• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 16 Sty 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Białoruś

Historia jednego kamienia

17 Lut 2015 Białoruś 1 comments

glaz_Pilsudskiego

Nie jest tajemnicą,  że osoba naszego wielkiego Marszałka Józefa Piłsudskiego, do tej pory nie jest na Białorusi postrzegana jednoznacznie. Z jednej strony oficjalna historiografia białoruska nadal określa Naczelnika Państwa Polskiego mianem najgorszego wroga Związku Radzieckiego (w tym Białoruskiej SRR), z drugiej zaś, istnieje opinia, że człowiek ten szanował dziedzictwo potężnej niegdyś I Rzeczpospolitej, i rozważał stworzenie państwa federacyjnego, w którym Litwini, Białorusini i Ukraińcy będą mieć takie same prawa jak Polacy – pisze Igor Mielnikow  na portalu Historyczna Prawda.

Ale, niestety, idei tej, nie sądzone było się ziścić. Plany polityczne Piłsudskiego okazały się niepowodzeniem, a postanowienia traktatu ryskiego z 1921 r. sprawiły, że II RP wzięła kurs na inkorporację tzw. Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy  i stopniową asymilację ludności tych obszarów.


W okresie dwudziestolecia międzywojennego, na terenach północno-wschodnich  województw II Rzeczypospolitej (wileńskiego, nowogródzkiego, poleskiego) polskie władze zdążyły wznieść   w różnych miejscach wiele pomników, monumentów, i kamieni pamiątkowych.

Funkcjonariusze KOP podczas uroczystości odsłonięcia monumentu w Józefa  Piłsudskiego w Bućkach. 1935 rok. fot. ispravda.ru

Funkcjonariusze KOP podczas uroczystości odsłonięcia monumentu w Józefa Piłsudskiego w Bućkach. 1935 rok. fot. ispravda.ru


Jednym z nich był  głaz wzniesiony w 1935 roku w miejscowości Bućki (obok budynku miejscowej szkoły podstawowej) po śmierci Józefa Piłsudskiego.  Osada położona była praktycznie na granicy polsko-sowieckiej. Inicjatorami jego wzniesienia był Korpus Ochrony Pogranicza, ale miejscowa ludność wsparła entuzjastycznie pomysł KOP.

Jak wyglądał monument? Na granitowym cokole wyryty był napis informujący, że kamień ten jest darem mieszkańców wsi i „straży granicznej”. Na górze duży, półtorametrowy głaz, do którego przytwierdzona była płyta z napisem; „Marszałek Józef Piłsudski, 1935. Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”. Pomnik zdobił symbol symbol męstwa Wojska Polskiego – krzyż „Virtuti Militari”.

Wspólczesny wygląd kamienia. Fot: ispravda.ru

Współczesny wygląd kamienia. Fot: ispravda.ru

Jak wiadomo, granice II Rzeczpospolitej ustanowione w latach ’20 XX wieku, nie usatysfakcjonowały jej sąsiadów , ani tychz Zachodu anie ze wschodu. We wrześniu 1939 roku, w wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow, Polska została podzielona między III Rzeszę a ZSRR.

Radziecka władza w tzw. Zachodniej Białorusi z nieskrywaną nienawiścią traktowała „pańskie” symbole. Na ziemię strącano polskie orły wiszące na scianach instytucji, z cokołów spadały popiersia,  pomniki przywódców i postaci historycznych międzywojennej Polski.

Ten sam los spotkał pomnik z Bućków. Kamień z płytą pamiątkową spadł z postumentu, a zaraz później ktoś spiłował z niego polskie symbole.

Uroczystość  w Bućkach, 1935 rok. fot: ispravda.ru

Uroczystość w Bućkach, 1935 rok. fot: ispravda.ru

W czasie wielkiej wojny ojczyźnianej budynek szkoły spłonął i nie został nigdy odbudowany.

W czasach powojennych o „pańskim” pomniku zapomniano. Dopiero na początkiu lat ’90, lokalni miłośnicy historii zaproponowali władzom przeniesienie głazu do Wilejki, chcieli żeby stanął obok budynku muzeum krajoznawczego. Urzędnicy odrzucili jednak tę propozycję, uspokajając lokalnych historyków obietnicą, że pomnik powróci … na swoje pierwotne miejsce. Mijały lata.

W 2004 roku, dyplomaci z polskiej ambasady w Mińsku, postanowili przewieźć pamiątkę okresu międzywojennego do białoruskiej stolicy , miał stanąć na terenie ambasady, który mieściła się wówczas  przy ulicy Rumiancewa. Wkrórce znalazł się sponsor, firma „Instalbud Rzeszów”, która przeznaczyła na ten cel 6000 zł.

Jakież było zdziwienie polskich dyplomatów, kiedy przyjechali po kamień, i okazało się, że kamień zniknął.

Nazajutrz wszystkie polskie gazety pisały o sensacji, ze zniknięciem głazu. Pojawiły się spekukacje, że to władze białoruskie celowo zniszczyły „pański” symbol .

Tymczasem decyzję, żeby głazu nie oddawać Polakom podjął …. wilejski komitet wykonawczy. Jego przewodniczący Eugeniusz Sinilo wezwał do odwołania decyzji o przekazaniu pomnika polskim dyplomatom, i wkrótce deputowani rady rejonowej postanowili wznieść polski głaz w Wilejce.

Ale wybrańcy narodu postanowili się zabezpieczyć. No bo jak to tak, żeby monument na cześć naczelnika wrażego państwa polskiego stanął w centrum miasta? Do parku też trudno go odesłać, za dużo ludzi się tam kręci. Więc gdzie? A no tam, gdzie przypadkowi ludzie nie bywają.

Jak postanowili, tak zrobili. Jedyny z zachowanych na Białorusi pomników Józefa Piłsudskiego, od 2005 roku otrzymał nowy adres – na terytorium elektrowni miejskiej rejonu wielejskiego. Tak więc teraz, choć to artefakt „reżimowy”, możne zapoznać się z nim każdy (kto odwiedza elektrownię – red.).

Tak oto wyglądają losy jednego z pomników czasów II Rzeczpospolitej, jaki zachował się na terenie Białorusi.

Budynek elektrowni w Wilejce. Za jego wysokim murem stoi teraz  głaz Naczelnika Państwa Polskiego. Fot. ispravda.ru

Budynek elektrowni w Wilejce. Za jego wysokim murem stoi teraz głaz na cześć Naczelnika Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego. Fot. ispravda.ru

Igor Mielnikow – Historyczna Prawda

Kresy24.pl

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: Dziedzictwo II RP Iwie Kamień Korpus Ochrony Pogranicza Mińsk Piłsudski Ribbentrop Rumiancew traktat Wilejka Związek Sowiecki
  • Tags
  • Dziedzictwo
  • II RP
  • Iwie
  • Kamień
  • Korpus Ochrony Pogranicza
  • Mińsk
  • Piłsudski
  • Ribbentrop
  • Rumiancew
  • traktat
  • Wilejka
  • Związek Sowiecki

1 komentarz

  1. józef III
    18 lutego 2015 o 13:45 Odpowiedz ↓

    typowo po białorusku

Pozostaw odpowiedź józef III Anuluj

Najczęściej czytane
Putin wbił gwóźdź do trumny Łukaszenki

Putin wbił gwóźdź do trumny Łukaszenki

W Moskwie otwarto kebab Stalina. Obsługa pracuje w mundurach NKWD (WIDEO)

W Moskwie otwarto kebab Stalina. Obsługa pracuje w mundurach NKWD (WIDEO)

Rosyjscy turyści pobili polskiego misia

Rosyjscy turyści pobili polskiego misia

Kazachstan przygotowuje się na rosyjską agresję

Kazachstan przygotowuje się na rosyjską agresję

MSZ Rosji przedstawia Białystok jako część ZSRS

MSZ Rosji przedstawia Białystok jako część ZSRS

Białoruś i Rosja szykują się do manewrów „Zapad-2021”. Czy mamy powody do niepokoju?

Białoruś i Rosja szykują się do manewrów „Zapad-2021”. Czy mamy powody do niepokoju?

Liderka białoruskiej opozycji usłyszała propozycję od szefa MSZ Litwy

Liderka białoruskiej opozycji usłyszała propozycję od szefa MSZ Litwy

Doradca Prezydenta Litwy: pracujemy nad „sprawą białoruską” z ludźmi Bidena

Doradca Prezydenta Litwy: pracujemy nad „sprawą białoruską” z ludźmi Bidena

Szwecja boi się agresji Rosji. Największy wzrost wydatków na obronność od 70 lat

Szwecja boi się agresji Rosji. Największy wzrost wydatków na obronność od 70 lat

Działaczka Związku Polaków na Białorusi ukarana za parasolkę z napisem "Polska"

Działaczka Związku Polaków na Białorusi ukarana za parasolkę z napisem "Polska"

Najnowsze
15 Sty
Rosja

Rosyjskie władze na Krymie wystawiły pod młotek kolejny zakład produkcji win

15 Sty
Biblioteka Kresowa

Polski biegun ciepła i Okopy Świętej Trójcy (Fragment książki Tomasza Grzywaczewskiego “Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej”)

15 Sty
SUPERNEWS

W negocjacje o zakupie szczepionek przeciw koronawirusowi włączyła się Kancelaria Prezydenta Ukrainy

15 Sty
SUPERNEWS

Minister Zdrowia Ukrainy: zakupy szczepionki przeciw koronawirusowi będą prowadzone przez brytyjskiego pośrednika

15 Sty
Rosja

Rosyjska prokuratura ostrzegła, że za przywitanie Nawalnego będą kary

15 Sty
Rosja

Bośnia postawiła warunki zwrotu Ukrainie złotej ikony z Ługańska. Reakcja MSZ Ukrainy

15 Sty
Rosja

Mieszkańcy Petersburga chcą przerobić Putina na relikwie

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja

Drogi Użytkowniku,

w związku z obowiązywaniem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) przypominamy podstawowe informacje z zakresu przetwarzania danych dostarczanych przez Ciebie podczas korzystania z naszej strony. Zamykając ten komunikat (kliknięcie w przycisk "Przejdź do serwisu") oświadczasz, że zapoznałeś się z treścią Polityki Prywatności i zgadzasz się na wskazane w wymienionym dokumencie działania.

Przejdź do serwisu