Jan Bułhak mówił o nim, że to „ojciec fotografii wileńskiej”. Józef Czechowicz (1819 – 1887) jako pierwszy w Wilnie wykonywał zdjęcia wnętrz kościelnych, fotografował peryferyjne dzielnice miasta i sceny z życia codziennego mieszkańców przedmieścia. Wykonał około 200 widoków Wilna okresu lat 70 XIX wieku. W Litewskim Muzeum Narodowym czynna jest wystawa „Wilno na zdjęciach Józefa Czechowicza”.
Józef Czechowicz urodził się w 1819 r. Od najmłodszych lat wykazywał zdolności rysunkowe. Po ukończeniu szkoły średniej pracował jako urzędnik w wojsku rosyjskim, a dopiero jako czterdziestoletni mężczyzna rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Po ukończeniu studiów rozpoczął swoją przygodę z fotografią, nauczył się rozmaitych technik wykonywania zdjęć malarskich, kupił bardzo profesjonalny, jak na owe czasy, sprzęt fotograficzny. W 1866 roku otworzył w swoim domu w Wilnie studio fotograficzne, gdzie wykonywał głównie zdjęcia portretowe. Atelier portretowe J. Czechowicza przy Ogrodzie Botanicznym było miejscem znanym w Wilnie.
Najbardziej jednak lubił fotografować krajobrazy Wilna. Stworzył około 200 fotografii plenerowych. Większość współczesnych mu twórców fotografowała motywy ujęte tylko od przodu. On zaś zaczął wykonywać zdjęcia z różnej perspektywy. Pojawiły się zdjęcia ogólne ukazujące naturalne wzniesienia i bujną roślinność. Budowle miejskie kadrował nie tylko samotnie, ale patrzył na nie poprzez pojedyncze drzewa sąsiadujące z wieżami kościołów i dachów. Uzyskiwał w ten sposób bardzo ciekawe efekty. Czechowicz jako pierwszy w Wilnie wykonywał zdjęcia wnętrz kościelnych (np. znane ujęcie kaplicy Świętego Kazimierza w katedrze) i zamku w Werkach. Czechowicz również jako pierwszy w Wilnie fotografował peryferyjne dzielnice miasta i sceny z życia codziennego mieszkańców przedmieścia (np. „Dzielnica Popławy”).
Józef Czechowicz zmarł w 1887 roku, został pochowany na cmentarzu Bernardyńskim. Przez wiele lat dokładne miejsce pochówku nie było znane. Zostało ustalone dopiero w 2010 roku dzięki pracownikom Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku. W październiku 2010 r.nagrobek został odsłonięty i poświęcony.
W zbiorach Muzeum Historyczno – Etnograficznego w Wilnie przechowywanych jest 90 negatywów szklanych i ponad 200 oryginalnych odbitek zdjęć wykonanych przez Czechowicza. W Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym oraz Bibliotece Wróblewskich w Wilnie są albumy „Widoki Wilna” i „Wilno i okolice”. Cenny album z widokami Wilna autorstwa Józefa Czechowicza jest również w Bibliotece Watykańskiej – w 1888 roku działające w Wilnie katolickie stowarzyszenie kobiet ofiarowało ten album w darze papieżowi Leonowi XIII z okazji 10 rocznicy jego pontyfikatu. Józef Czechowicz był też autorem zdjęć do albumu „Brzegi Wilii”, zawierającego 28 zdjęć wykonanych w 24 miejscowościach znajdujących się nad brzegami Wili. Widoki Wilna ze zbiorów Litewskiego Muzeum Narodowego można obejrzeć tutaj.
Na wystawie „Wilno na zdjęciach Józefa Czechowicza”, która będzie czynna do 15 listopada, jest eksponowanych 327 oryginalnych fotografii i ponad 150 negatywów szklanych.
Kresy24.pl/Wilnoteka.lt za: lnm.lt, widoki Wilna ze zbiorów Litewskiego Muzeum Narodowego
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!