Zapomniane uczelnie Rzeczypospolitej (KSIĄŻKA)

Znajdujące się poza granicami kraju miejscowości, będące niegdyś ostoją życia wielu narodów i kultur, które w okresie Związku Radzieckiego były niedostępne do badań dla historyków z Polski, zyskują na zainteresowaniu. Przykładem tego jest książka Jana Skłodowskiego Zapomniane uczelnie Rzeczypospolitej, w której Autor opisał dzieje szkół w Krożach, zwanej „Atenami Żmudzkimi”, Krzemieńcu, określanej „Atenami Wołyńskimi” i Podolińcu, czyli „Spiskiego Oksfordu”.

Wszystkie te szkoły łączy jedno – wysoki poziom nauczania, wybitna kadra i znani absolwenci, którzy rozsławiali dobre imię tych placówek i miejsc, gdzie przez lata funkcjonowały. Niestety upływ czasu i związane z nim zawieruchy dziejowe spowodowały ich zamknięcie. W Krożach, tak jak i w Podolińcu i Krzemieńcu pozostały siedziby opisywanych przez Skłodowskiego szkół, które pobudzają wyobraźnie i pomagają lepiej zrozumieć ich genius loci.

Najwięcej miejsca w publikacji Autor poświęcił na opis Krzemieńca, gdzie znajdowało się założone w 1805 roku Gimnazjum Wołyńskie; w 1819 roku podniesione do rangi liceum. Po powstaniu listopadowym w 1832 zostało ostatecznie zamknięte. Dopiero w 1920 roku rozkazem naczelnego wodza Wojsk Polskich Józefa Piłsudskiego zostało powołane Liceum Krzemienieckie, które funkcjonowało do końca istnienia II Rzeczypospolitej. Krzemieniec to miejsce, gdzie urodził się Juliusz Słowacki – wieszcz narodowy, uczeń słynnego liceum. Co ciekawe, zanim trafił do szkoły, pracował w niej jako nauczyciel jego ojciec – Euzebiusz Słowacki, który był teoretykiem i historykiem literatury, a także dramatopisarzem, poetą i tłumaczem. W publikacji przywoływane są również inne nazwiska związane z „Atenami Wołyńskimi”, jak jego absolwenci m.in. Maurycy Gosławski – poeta i Tymko Padura – autor pieśni Hej, sokoły. Autor szeroko przedstawia wygląd budynków „Aten Wołyńskich” i pamiątki rozsiane po nim w archiwach i bibliotekach ukraińskich.

Publikacja Zapomniane uczelnie Rzeczypospolitej Jana Skłodowskiego została wydana nakładem Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA i jest dostępna do kupienia na stronie internetowej polonika.pl

Kresy24

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: