Dla Kijowa miniony rok był najgorętszy. Świadczą o tym dane Centralnego Obserwatorium Ukrainy opublikowane w styczniu 2021 roku. W sumie zarejestrowano 36 rekordów temperatury – dwanaście z nich tylko w marcu. Tego rodzaju ekstremalne dane klimatyczne już nie szokują, ponieważ zmiany klimatu są globalne i trudno do zignorować. Również w Europie rok 2020 upłynął pod znakiem rekordowych temperatur. Jednak rosnąca rola Ukrainy, jako państwa aspirującego do roli jednego z wiodących producentów i eksporterów żywności, sprawia, że kraj ten jest szczególnie narażony na negatywne skutki zmian klimatycznych. Spostrzeżeniami na temat podzieliła się na łamach „Atlantic Council” Anna Ackermann z Centrum Inicjatyw Ekologicznych „Ecoaction”.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat klimat w Kijowie stopniowo się ocieplał. Zima stała się łagodniejsza, a lato znacznie gorętsze. Pogoda w stolicy Ukrainy coraz bardziej przypomina tę z Odessy z połowy XX wieku, ale bez czarnomorskiej bryzy. Zjawisko to dotyczy nie tylko Kijowa czy północy kraju. Najbardziej niepokojącym i szkodliwym dla zmieniających się warunków pogodowych na Ukrainie w 2020 roku był brak opadów. Sektor rolniczy jest od nich silnie uzależniony. Ale przez ostatni rok opady były nieregularnie. Spadły o 8% poniżej rocznej stopy. Najmniej opadów w zeszłym roku odnotowano na wschodzie i południu Ukrainy. A najbardziej ucierpiały obwody doniecki, ługański i mikołajewski.
Wpływ tych niekorzystnych warunków jest przerażający. Według danych Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Ukrainy z powodu długotrwałych susz i niezwykle silnych wiosennych przymrozków kraj stracił 570 tys. ha upraw ozimych. Kolejne susze wiosną i latem spowodowały dodatkowe straty, które obejmują 200 tys. ha kukurydzy i mniejszych upraw innych kultur w całym kraju.
Grozi to podważeniem statusu Ukrainy jako jednego z największych eksporterów rolnych na świecie. W sezonie 2019-2020 Ukraina dostarczyła na rynki międzynarodowe 57 mln ton zboża, co stanowi 16% światowego eksportu zbóż. Jednak wolumeny te gwałtownie spadły w tym sezonie w porównaniu z wcześniejszymi latami. A wszystko z powodu mniejszych zbiorów spowodowanych suchymi warunkami.
Od grudnia 2020 roku eksport zbóż zmniejszył się o 16% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Na tle tego, jak zmiany klimatyczne szkodzą ukraińskiemu sektorowi rolnemu, Ministerstwo Ochrony Środowiska przewiduje dalszą intensyfikację i geograficzne rozprzestrzenianie się suszy. Urzędnicy spodziewają się również pustynnienia kolejnych obszarów.
Regiony południowe stopniowo przystosowują się do braku opadów poprzez rozwój zaawansowanych systemów irygacyjnych. W tej chwili susze stają się coraz bardziej normą w regionach rolniczych na północy i północno-wschodniej Ukrainie, gdzie wcześniej takie warunki nie stanowiły problemu. Środki adaptacyjne i łagodzące mają kluczowe znaczenie dla utrzymania pozycji Ukrainy jako głównego producenta rolnego.
Brak opadów deszczu to tylko jeden z wielu negatywnych skutków zmian klimatycznych na Ukrainie. Obejmują one również erozję gleby, zmiany roślinności, zakłócenia cykli upraw oraz rozprzestrzenianie się nowych chorób i chwastów. Rozwiązanie tych problemów wymaga zastosowania nowych praktyk i technologii.
Rolnictwo przyjazne dla klimatu może pomóc zwiększyć produktywność, jednocześnie zwiększając odporność na ekstremalne zdarzenia pogodowe. A także zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych. W międzyczasie połączenie nawadniania i praktyk rolniczych może przynieść dodatkowe korzyści dla sektora wodnego, jednocześnie promując rozwój rolnictwa w oparciu o bardziej zrównoważone podejście do gospodarki wodnej. Te i inne decyzje mogą stanowić podstawę przygotowywanego przez rząd Narodowego Planu Adaptacji do Zmian Klimatu na Ukrainie.
Europejskie Porozumienie Ekologiczne i unijna strategia „z gospodarstwa rolnego pod widelec” zapewniają Ukrainie jeszcze większą motywację do stopniowego przechodzenia na bardziej zrównoważone technologie rolne. Unia Europejska w dalszym ciągu weryfikuje i zaostrza swoje normy dotyczące żywności i bezpieczeństwa środowiskowego. Jednocześnie planuje potroić własną ekologiczną produkcję rolną w ciągu następnej dekady.
Powinno to pomóc przekonać ukraińskich producentów rolnych do inwestowania w modernizacje przyjazne dla klimatu, aby w przyszłości zachować dostęp do lukratywnego rynku UE. W ciągu ostatnich kilku lat Ukraina stała się jednym z pięciu największych eksporterów produktów rolnych do Unii Europejskiej. W 2019 roku była drugim co do wielkości dostawcą produktów ekologicznych do krajów UE. Eksperci szacują, że Ukraina jest w stanie 10-krotnie zwiększyć produkcję ekologiczną w nadchodzących latach. Mniejsze zbiory zostaną zrekompensowane wyższymi cenami rynkowymi.
Dynamicznie rozwijający się segment produkcji organicznej to tylko jeden z wielu obszarów, dzięki którym Ukraina może rozszerzyć swoją obecność na rynkach rolnych UE. To sprawia, że zgodność z europejskimi normami środowiskowymi i żywnościowymi jest długoterminową koniecznością dla całego przemysłu rolnego w kraju.
Opr. TB, https://www.atlanticcouncil.org/
fot. UNIAN
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!