Zagroda wiejska w okolicy Klecka. Fot. z książki Tadeusza Łopalewskiego pt. „Między Niemnem a Dźwiną.”
„Ż.N.” nr 11 z lipca 1927 r.
Burmistrz Klecka p. Bernowicz (ponowne wybory)
W Klecku na 24 radnych przeszło 3 Polaków: I. Sławiński – kier.banku, M. Muszkat – lekarz, J. Czubiński organista; 1 Tatar – Ch.Jakubowski, rolnik, b. urzędnik; 4 Białorusinów – Jakubionek, dyr. Gimnazjum i 3 drobnych rolników; 16 Żydów – Długacz, lekarz, 8 kupców, 4 rzemiślników, 2 przemysłowców i 1 fotograf.
„Ż.N.” nr 17 z dnia 28 – 30 sierpnia 1927 r.
Wystawa rolnicza w Klecku
Zorganizowana przez tamtejszy Okręgowy Związek Kółek Rolniczych Ziemi Nowogródzkiej. Wystawę otworzył p. Wojewoda Beczkowicz przy udziale władz miejscowych, duchowieństwa, przedstawicieli instytucji i społeczeństwa Kleckczyzny zgromadzonego w liczbie kilkudziesięciu osób.
Poświęcenia wystawy dokonał miejscowy kapłan ks. proboszcz Pereklesa. Następnie powitał p. Wojewodę prezes Związku Kółek Rolniczych p.o. Jeleński. Podkreślił znaczenie kółek rolniczych, które współdziałają z Rządem i Samorządem w pracy nad podźwignięciem kultury rolnej.
Pierwsza po wojnie wystawa rolnicza w Klecku. Działy: – przemysłu ludowego, – hodowli i żywego inwentarza, – ogrodniczo pszczelniczy, – rolny pod przewodnictwem p. Smolenkowskiego, agronoma sejmikowego.
Własny pawilon wystawił Klecki Oddział Syndykatu Rolniczego w Baranowiczach. Sejmik wystąpił z wyrobami cementowymi, które produkuje we własnym zakresie. Kwiatami i warzywami wystawę udekorował 9 Baon KOP.
Wystawę zwiedziło 4000 osób. Odegrano „Błażka Opentanego” i odśpiewano pieśni białoruskie oraz zorganizowano zabawę taneczną. W remizie wyświetlono filmy o treści rolniczej.
M. Białkowski
„Ż.N.” nr 27 z dnia 24 – 28 października 1927 r.
Pięciodniowy kurs pożarnictwa w Klecku
Kurs ukończyło 12 słuchaczy, z wynikiem dobrym: M. Bliźniak, M. Zienijczyk, M. Zabunowicz, W. Wasilewski, J. Szklarzyk, P. Kowalczyk; z dostatecznym: Konstanty Jakubowski, W. Mokrecki, T. Iwanowski, P. Breczko, M. Wasilewski.
Skład Komisji Egzaminacyjnej: Bernowicz – burmistrz Klecka, dr Muszkat – prezes S.P. w Klecku, Piotrowski – sierżant P.W. i W.F. i ASP. Pożarnictwa J. Mazan – kierownik kursu.
„Ż.N.” nr 31 z dnia 1 sierpnia 1937 r.
Osobliwy Krzyż w Klecku
Katastrofalny pożar, który nawiedził kilkanaście dni temu Kleck powiatu nieświeskiego niszcząc w nim ok. pół tysiąca domów mieszkalnych i budynków gospodarczych – ominął zupełnie drewniany krzyż z wizerunkiem Chrystusa, który przez cały czas pożaru znajdował się w ogniu palącego się kościoła i domów. Ocalały krzyż uznany został przez opinię szerokiego ogółu miejscowych obywateli, jako fakt osobliwego znaczenia. W związku z tym z terenu Nieświeża odległego o 20 km oraz kilku innych miejscowości powiatu nieświeskiego, wyruszyły pielgrzymki wiernych do krzyża w Klecku.
„Ż.N.” z dnia 8 sierpnia 1937 r.
Odbudowa Klecka
Wydział Powiatowy w Nieświeżu na ostatnim posiedzeniu powziął szereg uchwał dotyczących odbudowy Klecka zniszczonego klęską pożaru.
- Sporządzić plan zabudowania dla całego miasta
- Ustalić strefę budowli ogniotrwałych
- Wytyczyć w oparciu o opinie Rady Miejskiej Klecka dzielnice miasta
- Zwrócić się o kredyt do instytucji kredytowych państwa
- Wyjednać pomoc techniczną od Urzędu Wojewódzkiego w Nowogródku
Pracownia Mikrofilmów Biblioteki Narodowej w Warszawie. Warszawa 30 kwietnia 2012 r.
Kwerendy dokonał Stanisław Karlik
12 komentarzy
Zbiwol 1961
23 kwietnia 2013 o 23:31nia 17 czerwca 1937 r. w Klecku wybuchł groźny pożar w wyniku którego znaczna część miasta uległa spaleniu, a wielu mieszkańców i ratowników uległo różnego rodzaju zranieniom. Do pomocy mieszkańcom kresowego miasteczka przybyły oddziały ratowniczo – sanitarne Polskiego Czerwonego Krzyża z Nieświeża. W akcji gaszenia brała udział straż pożarna z Baranowicz, żołnierze z miejscowej jednostki 6 Batalionu KOP Kleck i mieszkańcy miasteczka.
DRUŻYNY RATOWNICZO – SANITARNE Z NIEŚWIEŻA NIOSĄ POMOC LUDNOŚCI MIASTA KLECKA DOTKNIĘTEJ KLĘSKĄ POŻARU
Miasteczko Kleck koło Nieświeża zostało nawiedzone w ciągu lata przez pożar, który wskutek gwałtownego wiatru i długotrwałej suszy objął z niebywałą szybkością 158 budynków mieszkalnych i 300 gospodarskich.
Na wieść o pożarze zaalarmowano drużyny ratowniczo – sanitarne z Nieświeża, które udały się niezwłocznie na miejsce pożaru. Latem patrole ratowniczo – sanitarne P.C.K. opatrzyły ponad 50 oparzonych i skaleczonych, zaś punkt pierwszej pomocy udzielił przeszło 100 zabiegów poszkodowanym klęską pożaru oraz biorącym udział w gaszeniu ognia, zarówno członkom straży pożarnej jak i wojsku KOP.
Członkowie sekcji P.C.K. Okazali dużą sprawność i i poświęcenie w niesieniu pomocy sanitarnej poszkodowanej ludności.
Akcją ratowniczą kierował Instruktor klasy I Z.Michałowski z Nieświeża.
W dowód szczególnego uznania władze powiatowe z Nieświeża wyraziły podziękowanie ratownikom P.C.K. Dzienniki zaś zamieściły wzmianki i zdjęcia z pracy patroli P.C.K. W czasie pożaru.
Opublikowane: Polski Czerwony Krzyż Warszawa listopad 1937r. Nr 9-ty Rok XVII str 229
Zbiwol 1961
23 kwietnia 2013 o 23:33Teatr Baonu Straży Granicznej Nr 29 w Klecku istnieje od grudnia 1921 r. Oprócz żołnierzy do koła amatorskiego należą nauczycielki i nauczyciele miejscowej szkoły ludowej i gimnazjum(białoruskiego).
Kierownictwo i reżyserię prowadzi oficer oświatowy baonu por. Wacław Szyszko. Teatr dojeżdża z Klecka do Nieświeża. Dochody z przedstawień przeznaczamy na oświatę żołnierza lub na dobroczynne cele.
W ciągu roku wystawiliśmy: „Kościuszko pod Racławicami” 2 razy w Nieświeżu i 5 razy w Klecku, „W górę serca” – 2 razy w Nieświeżu i 3 razy w Klecku, „Na zawsze” Lucjana Rydla 2 razy w Nieświeżu i w Klecku, następnie po jednym przedstawieniu: „Dziesiąty pawilon”, „Radcy pana radcy”., „Polowanie na męża” Bałuckiego, „Dom wariatów”, „Pan poseł”, „Edukacja Bronki”, „Czar munduru”.
W dniu 18 listopada roku bieżącego teatr żołnierski odegrał „Dziady” Adama Mickiewicza I, II i IV części na korzyść niezamożnych studentów uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
W dniu 26 listopada roku bieżącego zespół teatru żołnierskiego wystawił „Dziady” w Nieświeżu, część zysku przeznaczając na schronisko dla dzieci w Nieświeżu.
Z sum teatralnych w baonie zakupiliśmy latarnię projekcyjną i przezrocza, dwie piłki nożnej, prenumerujemy też dla każdej placówki pisma ilustrowane i gazety.
Dzięki staraniom i pracy oświatowej liczba analfabetów w baonie naszym zmniejsza się z dniem każdym.
Szyszko por.
Por. Szyszko występował w roli Bronowskiego w dramacie „W górę serca” oraz w roli Żyda Abrahama w przedstawieniu „Kościuszko pod Racławicami”.
Działania teatru wspiera d-ca Batalionu ppłk. Pieczkowski.
Źródło: „Żołnierz Polski” Nr 51 (330) Warszawa dnia 17 grudnia 1922r.
_________________
Zbiwol 1961
23 kwietnia 2013 o 23:34PIĘTNASTOLECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI NA TERENIE KOP KLECK
Plut. Jarząbek Piotr donosi nam, że podczas akademii, jaka odbyła się w batalionie „Kleck”, największe wrażenie wywarł na zebranych pierwszy występ chóru podoficerskiego pod kierownictwem kapelmistrza Sokołowskiego. Odśpiewano piosenki legionowe. Nadto zespół amatorski batalionu „Kleck” odegrał w świetlicy trzyaktową sztukę „Porucznik I Brygady”. Na wyróżnienie spośród aktorów zasługują panie: Markowska, Orociowa, Berusówna i panna Sowińska; z panów: st. sierż.Wójciak, st.sierż. Stępień, sierż. Oracz, sierż. Nowak, sierż. Nowacki i sierż. Kaziewicz.
Źródło: WIARUS – Organ Korpusu podoficerów Zawodowych Wojska Lądowego, Marynarki Wojennej i Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 50, dnia 10 grudnia 1933r.
Zbiwol 1961
23 kwietnia 2013 o 23:41JAK BATALION „KLECK” UCZCIŁ PAMIĘĆ MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
Aby godnie uczcić pamięć Wodza Narodu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Klecku, z inicjatywy dowódcy batalionu powstała myśl wybudowania domu w miasteczku na przedszkole dla najbiedniejszej dziatwy tego miasteczka i jego okolic i nazwać dom ten imieniem Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Stroskani bólem i rozpaczą bez granic z powodu zgonu naszego Wodza, podoficerowie batalionu, szwadronu i posterunku żandarmerii zebrali się w dniu 17 maja 1935 roku w kasynie podoficerskim i jednogłośnie uchwalili poprzeć gremialnie wniosek dowódcy batalionu i wziąć czynny udział w budowie projektowanego domu.
W tym celu zadeklarowaliśmy jednorazową składkę w wysokości 22% od pełnych poborów każdego podoficera płatną miesięcznie w ciągu jednego roku.
Dom ma być budowany w ciągu bieżącego roku i jako delegatów do tej budowy z ramienia korpusu podoficerskiego wybraliśmy: starszego sierżanta Wójciaka Antoniego w zakresie spraw finansowych i plutonowego Rejmana Antoniego, jako rzeczoznawcę technicznego.
Podając tę wiadomość szerszemu ogółowi wzywamy korpusy podoficerskie, aby za naszym przykładem domy takie stanęły i na innych odcinkach granicznych.
Jan Kaziewicz, starszy sierżant
Na podstawie „WIARUS” nr 25 dnia 22 czerwca 1935 r.
Zbiwol 1961
23 kwietnia 2013 o 23:42Z ŻYCIA KOP KLECK 1933
PIĘTNASTOLECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI NA TERENIE KOP KLECK
Plut. Jarząbek Piotr donosi nam, że podczas akademii, jaka odbyła się w batalionie „Kleck”, największe wrażenie wywarł na zebranych pierwszy występ chóru podoficerskiego pod kierownictwem kapelmistrza Sokołowskiego. Odśpiewano piosenki legionowe. Nadto zespół amatorski batalionu „Kleck” odegrał w świetlicy trzyaktową sztukę „Porucznik I Brygady”. Na wyróżnienie spośród aktorów zasługują panie: Markowska, Orociowa, Berusówna i panna Sowińska; z panów: st. sierż.Wójciak, st.sierż. Stępień, sierż. Oracz, sierż. Nowak, sierż. Nowacki i sierż. Kaziewicz.
Źródło: WIARUS – Organ Korpusu podoficerów Zawodowych Wojska Lądowego, Marynarki Wojennej i Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 50, dnia 10 grudnia 1933r.
Zbiwol 1961
23 kwietnia 2013 o 23:51Orkiestra i chór „Lutnia” przy 9 Batalionie KOP w Klecku pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie
KLECK K. NIEŚWIEŻA
Dzialalność kulturalno – oświatową 9. Baonu K.O.P. na terenie m.Klecka , nie ogranicza się tylko do zasklepiania się w ramach wojskowych.
Wykracza ona dalej. Baon utrzymuje stałe kino , oraz ma dobrany zespół teatru amatorskiego, który co pewien czas wystawia bardzo ładne sztuki sceniczne, przeważnie polskich autorów. Wielka to zasługa K.O.P-u. Baon nie tylko strzeże granicy państwa i jest gwarantem spokoju obywateli i całości ich mienia, ale spełnia wielką rolę pioniera kultury polskiej na Kresach Wschodnich. Dzięki 9. Baonowi K.O.P. w takiem miasteczku jak Kleck, mamy możność usłyszeć żywe słowo ze sceny – sztuki polskiej i słuchać utworów polskich kompozytorów. Dzięki poważnej pracy 9. Baonu K.O.P. sztuka polska zaczyna wyrabiać sobie w Klecku obywatelstwo, a dotychczas z powodzeniem cieszyły się wyłącznie występy trup rosyjskich i białoruskich. Dnia 31 stycznia roku bieżącego odbył się w sali „Banku Chrześcijańskiego” w Klecku, koncert orkiestry dętej 9. Baonu K.O.P. i chóru mieszanego „Lutnia” pod dyrekcją swego kapelmistrza pana Józefa Sokołowskiego. Na koncert złożyło się 10 utworów muzycznych i 4 pieśni przeważnie polskich kompozytorów. Całość wypadła bardzo imponująco za co wykonawcy zostali nagrodzeni burzą niemilknących oklasków. Na szczególne wyróżnienie zasługuje wykonanie przez chór „Lutnia” przy akompaniamencie orkiestry wojskowej utworu „Wizja Szyldwacha”, który na żądanie publiczności musiano kilka razy powtórzyć. Całą zasługę za urządzenie tak miłej niespodzianki „Kleczanom” należy przypisać panu kapelmistrzowi Sokołowskiemu, który dzięki swej energicznej i pełnej poświęcenia pracy zdołał w tak krótkim czasie postawić na odpowiednim poziomie tak orkiestrę jak i chór. Bo orkiestra została zorganizowana 1.09.1930 r., chór zaś 15.10.1930r. Oprócz tego pan Sokołowski prowadzi orkiestrę szkolną mandolinistów, która na pewno w niedalekiej przyszłości zaszczyci nas swym koncertem. Trzeba dodać, że nie jest to pierwsze wystąpienie orkiestry i chóru „Lutnia” bo już na akademii 29/09 ubiegłego roku ku czci setnej rocznicy powstania listopadowego wykonały one szereg utworów muzycznych i pieśni. Niech osiągnięte wyniki będą bodźcem 9 baonowi K.O.P. do dalszej wytężonej i owocnej pracy kulturalno – oświatowej. (O.K.)
Źródło: Czasopismo „Orkiestra” nr 2 (6) rok II z marca 1931 r (miesięcznik)
Zbiwol1961
7 maja 2013 o 16:13Kleck – Korpus Ochrony Pogranicza
23 września 1929
Punktem kulminacyjnym podróży było niezwykle serdeczne powitanie przez ludność miasta Klecka oraz 9 batalion Korpusu Ochrony Pogranicza „Kleck”. Przed wspaniałą bramą triumfalną, przepięknie iluminowaną, otoczył samochód Pana Prezydenta 10 szwadron Korpusu Ochrony Pogranicza, który odprowadził auto do bramy triumfalnej. Tutaj zgromadziły się tłumy, wśród których byli Tatarzy, Białorusini i Żydzi. Przy gromkich okrzykach „Niech żyje !” Pan Prezydent wysiadł z samochodu.
Najwyższemu Dostojnikowi Państwa i Zwierzchnikowi Armii zameldował się dowódca brygady KOP z Nowogródka płk Stanisław Juszczacki. Pan Prezydent przy dźwiękach hymnu narodowego przeszedł przed frontem kompanii honorowej. Wśród ogłuszających wiwatów i okrzyków Pan Prezydent przeszedł między szpalerami różnych organizacji, które oświetlały drogę pochodniami, do mieszkania dowódcy 9 baonu.
O godz. 8 KOP podejmował Pana Prezydenta obiadem w kasynie 9 batalionu. Na obiedzie, oprócz Dostojnego Gościa, obecni byli wojewoda Zygmunt Beczkowicz, dowódca KOP gen. Stanisław Tessaro-Zosik, gen. Mieczysław Ryś-Trojanowski, adiutanci przyboczni Pana Prezydenta Kazimierz Jurgielewicz i Wacław Calewski, starosta Czarnocki oraz przedstawiciele miejscowego społeczeństwa.
W czasie deseru przemówił w podniosłych słowach dowódca okręgu KOP gen. Tessaro-Zosik, który powiedział m. in.: „”W podróży swej po wschodnich połaciach naszego kraju dotarłeś dzisiaj, Dostojny Panie Prezydencie, do słupów granicznych. Dzięki Ci za to, Dostojny Panie, żeś raczył zawitać na nasze placówki. My żołnierze Korpusu, cześć Ci i hołd składamy. Pośród szarych dni, jakie tu na rubieżach Rzeczypospolitej pędzimy, zajaśniał nam dziś dzień radosny i słoneczny. Oto przed oczyma naszymi roztacza się żywy blask Majestatu Rzeczypospolitej. Obecność Twoja wśród nas wzmocni nas na duchu, doda nam bodźca do dalszej służby ku chwale Ojczyzny. Serca nasze gorąco płoną ku Tobie, a z głębi piersi zgromadzonych przy słupach granicznych żołnierzy kresowych płynie okrzyk: „Najjaśniejsza Rzeczypospolita i Jej Prezydent, Ignacy Mościcki, niech żyją !”.
Okrzyk ten podchwycili z entuzjazmem obecni trzykrotnie, przy dźwiękach hymnu narodowego. Z kolei przemówił do Pana Prezydenta przedstawiciel ludności pan Jeleński, który wskazał, że z chwilą przybycia na wschodnie połacie Rzeczypospolitej Korpusu Ochrony Pogranicza ustały napady dywersantów, przeto ze wzruszeniem składa składa w ręce Dostojnego Gościa podziękowanie władzom polskim, że zesłały na kresy wschodnie tego anioła opiekuńczego, jakim jest KOP, który strzeże dobra wszystkich obywateli zamieszkujących te ziemie, bez względu na wyznanie i narodowość.
Po obiedzie Pan Prezydent wraz z otoczeniem udał się do świetlicy żołnierskiej, gdzie zgromadzone były delegacje kompanii brygady nowogródzkiej. Pan Prezydent był obecny na przedstawieniu, wykonanym przez żołnierzy batalionu, a opartym na motywach służby patrolu przy słupach granicznych. Żegnany owacyjnie przez brać żołnierską, Pan Prezydent udał się na spoczynek.
Zbiwol 1961
25 maja 2013 o 23:52W Klecku w 1935 roku działało wiele organizacji społecznych m.im.:
T.P.B.S.P – Towarzystwo Popierania Budowy Szkół Powszechnych,
Z.P.O.K. – Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet,
L.O.P.P. – Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej,
L.M. i K – Liga Morska i Kolonialna,
R.W. – Rodzina Wojskowa,
Z.S. – Związek Strzelecki,
Z.R. – Związek Rezerwistów,
K.M.W. – Koło Młodzieży Wiejskiej,
K.O.S.P. – Klecka Ochotnicza Straż Pożarna,
K.O.T w P. – Koło Oświatowe Tatarów w Polsce,
Wszystkie te organizacje mają wspólną cechę, którą jest praca kulturalno – oświatowa.
Zbigniew Wołocznik
25 lipca 2014 o 10:26„Ilustrowany Kurier Codzienny” Nr 170, z dnia 21.06.1937r. (Pożar Klecka miał miejsce dnia 17.06.1937r.) – Straszny obraz spalonego Klecka. Nasz korespondent wileński (Hr)donosi: Pożar w Klecku jest jedną z największych klęsk żywiołowych ostatnich lat na ziemiach północno – wschodnich. Miasteczko przedstawia straszny, przygnębiający widok. Rynek na wpół spalony, ulice, wzdłuż których sterczą sczerniałe mury i opalone belki i snujące się wśród tych dymiących wciąż jeszcze pogorzelisk sylwetki ludzkie sprawiają ogromnie przygnębiające wrażenie. Kilka tysięcy osób zostało bez dachu. Władze wojskowe poleciły rozbić namioty, gdzie pogorzelcy tymczasem znaleźli schronienie. Ranionych i poparzonych przewieziono do szpitala w Baranowiczach.
Zbigniew Wołocznik
25 lipca 2014 o 11:48„Ilustrowany Kurier Codzienny” nr 249 z dnia 09.09.1937r.
Biurokracja na pogorzelisku ?
Jak wiadomo, przed paru miesiącami pożar zniszczył prawie połowę pogranicznego miasteczka Klecka, w powiecie nieświeskim. Pogorzelcy w liczbie kilkuset dotąd gnieżdżą się w ocalałych stodołach i prymitywnie skleconych szałasach.
Do odbudowy spalonych domów dotąd nie przystąpiono wskutek braku pozwolenia, albowiem dotąd nie zostały zatwierdzone plany odbudowy (!).
Zbigniew Wołocznik
31 stycznia 2015 o 18:50Kurier Wileński nr 312 z dnia 13 listopada 1937r.
Kleck
1. Doceniając znaczenie należytego rozwoju spółdzielczości oraz podniesienie dobrobytu rolnictwa, przystąpić na członka Powiatowej Spółdzielni Powiatowej spółdzielni rolniczo 0-handlowej w Nieświeżu z udziałem 500 zł.
2. w związku z obchodem w dniu 17 października roku bieżącego 13 – tej Rocznicy powstania Korpusu Ochrony Pogranicza w Klecku i biorąc pod uwagę ciężką i pełną poświęcenia służbę KOP na straży granicy wschodniej Państwa, która jest i granicą gminy jednocześnie, oraz w uznaniu zasług KOP w pracy kulturalno – oświatowej na terenie gminy, który zdobył sobie tym samym uznanie i szacunek ludności gminy, Zarząd gminny uchwalił jednogłośnie: dla upamiętnienia tej rocznicy i zadokumentowania i pogłębienia istniejącego pomiędzy ludnością gminy a KOP współżycia, wyasygnować z sum gminnych kwotę 100 zł na kupno radioodbiornika dla strażnicy na terenie gminy Kleckiej.
Zbigniew Wołocznik
10 września 2023 o 19:30Kleck kurs strażacki 5 dniowy (24-28 października 1927r.). Komisja w składzie : Leon Bernowicz burmistrz miasta, dr Marian Muszkat Prezes Straży Pożarnej w Klecku, Dominikowski Naczelnik Straży Pożarnej w Klecku, sierż. Piotrowski Inspektor Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego, i asp. J. Mazan kierownik Kursu. Kurs pożarniczy ukończyło 12 słuchaczy. Z wynikiem dobrym panowie Bliźniak m., Zienijczyk M., Zabunowicz M., Wasilewski J., Szklarzyk i P.Kowalczyk. Z wynikiem dostatecznym panowie: Jakubowski konstanty, Mokrecki W., Iwanowski T, Breczko P., i Wasilewski M.