Brązowe popiersie Wawrzyńca Gucewicza, najwybitniejszego architekta epoki klasycyzmu na Litwie, profesora Uniwersytetu Wileńskiego, wraz z marmurową tablicą pamiątkową, od jesieni zdobi hol wileńskiego Ratusza (ul. Didžioji 31).
Wawrzyniec Gucewicz urodził przed 5 sierpnia 1753 roku w litewskich Migańcach, w polsko-litewskiej rodzinie chłopskiej Szymona i Katarzyny Masulis.
Edukację rozpoczął w Poniewieżu, w szkole prowadzonej przez pijarów. Choć rodzina utraciła majątek podczas pożaru, udało mu się zdobyć zgodę ojca na swoją dalszą edukację. Udał się do Wilna z zamiarem nauki w Szkole Głównej Litewskiej, jednak nie miał na to odpowiednich środków. Zatem pod wpływem biskupa Ignacego Jakuba Massalskiego postanowił zostać misjonarzem i trafił do Seminarium Diecezjalnego. Po rezygnacji z kariery duchownego Gucewicz kilka miesięcy spędził w Hamburgu, a następnie w Kopenhadze. W końcu jego protektor – biskup Massalski – wysłał go na studia do Paryża, gdzie został polecony najlepszym architektom; uczył się u Pierre’a Patte’a, Claude’a Nicholasa Ledoux, Jacques’a Germain Soufflota i Jeana-Baptiste’a Rondeleta, słuchał publicznych wykładów w Królewskiej Akademii Sztuk i w szkole Jacques’a-François Blondela. Z Paryża Gucewicz udał się do Rzymu i po czterech latach wojaży i studiów powrócił na Litwę.
Po powrocie dokończył budowę pałacu w Werkach (1770–1790), prowadził przebudowę katedry wileńskiej – Bazyliki Archikatedralnej pw. św. Stanisława Biskupa i św. Władysława (od 1777 roku). W roku 1785 przebudował Ratusz w Wilnie. Zaprojektował także Pałac Biskupi w Wilnie (Pałac Napoleona), ratusz w Widzach (obecnie na Białorusi), katedrę w Mejszagole, kościół-rotundę w Suderwie, kościół w Janowie pod Kownem, Dom Karpiów przy ul. Trockiej w Wilnie i wiele innych obiektów.
11 listopada 1790 roku na Sejmie Wawrzyniec Gucewicz otrzymał szlachectwo, pieczętując się odtąd herbem Syrokomla.
Gdy w Wilnie została założona Szkoła Inżynierów Korpusu Litewskiego, został tam profesorem architektury i topografii. W latach 1793–1794 oraz 1797–1798 był profesorem Uniwersytetu Wileńskiego, kierownikiem katedry architektury.
Był członkiem sprzysiężenia, przygotowującego wybuch Powstania Kościuszkowskiego na Litwie i w 1794 roku zaciągnął się do pospolitego ruszenia; został ranny pod Woronowem, a następnie wrócił do Wilna.
Zmarł nagle 21 grudnia 1798 roku na skutek upadku z rusztowania przy renowacji kaplicy św. Kazimierza w katedrze w Wilnie i został pochowany na cmentarzu przy kościele św. Stefana w Wilnie, w którym tablica nagrobna głosi:
„D. O. M. Tu w Bogu spoczywa Wawrzyniec Gucewicz Architekt Profesor Akademii Wileńskiej zmarły w 1789 roku w 45 swojego życia prosi o westchnienie do Boga za swoją duszę”.
Popiersie Wawrzyńca Gucewicza wraz z tablicą pamiątkową w języku litewskim, odsłonięte 13 września 2022 roku w holu wileńskiego Ratusza, zaprojektowali rzeźbiarze Mindaugas Šnipas i Gediminas Kavaliauskas. Jest to jedna z inicjatyw kulturalnych w ramach obchodów zbliżającego się jubileuszu 700-lecia Wilna.
RES
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!