23. Wileńskie Targi Książki, czyli „700 wersów dla wolności”

W dniach 23–26 lutego 2023 roku w Litewskim Centrum Wystawienniczo-Kongresowym LITEXPO (al. Laisvės 5) odbędą się 23. Wileńskie Targi Książki. Tematem przewodnim tegorocznej imprezy jest „700 wersów dla wolności”, mający przypominać, z okazji 700-lecia Wilna, iż każdy z nas jest za wolność odpowiedzialny.

Targi skupią się przede wszystkim na literaturze ukraińskiej oraz literaturze europejskiej poświęconej walce o wolność.

Jak powiedziała dyrektor Litewskiego Instytutu Kultury Aušrinė Žilinskienė:

„Wilno to wielokulturowe i tolerancyjne miasto powstałe na przestrzeni wieków, którego historia obejmuje kilka epizodów walki o wolność. Dzisiejsze Wilno jest również nierozerwalnie związane z pragnieniem wolności, dlatego proponując refleksję nad tematem wolności na Wileńskich Targach Książki 2023, zapraszamy do rozmowy o podstawowej wartości demokratycznej Europy”.

Instytut Polski w Wilnie wraz z litewskimi wydawnictwami w ramach 23. Wileńskich Targów Książki organizuje cykl spotkań literackich, podczas których czytelnicy litewscy oraz miłośnicy polskiej literatury będą mogli wziąć udział w prezentacji litewskich edycji książek polskich twórców, a także zapoznać się z takimi przedstawicielami polskiej kultury jak Olga Tokarczuk i Wisława Szymborska, jak też zapoznać się z wartościowymi i ponadczasowymi dziełami tych autorek. Nie zabraknie również zdolnych i uznanych przedstawicieli młodszej generacji jak Kamil Janicki czy Julia Fiedorczuk.

23. Wileńskie Targi Książki – wydarzenia związane z literaturą polską:

• Piątek 24 lutego 2023 r., godz. 15:00, sala 1.2

Prezentacja książki Czesława Miłosza „Zaczynając od moich ulic”

Udział wezmą: Audrius Ožalas, dr Mindaugas Kvietkauskas (Uniwersytet Wileński), Tomas Venclova (poeta); spotkanie w języku litewskim.

Czesław Miłosz (1911–2004) – polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, dyplomata; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980); profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

„Zaczynając od moich ulic” – to zbiór rozmaitych drobnych form prozatorskich Miłosza. Znajdziemy tu artykuły, eseje, wykłady, odczyty, pożegnania zmarłych osób. Całość jest podzielona na pięć rozdziałów, które stanowią uporządkowane chronologicznie pisma o pokrewnej tematyce.

• Sobota 25 lutego 2023 r., godz. 12:00, sala kinowa

Prezentacja książki Kamila Janickiego „Damy Władysława Jagiełły”

Udział wezmą: Kazys Uscila (autor, tłumacz), dr Barbara Stankiewicz (Uniwersytet Wileński), dr Aurimas Švedas (Instytut Historii Litwy).

Kamil Janicki – polski pisarz i publicysta specjalizujący się w dziejach II Rzeczypospolitej i sylwetkach wybitnych kobiet, z wykształcenia historyk. Redaktor naczelny magazynu „WielkaHISTORIA.pl”. Autor m.in. bestsellerowych „Dam złotego wieku”, powraca do historii kobiet i proponuje pasjonującą opowieść o czterech żonach jednego z najważniejszych władców w historii Polski. Jadwiga Andegaweńska, Anna Cylejska, Elżbieta Granowska i Zofia Holszańska – żony Władysława Jagiełły – wielkiego monarchy, przebiegłego polityka i człowieka, który szczęście w miłości odnalazł dopiero u schyłku swego życia. Wraz z nim na tronie zasiadały kobiety niepospolite, kochane i znienawidzone przez poddanych, zawsze samotne na dworze wawelskim, gdzie ani na moment nie gasły polityczne intrygi. Jak potoczyłaby się historia Polski, gdyby nie mariaże Jagiełły? Jaki wpływ wywarły żony na jego polityczne decyzje?

• Sobota 25 lutego 2023 r., godz. 15:00, sala 5.3

Z okazji 100-lecia polskiej noblistki premiera litewsko-polskiego tomiku poezji Wisławy Szymborskiej „33 eilėraščiai/33 wiersze”

Udział wezmą: Michał Rusinek (prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej), Tomas Venclova (poeta i tłumacz), moderator Rasa Rimickaitė (attaché ds. kultury Republiki Litewskiej w Polsce).

Michał Maciej Rusinek – polski literaturoznawca, tłumacz, pisarz, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Były sekretarz Wisławy Szymborskiej.

Wisława Szymborska (1923–2012) – poetka, tłumaczka, eseistka. Poezja Wisławy Szymborskiej uwolniona jest od politycznych problemów, na pierwszym miejscu stawia człowieka wobec natury, jej utwory pełne są wrażliwości na ludzką krzywdę, cierpienia, ból. Poetka często też odwołuje się do parodii. W twórczości poetki ważny jest każdy element rzeczywistości i każdy pojedynczy byt, który ma prawo istnieć, ma prawo do własnej odrębności i należy to uszanować. Wisława Szymborska deklaruje radość tworzenia, szczęście płynące z możliwości utrwalenia tego, co ważne, co dotyczy człowieka i jego egzystencji.

• Sobota 25 lutego 2023 r., godz. 17:00, sala kinowa

Spotkanie on-line z Olgą Tokarczuk i prezentacja litewskiego wydania „Ksiąg Jakubowych”

Udział wezmą: Olga Tokarczuk (autorka, on-line), Vuturys Jarytis (tłumacz), moderator Jūratė Čerškutė.

Olga Tokarczuk – polska pisarka, eseistka, poetka i autorka scenariuszy, psychoterapeutka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018, laureatka The Man Booker International Prize 2018 za powieść „Bieguni” oraz dwukrotna laureatka Nagrody Literackiej „Nike” za powieści „Bieguni”  i „Księgi Jakubowe”.

„Księgi Jakubowe albo Wielka podróż przez siedem granic, pięć języków i trzy duże religie, nie licząc tych małych”. Czytając „Księgi Jakubowe” mamy okazję poznać realia połowy XVIII wieku. Przekonać się, jak wyglądała ówczesna architektura, jak ubierali się ludzie, jakie smaki i zapachy im towarzyszyły. Jakimi były szlacheckie dwory i katolickie plebanie,   typowe żydowskie domy, gdzie Żydzi chętnie zatapiali się w modlitwie i w lekturze tajemniczych pism. Tokarczuk czerpie wiele z tradycji powieści historycznej, ale nie można tylko do takiej kategorii gatunkowej zaszeregować jej książki. Noblistka napisała dzieło refleksyjne o samej historii i jej meandrach, które decydowały o losach narodów. Przedstawia, jak niegdyś na tych samych ziemiach egzystowali ramię w ramię wyznawcy chrześcijaństwa, judaizmu, a także islamu. „Księgi Jakubowe” to dzieło o wielkim rozmachu literackim. Książka została przetłumaczona na 13 języków.

• Sobota 25 lutego 2023 r., godz. 19:00, forum

Prezentacja książki Julii Fiedorczuk „Pod słońcem”

Udział wezmą: Kazys Uscila (autorka, tłumaczka), Joanna Dąbrowska (Wydawnictwo Literackie), moderator Donatas Puslys.

Julia Fiedorczuk – pisarka, poetka, tłumaczka, wykładowca Instytutu Anglistyki i współtwórczyni Centrum Humanistyki Środowiskowej na wydziale neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożycielka, wraz z Filipem Springerem, Szkoły Ekopoetyki przy Instytucie Reportażu w Warszawie. Jej teksty i przekłady ukazywały się m.in. w „Literaturze na świecie”, „Dwutygodniku”, „Tygodniku Powszechnym”, „Piśmie” i miesięczniku „Znak”. Jest felietonistką tygodnika „Polityka”. Utwory Julii Fiedorczuk przetłumaczono na ponad 20 języków.

Powieść obyczajowa „Pod słońcem” umiejętnie wprowadza nas do wykreowanego przez autorkę świata. Akcja powieści toczy się w czasach powojennej Polski. Głównymi bohaterami książki jest małżeństwo, które jest ze sobą na dobre i na złe. Ich życie to pasmo wielu znaczących momentów przeplatanych codziennością. Poznajemy ich wspomnienia – przeżywamy wraz z małżonkami koszmar związany z wojną. Jesteśmy świadkiem tego, jak para stara się odnaleźć w nowej rzeczywistości, jak nadzieja bohaterów przeplatała się z obawą o to, co ich czeka w najbliższej przyszłości. To książka przesycona wprost magicznym realizmem. Łączy w sobie elementy powieści historycznej i psychologicznej.

Wstęp na teren 23. Wileńskich Targów Książki jest biletowany.

Wszystkie wydarzenia organizowane przez Instytut Polskiego w Wilnie odbędą się z symultanicznym polsko-litewskim tłumaczeniem.

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Wydawnictwo Związku Pisarzy Litwy, Wydawnictwo „Apostrofa”, Wydawnictwo „Vaga”.

RES