W 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (VIII). Thomas Woodrow Wilson

„Przypinka” z konwencji Partii Demokratycznej w Illinois przed wyborami prezydenckimi w 1916 r.
Zbiory Autorów

Historyk, politolog, gubernator stanu New Jersey, dwudziesty ósmy Prezydent USA.

Thomas Woodrow Wilson urodził się 28 grudnia 1856 roku w Staunton w Wirginii, jako trzecie z czworga dzieci prezbiteriańskiego pastora dr. Josepha Rugglesa Wilsona i Jessie Janet Woodrow.

Ukończył Princeton University, a następnie Wydział Prawa University of Virginia i w 1883 roku obronił doktorat na Johns Hopkins University (pt. Congressional Government: A Study in American Politics). Był historykiem i politologiem. W latach 1902–1910 pełnił funkcję rektora Princeton University, zaś w okresie 1911–1913, z ramienia Partii Demokratycznej, sprawował urząd 34. gubernatora stanu New Jersey.

4 marca 1913 roku wybrany został 28. Prezydentem USA, które to stanowisko piastował przez dwie kadencje – do 4 marca 1921 roku.

Portret Prezydenta Wilsona, mal. Gonzalez Gamarra, 1919 r.
„New York Tribune” (Nowy Jork), 3 sierpnia 1919 r.

4 sierpnia 1914 roku ogłosił „zbrojną neutralność” (Armed neutrality) Stanów Zjednoczonych w I wojnie światowej. Jednak na skutek doniesień z frontów w Europie 2 kwietnia 1917 roku poprosił Kongres o wypowiedzenie wojny Niemcom, co z czasem przeważyło szalę zwycięstwa na stronę państw Ententy.

8 stycznia 1918 roku Prezydent przedstawił Kongresowi cele, jakie USA chcą osiągnąć w wojnie – znane jako „14 Punktów Wilsona”, a które stały się podstawą Traktatu Wersalskiego, zalążkiem idei Ligi Narodów i przyczyniły się m.in. do powstania kilku państw Europy Środkowo-Wschodniej (Węgry, Czechosłowacja, Polska). Warto dodać, że XIII z owych punktów odnosił się bezpośrednio do Polski: „Stworzenie niepodległego państwa polskiego na terytoriach zamieszkanych przez ludność bezsprzecznie polską, z wolnym dostępem do morza, niepodległością polityczną, gospodarczą, integralność terytoriów tego państwa ma być zagwarantowana przez konwencję międzynarodową”. Po kapitulacji Niemiec Wilson wyjechał do Paryża (był pierwszym urzędującym Prezydentem USA, który odwiedził Europę), gdzie spędził sześć miesięcy na Konferencji Pokojowej.

Prezydent Wilson z Pierwszą Damą Edith Bolling Galt Wilson, karta pocztowa, ok. 1920r.
Zbiory Autorów

Statut Ligi Narodów, której celem miało być utrzymanie pokoju i współpracy na świecie, został przyjęty przez Konferencję Pokojową w Traktacie Wersalskim 28 czerwca 1919 roku. Za wkład w powstanie Ligi Narodów Prezydent Wilson w 1919 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.

Zmarł 3 lutego 1924 roku w Waszyngtonie, pochowany jest w Washington National Cathedral (Katedrze pw. św. Piotra i św. Pawła).

Od 1885 roku żonaty z Ellen Louise Axson, z którą miał troje dzieci; po jej śmierci w 1914 roku ożenił się powtórnie z Edith Bolling Galt.

„Powinno być utworzone niepodległe państwo polskie, które winno obejmować ziemie zamieszkałe przez ludność bezspornie polską, mieć zapewniony wolny i bezpieczny dostęp do morza; jego niezawisłość polityczna, gospodarcza oraz całość terytorialna winna być zagwarantowana układem międzynarodowym”.

Prezydent Thomas Woodrow Wilson, przemówienie do Senatu USA, 22 stycznia 1917 r.

Wizerunek Prezydenta Wilsona widnieje na niebędącym w obiegu banknocie o nominale 100 000 dolarów…
Zbiory Autorów

RTR

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

W 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (VII). Wojciech Korfanty W 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (VI). Wincenty Witos W 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (V). Ignacy Daszyński W 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (IV). Roman Dmowski W 105. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (III). Ignacy Jan Paderewski