maślanki, 2 łyżki soku z cytryny, sól, pieprz i cukier.

Przygotowanie: botwinkę poszatkuj. Ogórki i rzodkiewki zetrzyj na jarzynowej tarce. Posiekaj koperek i szczypiorek. Do garnka wlej 200 ml wody, dodaj posiekaną botwinkę, 1 łyżeczkę soli i 1 łyżeczkę cukru. Kiedy woda się zagotuje, przykryj pokrywką i podgrzewaj na małym ogniu 3 minuty. Po tym czasie podgotowaną botwinkę przełóż do dużej miski i odstaw do wystudzenia. Ogórki posyp ½ łyżeczki soli, odstaw na 10 minut, aż zmiękną i puszczą wodę; odciśnij je na sicie. Do ostudzonej botwinki dodaj jogurt, maślankę i kefir. Następnie dodaj resztę składników: ogórek, rzodkiewkę, koperek i szczypiorek. Dopraw do smaku solą, pieprzem, cukrem i sokiem z cytryny. Wstaw do lodówki przynajmniej na 30 minut.

Chłodnik litewski (šaltibarščių)
lrytas.lt

Chłodnik litewski podawaj zawsze z jajkiem na twardo, a w wersji „ekskluzywnej – staropolskiej” z szyjkami rakowymi, gotowaną cielęciną bądź drobiem. Jajko kurze można też zastąpić przepiórczym.

RES

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Pączki Pana Marszałka (V) Pączki Pana Marszałka (IV) Pączki Pana Marszałka (III) Pączki Pana Marszałka (II) Kresowy kwas chlebowy (III)