Historia „ Sztandaru Tułacza “

Drohobycz, obecnie miasto powiatowe w obwodzie lwowskim Ukrainy – przed II wojną światową w granicach Polski, liczyło  39 tysięcy mieszkańców.

Pod zaborem austriackim (Galicja), w 1891 w Drohobyczu zostaje powołana Ochotnicza Straż  Ogniowa.  Mieszkańcy miasta ufundowali  Sztandar Stowarzyszenia Ochotniczej Straży Ogniowej, który został poświęcony w dniu 6 czerwca 1937 roku .

Miasto zamieszkiwali zgodnie Polacy Żydzi i Ukraińcy.  Nadeszły jednak ciężkie lata dla Polaków,  lata II wojny światowej. 1 września 1939 r. , Niemcy przekroczyli zachodnią granicę Polski,  a 17 września Sowieci uderzyli od wschodu – dwóch   okupantów podzieliło  naszą Ojczyzną.  Na Kresach Wschodnich rozpętała się nie spotykana w historii polskiej eksterminacja Polaków.

Strażacy z Drohobycza po raz kolejny złożyli przysięgę na sztandar. Tym razem przysięgali walkę z okupantami.

Drohobyczanin o nazwisku Unger dostał zadanie od polskiej konspiracji, wywiezienia sztandarów do Anglii. Miał w Austrii przyjaciela, z którym służył  podczas  I wojny światowej w wojsku austriackim.  Sztandary zabrane przez Ungera były dwa – jeden OSP, a drugi Związku Strzeleckiego „Strzelec”.  Pan Unger wywiózł sztandary do Innsbrucka, gdzie powierzył je opiece pana Holzera.

Holzer jako doświadczony żołnierz i weteran znał wartość  cennego depozytu, wartość nieprzeliczalną na żadne pieniądze.  Skrupulatnie ukrył sztandary.  W 1946 roku pan Holzer wyemigrował z Austrii do Australii, gdzie zmarł w 2006 roku.  Jego spadkobierca  Alfred Holzer, odnalazł pozostawione w paczce  pamiątki.   Po  rozpakowaniu, ku jego zdumieniu, okazało się, że zawierała  dwa polskie sztandary.  Znał wartość historyczną odnalezionych płócien.  Postanowił przekazać sztandary w polskie ręce. Szukał pomocy u braci zakonnych Paulinów,  aż wreszcie natrafił na osobę godną zaufania,  żonę v-ce burmistrza Innsbrucka  Panią Marylę Sprenger,   z pochodzenia Polkę.

Zwrócono się do Prezydenta Miasta Krakowa – partnerskiego miasta Innsbrucka.  W dniu 7 lipca 2006 r., Pan Prezydent Krakowa  w asyście kompani honorowej przyjął sztandar, który przekazał  do Komendy Miejskiej  Państwowej Straży Pożarnej    w Krakowie.

Sztandar Związku Strzeleckiego „Strzelec” przekazano do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Obydwa  historyczne polskie sztandary z Drohobycza wróciły do kraju.

Trzy lata temu, podczas pobytu na wakacjach w Chorwacji opowiedział mi tę historię poznany przypadkowo,  st. bryg. Tadeusz Ostrowski,  jak się okazało mieszkaniec Nowego Miasteczka w województwie lubuskim. Miejsca,  gdzie po 1945 roku przesiedlono znaczną część  ludności polskiej z Ziemi Drohobyckiej. Czy jest gdzieś bardziej święte miejsce dla drohobyckiego sztandaru, jak nie przy rodzinie jego przodków.  Obawiam się, że nie – postanowiłem pomóc.

Opowiadając całą tę historię Prezydentowi  Krakowa, podzielił on moje zdanie,  iż sztandar powinien wrócić do potomków strażaków z  Drohobycza.

W dniu 15 maja 2015 roku podczas  uroczystości  Komendant Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej  w Krakowie,  przekazał na ręce Pani burmistrz Nowego Miasteczka w województwie lubuskim, sztandar Ochotniczej Straży Ogniowej Drohobycza.  Pani burmistrz przekazała go następnie delegacji Ochotniczej Straży Pożarnej Nowe Miasteczko.

W tej podniosłej chwili uczestniczyli: Wojewoda Małopolski, Komendant Główny Państwowej Straży  Pożarnej i Małopolski Komendant   Wojewódzki   Państwowej Staży Pożarnej.  Uczestniczyli Państwo Maryla i Ewgen Sprengerowie,  którzy specjalnie przyjechali z Innsbrucka , jak również  wielu zaproszonych gości.  Tak więc droga „Sztandaru Tułacza „ dobiegła końca,  jest w wolnej Polsce wśród swoich najbliższych.

Dziękuję wszystkim,  którzy pomogli aby ta uroczysta chwila nastąpiła. Sztandary są symbolem polskości,  a sztandar OSO Drohobycz jest nie tylko symbolem  polskości, ale również  uczestnikiem tułaczki Polaków podczas II wojny światowej.

W przedstawionym  materiale wykorzystano informacje od Pana Tadeusza Ostrowskiego, jak również dostarczone przez niego  zdjęcia , oraz informacje z artykułu Czesława Kosiby pt.  „ Po 67 latach w Ojczyźnie”, zamieszczonego w czasopiśmie „Strażak„ we wrześni 2006 roku.

Andrzej Piórecki

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: