W tym roku ujrzymy tom niepublikowanych wcześniej dokumentów na temat tzw. operacji polskiej NKWD z lat 1937-1938 na obszarze białoruskiej republiki sowieckiej – zapowiedział dr Maciej Wyrwa w rozmowie z portalem PolskieRadio24.pl. W książce znajdą się m.in. wspomnienia dzieci skazanych rzekomych ”polskich szpiegów i dywersantów” ze zbiorów historii mówionej.
– Tom powstanie w całości na podstawie materiałów białoruskich. Bardzo rzadko historycy mają do nich dostęp. Udało nam się jednak pozyskać do współpracy białoruskich historyków – powiedział portalowi PolskieRadio24.pl dr Maciej Wyrwa (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia).
Według ustaleń moskiewskiego Memoriału, represje w ramach tzw. operacji polskiej w Związku Sowieckim objęły co najmniej 139 835 osób, z czego nie mniej niż 111 091 zamordowano strzałem w tył głowy, a 28 744 skazano na pobyt w łagrach. Wciąż trwa badanie tej operacji, wiele rzeczy na jej temat wciąż nie wiemy. Liczba ofiar może być o wiele większa.
Dr Maciej Wyrwa dodał, że tom dokumentów jest jednym z elementów projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. „Operacja polska NKWD 1937-1938. Ofiary, dokumenty” przy którego realizacji pracują badacze z Polski, Rosji, Białorusi i Ukrainy.
Jak powiedział polski historyk, dzięki współpracy z białoruskimi historykami m.in. prof. Alesiem Smalańczukiem, udało się pozyskać i opracować szereg dotychczas niepublikowanych dokumentów ze zbiorów Narodowego Archiwum Republiki Białorusi. Uzupełnione o dokumenty przekazane przez stronę białoruską w latach 90. Archiwum Akt Nowych w Warszawie oddają skalę i specyfikę operacji polskiej w Białoruskiej Sowieckiej Republice Socjalistycznej.
Dr Wyrwał podkreślił, że archiwa KGB Białorusi są wciąż niedostępne dla badaczy.
By ukazać szerszy kontekst i klimat polityczny okresu Wielkiego Terroru zdecydowaliśmy się na zamieszczenie artykułów pochodzących z ówczesnej prasy. W książce znajdą się również wspomnienia dzieci skazanych ”polskich szpiegów i dywersantów” ze zbiorów internetowego projektu Białoruskie Archiwum Historii Mówionej. W tomie znajdzie się łącznie 131 dokumentów, w tym siedem dokumentów historii mówionej. Poza jednym wyjątkiem wszystkie zostaną opublikowane po raz pierwszy czytaj dalej
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!