Konferencja „Rok 1918 – koniec starej i narodziny nowej Europy. Odrodzone Państwo Polskie i Sowiecka Rosja”

Akademia Nauk, Komitet Nauk Historycznych PAN, Komitet Historii Nauki i Techniki PAN oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Historii Nauki im. L. & A. Birkenmajerów PAN i
Instytut Historii im. T. Manteuffla PAN, Towarzystwo Naukowe Warszawskie Kasa im. J. Mianowskiego – Fundacja Popierania Nauki zapraszają na Konferencję Komisji Historyków Polski i Rosji, odbywającą się w Warszawie w dniach 26–29 września 2018 r.

Jej tematem przewodnim jest zbliżająca się rocznica odzyskanie niepodległości przez Polskę. Tytuł konferencji Rok 1918 – koniec starej i narodziny nowej Europy. Odrodzone Państwo Polskie i Sowiecka Rosja (1918 – конец старой и рождение новой Европы. Возрожденное Польское Государство и Советская Россия)

Prezentujemy program:

Środa, 26 września 2018 r.. Sala Balowa, Pałac Tyszkiewiczów-Potockich (UW)

10.00–10.30. Otwarcie konferencji przez przedstawiciela władz PAN:
Jerzy Duszyński, Prezes Polskiej Akademii Nauk
Stanisław Filipowicz, Dziekan Wydziału I Nauk Społecznych i Humanistycznych, członek Prezydium PAN
Jurii Aleksandrowicz Petrow, przewodniczący rosyjskiej strony Komisji Historyków, dyrektor Instytutu Rosyjskiej Historii RAN
Leszek Zasztowt, przewodniczący polskiej strony Komisji Historyków, przewodniczący Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN
Borys Nosow, wiceprzewodniczący rosyjskiej strony Komisji Historyków, Instytut Słowianoznawstwa RAN

Prowadzący: Jurii Aleksandrowicz Petrow

10.30–11.00. Marek Kornat: Nowa Polska i Nowa Rosja. O szansach pokojowego ułożenia stosunków (1918–1919).

11.00–11.30. Genadij Filipowicz Matwiejew (Матвеев Геннадий Филиппович): Rok 1918 w losach polskich projektów państwowych («1918 год в судьбе польских государственных проектов»).

11.30–12.00. Andrzej Nowak: I wojna i narodziny eurazjanizmu.

12.00–12.30. Jurii Arkadiewicz Borysionok (Борисёнок Юрий Аркадьевич): Odradzająca się Polska, RSFRR i tworząca się państwowość białoruska («Возрождающаяся Польша, РСФСР и формирующаяся белорусская государственность»).

12.30–13.00. przerwa.

Prowadzący: Marek Kornat

13.00–13.30. Jurii Aleksandrowicz Petrow (Петров Юрий Александрович): Wielka rewolucja rosyjska 1917–1920 w w rosyjskiej myśli społecznej oraz w świetle najnowszej historiografii rosyjskiej («Великая российская революция 1917−1920 гг. в российской общественной мысли и в освещении новейшей российской историографии).

13.30–14.00. Hanna Marczewska-Zagdańska: Polska niepodległa w koncepcjach administracji Woodrow Wilsona na tle gwałtownych przeobrażeń w imperium rosyjskim i austro-węgierskim.

14.00–14.30. Ludmiła Marnej (Марней Людмила Петровна), Borys Władimirowicz Nosow (Носов Борис Владимирович): Problematyka historii Rosji i Polski XX wieku w pracach Komisji Historyków Rosji i Polski («Проблемы истории России и Польши XX века в трудах Комиссии историков России и Польши»).

14.30–15.00. Jan Szumski: Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku w oficjalnym przekazie i historiografii ZSRR okresu powojennego.

15.00–16.00. Przerwa

Sala 216, II piętro, Stara Biblioteka UW

Prowadzący: Borys Nosow

16.00–16.30. Inessa Sergeewna Jażborowska (Яжборовская Инесса Сергеевна): W kwestii charakteru państwowości Polski okresu międzywojennego. Rok 1918 – lata 1930. (К вопросу о характере государственности Польши межвоенного периода 1918–1930-е годы.

16.30–17.00. Mariusz Wołos: Misja Józefa Becka na Ukrainę i do Rosji w 1918 roku.

17.00–17.30. Hieronim Grala: Petersburska Polonia wobec wyzwań 1918 roku.

17.30–18.00. Joanna Schiller-Walicka, Andrzej Walicki: Naród, państwo, terytorium. Roman Dmowski wśród rosyjskich kadetów.

18.00–20.30. Uroczysta kolacja (Klub Profesorski Uniwersytetu Warszawskiego).

Czwartek, 27 września 2018 r.
Sala 216, II piętro, Stara Biblioteka UW

Prowadzący: Leszek Zasztowt

10.00–10.30. Władimir Petrowicz Tarasow: Wojna domowa w Rosji i Polska (w dokumentach Rosyjskiego Państwowego Archiwum Wojennego – RGWA.

10.30–11.00. Aleksandra Leinwald: Rewolucja versus niepodległość. Konflikt (z)realizowanych marzeń.

11.00–11.30. Leonid Gorizontow (Горизонтов Леонид Ефремович): Rosyjsko-polskie relacje w 1918 roku w memuarystyce okresu międzywojennego («Русско-польские отношения в 1918 г. в мемуаристике межвоенного периода»).

11.30–12.00. Daniel Boćkowski: Niepodległość, która nie nadeszła. Białystok w listopadzie 1918 roku.

12.00–12.30. Wiktor Nikołajewicz Zacharow (Захаров Виктор Николаевич): Aktualne problemy historii Noworosji 1917–1922 («Актуальные проблемы истории Новороссии 1917−1922 гг.»).

12.30–13.00. Przerwa.

Prowadzący: Leonid Gorizontow

13.00–13.30. Włodzimierz Mędrzecki: Polskie doświadczenie rewolucji na ziemiach litewsko-ruskich.

13.30–14.00. Kiriłł Aleksandrowicz Koczegarow (Кочегаров Кирилл Александрович): Rewolucyjne wydarzenia 1917–1922 roku we współczesnych rosyjskich podręcznikach szkolnych («Революционные события 1917–1922 гг. в современных российских школьных учебниках»).

14.00–14.30. Adam Bosiacki: Ustrój i system państwa bolszewickiego w oczach Polaków u progu niepodległości.

14.30–15.00. Wiesław Caban: Spory o drogi do niepodległości w XIX wieku.

15.00–16.00. Przerwa.

Prowadzący: Kiriłl Koczegarow

16.00–16.30. Mirosław Filipowicz: Polacy – mieszkańcy „domu nad rzeką Moskwą”. Uwagi na marginesie książki Y. Slezkine’a.

16.30–17.00. Joanna Gierowska-Kałłaur: Wilno pod okupacją bolszewicką (styczeń 1919) w relacji Dawida Julewicza Gopnera.

17.00–17.30. Mariusz Kulik: Polacy w armii rosyjskiej w przededniu odzyskania przez Polskę niepodległości.

17.30–18.00. Artur Markowski: Historiografia rosyjsko-żydowska o pogromach Żydów po 1918 r.

Piątek, 28 września 2018 r.
Sala 216, II piętro, Stara Biblioteka UW

Prowadzący: Andrzej de Lazari

10.00–10.30. Swietłana Michajłowna Falkowicz (Фалькович Светлана Михайловна): Sowiecko-polskie kontakty kulturalne lat 1920–1930-tych w tradycji społecznych i kulturalnych związków Rosji i Polski XIX – początku XX wieku («Cоветско-польские культурные контакты 1920−1930-х годов и традиции общественных и культурных связей России и Польши XIX – начала XX вв.).

10.30–11.00. Maciej Górny: „Chleba i pokoju!” Konflikty społeczne w Europie Środkowo-Wschodniej 1917–1921.

11.00–11.30. Jerzy Pająk: Rosja 1918 roku w listach Polaków zamieszkujących na obszarze Imperium Rosyjskiego. (Na podstawie materiałów cenzury austriackiej).

11.30–12.00. Krzysztof Latawiec: Inteligencja urzędnicza Królestwa Polskiego i Imperium Rosyjskiego wobec nowej rzeczywistości. Wybory byłych urzędników carskich po 1917 r.

12.00–12.30. Jacek Legieć: Inwalidzi wojenni z armii carskiej w niepodległej Polsce.

12.30–13.00. Przerwa.

Prowadzący: Krzysztof Latawiec

13.00–13.30. Andrzej de Lazari: Rok 1918 w historii rodzinnej braci Konstantego i Aleksandra de Lazari.

13.30–14.00. Hubert Łaszkiewicz: Życie kościelne i religijne w Rosji i w Polsce w roku 1918.

14.00–14.30. Sławomir Łotysz: „Gdyby zamiast Rosji było morze…” Techniczne i polityczne problemy odwodnienia Polesia w II Rzeczypospolitej Poleskiej.

14.30–15.00. Eugeniusz Niebelski: Józef Piłsudski na Syberii.

15.00–16.00. Przerwa.

Prowadzący: Hubert Łaszkiewicz

16.00–16.30. Stanisław Wiech: Raj utracony. Warszawa w ostatnich miesiącach rosyjskiego panowania w świetle wspomnień Striemouchowa (styczeń–czerwiec 1915 r.).

16.30–17.00. Leszek Zasztowt: Rok 1918 w świetle ,,Dzienników” Michała Romera.

17.00–17.30. Andrzej Szabaciuk: Po wydzieleniu Chełmszczyzny: sytuacja Kościoła rzymskokatolickiego i rosyjskiej Cerkwi prawosławnej na południowym Podlasiu i Lubelszczyźnie w 1918 r.

17.30–18.00. Jan Piskurewicz: Sytuacja materialna uczonych w pierwszych latach niepodległej Polski.

Sobota, 29 września 2018 r.
Sala 216, II piętro, Stara Biblioteka UW

Prowadząca: Joanna Schiller-Walicka

10.00–10.30. Andrej Konstantynowicz Sorokin (Сорокин Андрей Константинович): Kształtowanie wschodniej granicy Ukrainy 1917–1920 w kontekście stosunków międzynarodowych («Формирование восточной границы Украины 1917−1920 гг. в контексте международных отношений»).

10.30–11.00. Wiktor Ross: Lew Trocki a niepodległość Polski w 1918 r.

11.00–11.30. Walery Piotrowicz Masterow: Płaszczyzna informacyjna – przestrzeń przeciwieństw lub wzajemnego zrozumienia (społeczne dyskusje o historii i współczesności stosunków rosyjsko-polskich).

11.30–12.00. Zbigniew Opacki: Rok 1918 – transfer polskich uczonych z Rosji do szkolnictwa akademickiego Rzeczypospolitej. Wymiar ilościowy i jakościowy zjawiska.

12.00–12.30. Zbigniew Wójcik: Powroty przyrodników polskich z Rosji w latach 1918–1922.

12.30–13.00. Michał Jasiński: Los prawosławnych z terenu Królestwa Polskiego w latach pierwszej wojny światowej na przykładzie wspomnień ks. Terencjusza Teodorowicza (Т.П. Теодоровичъ, Къ сорокалѣтію пастырства. 1895 17(30) IX 1935, Варшава 1935).

13.00–13.30. Michał Piekarski: Obraz Rosji i Rosjan na łamach warszawskiego czasopisma „Muzyka” 1924–1938.

13.30–14.00. Wojciech Materski: Czy można mówić o kwestii polskiej w polityce Rosji lat Wielkiej Wojny.

14.00–15.00. Podsumowanie konferencji: Jurij Aleksandrowicz Petrow i Leszek Zasztowt.

Zachęcamy do udziału i wysłuchaniu ciekawych prezentacji najnowszych ustaleń naukowców polskich i rosyjskich

Feliks Koperski