77. rocznica zamordowania „Inki” i „Zagończyka” z 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej

Danuta Siedzikówna ps. „Inka” i Feliks Selmanowicz ps. „Zagończyk”
l24.lt

28 sierpnia 1946 roku w piwnicy więzienia przy ul. Kurkowej 12 w Gdańsku po brutalnym śledztwie komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa zamordował Danutę Siedzikównę ps. „Inka” i ppłk. Feliksa Selmanowicza ps. „Zagończyk” – żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.

Tuż przed śmiercią do swoich bliskich „Inka” napisała gryps:

„Jest mi smutno, że muszę umierać. Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba”.

Przed egzekucją „Inka” miała krzyknąć:

„Niech żyje Polska!”, „Niech żyje »Łupaszko«!”.

Razem z „Inką” rozstrzelano ppłk. Feliksa Selmanowicza ps. „Zagończyk”.

Szczątki Danuty Siedzikówny „Inki” oraz Feliksa Selmanowicza „Zagończyka” odnalazł zespół Instytutu Pamięci Narodowej 12 września 2014 roku na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku. Pogrzebane zostały pod cmentarnym chodnikiem…

Ich uroczysty pogrzeb odbył się 28 sierpnia 2016 r. Szacuje się, że wzięło w nim udział kilkadziesiąt tysięcy osób.

Danuta Siedzikówna (1928–1946), ps. „Inka”, sanitariuszka 5. Wileńskiej Brygady AK.

Wstąpiła w struktury Armii Krajowej wraz z siostrą Wiesławą w grudniu 1943 r. Kilka miesięcy później ukończyła kurs sanitariuszki. Działała w siatce konspiracyjnej AK kierowanej przez leśniczego Stanisława Wołoncieja ps. „Konus” z Narewki. W październiku 1944 r. podjęła pracę jako kancelistka w nadleśnictwie w Narewce. W czerwcu 1945 r. wraz z pracownikami nadleśnictwa została aresztowana przez NKWD i UBP pod zarzutem współpracy z podziemiem niepodległościowym. Uwolniona z konwoju aresztantów przez oddział 5. Wileńskiej Brygady AK, do którego dołączyła. Została sanitariuszką w oddziale „Konusa”, potem w szwadronach: por. Jana Mazura ps. „Piast” i por. Marcina Plucińskiego ps. „Mścisław” w plutonie Zdzisława Badochy ps. „Żelazny”.

Po rozformowaniu oddziału we wrześniu 1945 r. podjęła naukę w gimnazjum w Nierośnie (gm. Dąbrowa Białostocka). W marcu 1946 r. „Inka” dołączyła ponownie do oddziału, który operował na terenie Pomorza Gdańskiego. Dostała przydział sanitariuszki do szwadronu dowodzonego przez Zdzisława Badochę ps. „Żelazny”. Wykonywała również zadania łączniczki, a czasem także zwiadowcy. W trakcie wielu akcji przeprowadzonych przez szwadron udzielała pomocy medycznej kolegom z oddziału oraz jednemu z rannych milicjantów. Ostatnią misją „Inki” była podróż po zaopatrzenie medyczne do Malborka, Gdańska i Olsztyna, zlecona przez Olgierda Christę ps. „Leszek”.

Aresztowana w lokalu konspiracyjnym w nocy z 19 na 20 lipca 1946 r. w Gdańsku-Wrzeszczu. Brutalne śledztwo, opierające się na poniżaniu i torturach, miało na celu wydobycie z niej informacji na temat działalności oddziału mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Gdańsku z dnia 3 sierpnia 1946 r. została skazana na dwukrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok na niespełna osiemnastoletniej „Ince” wykonano 28 sierpnia 1946 roku. Według relacji przymusowego świadka egzekucji, ks. Mariana Prusaka, ostatnie słowa „Inki” to: „Niech żyje Polska! Niech żyje »Łupaszko«!”.

Feliks Selmanowicz, ps. „Zagończyk”, ur. 6 czerwca 1904 r. w Wilnie. We wrześniu 1918 r., jako 14-latek, wstąpił do Samoobrony Wileńskiej; od kwietnia 1919 r. żołnierz I Batalionu Strzelców Nadniemeńskich; po zwycięskiej wojnie z bolszewikami służył w Milicji Ludowej Pasa Neutralnego jako naczelnik II rejonu IV Okręgu Trockiego. Ranny podczas potyczki z Litwinami. W sierpniu 1939 r. zmobilizowany w stopniu sierżanta do batalionu KOP „Troki”. Internowany przez Litwinów, zbiegł z obozu i rozpoczął działalność wywiadowczą w siatce wileńskiej SZP-ZWZ. Aresztowany przez NKWD, skazany na śmierć, uciekł z transportu i kontynuował działalność wywiadowczą. W 1944 r. trafił do 3. Wileńskiej Brygady AK por. Gracjana Fróga „Szczerbca”, potem do 5. Brygady mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, krótko był także w 4. Brygadzie „Narocz”. Internowany przez Sowietów w obozie w Miednikach Królewskich, został wywieziony do Kaługi, skąd w kwietniu 1945 r. uciekł i przedostał się do Polski.

Od stycznia 1946 r. ponownie w 5. Brygadzie „Łupaszki” na Pomorzu. Zatrzymany przez UB 8 lipca 1946 r. w Sopocie. Skazany na karę śmierci. Zamordowany 28 sierpnia 1946 r. razem z Danutą Siedzikówną „Inką” w gdańskim więzieniu przy ul. Kurkowej.

RES na podst. „Nasz Dziennik”, AB, facebook.com/poszukiwaniaipn

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: