Pałac w Zdzięciole na rycinie Napoleona Ordy z II połowy XIX wieku. Muzeum Narodowe w Krakowie. Wikimedia Commons – domena publiczna.
Historia tej transakcji jest naprawdę kuriozalna.
Porzucony barokowy Pałac Radziwiłłów w Zdzięciole na Grodzieńszczyźnie przeszedł w ręce rosyjskiego biznesmena, który kupił go od lokalnych władz za równowartość niecałych 30 dolarów. Teraz polski zabytek ponownie idzie pod młotek, ale 3 tysiące razy drożej.
Pałac zbudował w 1751 roku Stanisław Radziwiłł w miejscu dawnego zamku Ostrogskich, którzy władali miastem od 1498 roku. W końcu XVIII wieku przeszedł w ręce chorążego wielkiego litewskiego hrabiego Stanisława Sołtana, generała armii Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Carskie władze skonfiskowały pałac w 1831 roku w ramach represji po stłumieniu Powstania Listopadowego i umieściły w nim najpierw lazaret wojskowy, a po stłumieniu Powstania Styczniowego – koszary, niszcząc przy okazji malowniczy wysoki dach.
Fot: Wikimedia Commons. Autor: Zelyoniy.anton. Licencja: Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en
W okresie Polski międzywojennej mieścił się tam sierociniec dla dziewcząt, a po II wojnie sowieckie władze umieściły tam placówkę medyczną. Nieremontowany obiekt stopniowo podupadał, aż w końcu został ostatecznie porzucony i przez 6 lat stał pusty.
Białoruskie władze nie zadały sobie żadnego trudu, by restaurować ten zabytek. To wielka strata dla kultury, gdyż tak bogatej sztukaterii rokokowej i pięknych płaskorzeźb na fasadzie pałacu nie ma nigdzie indziej na Białorusi. Mimo 200 lat dewastacji nadal część z nich się jeszcze zachowała.
Fot: media społecznościowe.
W końcu w 2021 roku władze wystawiły pałac na licytację za równowartość 44 tys. USD, ale nie znalazł się chętny, więc rok później cenę obniżono do 9 tys. USD, ale i to nic nie dało. Dopiero na kolejnej aukcji w listopadzie 2022 kupił go rosyjski biznesmen za niecałe 30 dolarów!
Deklarował, że w pałacu powstanie “centrum rehabilitacji”, ale ostatecznie nic z tym nie zrobił, a zabytek dalej popadał w ruinę. W końcu ponownie trafił w ręce lokalnych władz. Nie wiadomo, czy z powodu bezczynności właściciela został skonfiskowany (białoruskie prawo na to pozwala), czy Rosjanin go władzom jakoś z zyskiem odsprzedał.
Teraz jednak pałac został ponownie wystawiony na licytację, ale – uwaga – za równowartość aż 90 tys. USD. Czemu cena tak nagle podskoczyła, skoro budynek jest w coraz gorszym stanie? Być może nie tyle cena podskoczyła, co po prostu wróciła do normy, gdyż 3 lata temu Rosjanin dostał polski pałac praktycznie za darmo.
Fot: Wikimedia Commons. Autor: Zelyoniy.anton. Licencja: Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en
Kto będzie kolejnym właścicielem? Na razie nie wiadomo, ale jeśli ktoś się znajdzie, to też raczej z Rosji bo na Białorusi “nie ma głupich”, żeby przy obecnym zawikłanym prawie i biurokracji wykładać takie pieniądze za zabytek, który za chwilę władze i tak zabiorą.
A jeśli jakimś cudem – po odrestaurowaniu – udałoby się na tym zarobić, na przykład na turystach lub urządzając tam prywatne muzeum, to i tak oprócz wszystkich opłat trzeba jeszcze płacić dodatkowe 5% podatku do specjalnego “funduszu Łukaszenki”.
A przecież można było zrobić z tego pałacu perłę architektury. Ale już się nie zrobi. Rządzący lokalni idioci “walnęli” bowiem tuż przed pałacem – w miejscu dawnego parku i podjazdu – ohydne gmaszysko szpitala, które całkowicie zepsuło widok, zabetonowali plac i dodatkowo postawili na nim wojenny pomnik. Okolica została trwale oszpecona i nic już się z tym nie zrobi.
Można jednak powiedzieć, że i tak dobrze, że pałac w Zdzięciole w ogóle jeszcze stoi. Drugi zbudowany przez Stanisława Radziwiłła pałac w pobliskich Żyrmunach nie miał takiego szczęścia. Najpierw splądrowali go sowieci w 1939 roku, a w 2018 roku kołchozowa ciężarówka z gnojówką, która tam wjeżdżała, zaczepiła o resztki bramy i zawaliła całą ścianę.
Zobacz także: Putin popełnił najgorszy błąd od początku wojny! Drogo za to zapłaci.
KAS
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!