21 sierpnia 1944 r. 600 żołnierzy Armii Czerwonej zaatakowało 70-osobowy oddział AK. Miesiąc wcześniej Sowieci i Polacy z AK wspólnie zdobyli Wilno. Mimo niemal dziewięciokrotnej przewagi czerwonoarmistów, żołnierze AK nie wycofali się. Obroną wsi Surkonty dowodził mjr Maciej Kalankiewicz „Kotwicz”, który miesiąc wcześniej stracił rękę w walce z Niemcami. Gdy Armia Czerwona atakowała AK w Surkontach, powstańcy warszawscy czekali na pomoc Sowietów.
W niedzielę, 20 sierpnia, ponad stu działaczy Związku Polaków na Białorusi, polskich dyplomatów, akredytowanych na Białorusi i rodaków z Macierzy, reprezentujących m.in. Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej uczestniczyło w obchodach 73. rocznicy Bitwy o Surkonty, stoczonej 21 sierpnia 1944 roku przez oddział Armii Krajowej, dowodzony przez legendarnego ppłk. Macieja Kalenkiewicza ps. „Kotwicz”, z dziewięciokrotnie przeważającymi siłami 3. batalionu 32. zmotoryzowanego pułku Wojsk Wewnętrznych NKWD.
Obchody, zorganizowane wspólnie przez Związek Polaków na Białorusi i Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Grodnie, rozpoczęły się od Mszy świętej za poległych pod Surkontami polskich partyzantów, którą w kościele Przemienienia Pańskiego w Wawiórce celebrował miejscowy proboszcz ks. Andrzej Roubo CRL.
Podczas Mszy świętej w kościele w Wawiórce. W pierwszej ławce attache obrony RP na Białorusi płk Arkadiusz Szewc i głowni bohaterzy uroczystości – kombatanci Armii Krajowej: por. Jadwiga Żuk, płk Weronika Sebastianowicz, mjr Stanisława Kociełowicz, por. Alfons Rodziewicz i por. Franciszek Szemrej.
Nabożeństwo celebrował proboszcz parafii w Wawiórce, ks. Andrzej Roubo CRL.
Związek Polaków na Białorusi, obok delegacji oddziałów ZPB z Wawiórki, Wasiliszek, Lidy, Radunia, Szczuczyna, Mińska i innych miejscowości, reprezentowały przedstawiciele Zarządu Głównego organizacji na czele z prezes ZPB Andżeliką Borys i Rady Naczelnej ZPB na czele z przewodniczącą Anżeliką Orechwo. Środowisko mieszkających na Białorusi polskich kombatantów Armii Krajowej było reprezentowane przez członków, działającego przy ZPB Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi na czele z prezes – płk Weroniką Sebastianowicz, będącej jednocześnie członkinią Zarządu, w randze wiceprezesa, Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej z siedzibą w Warszawie, będącego obok ZPB współorganizatorem obchodów 73. rocznicy Bitwy o Surkonty. Z ramienia Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej na obchody przybyła liczna delegacja na czele z prezesem Arturem Kondratem, wiceprezes – mjr Stanisławą Kociełowicz i przedstawicielami środowisk patriotycznych z Polski. Akredytowany na Białorusi polski korpus dyplomatyczny reprezentowany był na uroczystościach rocznicowych przez attache obrony RP na Białorusi płk Arkadiusza Szweca i konsula generalnego RP w Grodnie Jarosława Książka.
Oprawę muzyczną nabożeństwu, odprawionemu w intencji żołnierzy AK, poległych pod Surkontami i na Kresach Wschodnich II RP, zapewniły działające przy Oddziale ZPB w Mińsku chóry i zespoły wokalne: „Tęcza”, „Społem” oraz „Polonez”.
Po Mszy świetej do zgromadzonych w kościele w Wawiórce zwrócił się prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej Artur Kondrat. Wygłaszając wzruszające przemówienie, przypominające o bohaterstwie żołnierzy AK, poległych pod Surkontami, broniąc honoru polskiego żołnierza, Ojczyzny i wiary przed okupantami ze Wschodu, zastępującymi niemieckich najeźdźców, prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej oznajmił, że ma do spełnienia misję, powierzoną mu przez ministra obrony narodowej RP. Artur Kondrat został upoważniony przez polski resort obrony do przekazania odznaczeń i podziękowań, skierowanych do osób, obecnych na obchodach 73. rocznicy Bitwy o Surkonty, odbywających się na Białorusi.
Jednym z takich wyróżnień stała się nominacja na stopień porucznika członkini Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej na Białorusi Jadwigi Żuk, żołnierza V Batalionu 77 pp AK na Nowogródczyźnie. Tekst nominacji oficerskiej dla Jadwigi Żuk, podpisanej przez ministra obrony narodowej RP Antoniego Macierewicza, odczytał uroczyście w kościele w Wawiórce, oficjalny reprezentant ministra obrony na Białorusi – attache obrony RP na Białorusi płk Arkadiusz Szwec.
Awansowana do stopnia porucznika Jadwiga Żuk jeszcze z naramiennikami podporucznika
Bezpośrednio po odczytaniu nominacji oficerskiej koleżanki świeżo upieczonej pani porucznik – płk Weronika Sebastianowicz i mjr Stanisława Kociełowicz pomogły pani Jadwidze zamienić widniejące na jej ramionach dwugwiazdkowe naramienniki podporucznika na nowe – z trzema gwiazdkami.
Jadwiga Żuk już z naramiennikami porucznika WP w otoczeniu koleżanek – płk Weroniki Sebastianowicz i mjr Stanisławy Stanisława Kociełowicz.
Ceremoniał ten został przyjęty przez zgromadzonych w kościele entuzjastycznymi oklaskami.
Konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek odbiera podziękowanie od Ministerstwa Obrony RP z rąk reprezentanta resortu na Białorusi płk Arkadiusza Szweca
Aplauzem spotkano także kolejne wyróżnienia, skierowane przez resort obrony narodowej RP do obecnych na obchodach 73. rocznicy Bitwy o Surkonty na Białorusi. Listy z podziękowaniami za zasługi dla obronności Polski i wybitne osiągnięcia w zakresie pielęgnowania pamięci o polskich żołnierzach na Białorusi odebrali w wawiórskim kościele: attache obrony RP na Białorusi płk Arkadiusz Szwec, konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek, prezes ZPB Andżelika Borysoraz prezes Oddziału ZPB w Mińsku Helena Marczukiewicz, w której zastępstwie wyróżnienie odebrała dyrygentka chórów z Mińska Tatiana Wołoszyna.
Warta honorowa przedstawicieli polskiej młodzieży z Lidy przy pomniku poległych żołnierzy AK na cmentarzu w Surkontach
Uczestnicy obchodów 73. rocznicy Bitwy o Surkonty udali się na leżący obok wsi Pielasa cmentarz żołnierzy Armii Krajowej z oddziału ppłk. Macieja Kalenkiewicza ps. „Kotwicz”, poległych w Bitwie o Surkonty wraz ze swoim dowódcą.
Hołd poległym bohaterom odddają: Artur Kondrat, prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej, mjr Stanisława Kociełowicz, wiceprezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej i Andżelika Borys, prezes Związku Polaków na Białorusi
Zachęcamy do zapoznania się z historią Bitwy o Surkonty oraz poległego w niej wraz ze swoimi żołnierzami legendarnego dowódcy AK ppłk Macieja Kalenkiewicza ps. „Kotwicz”. Autorem opracowania jest polski historyk Szymon Nowak, który opublikował je 1 marca ubiegłego roku na portalu Wirtualna Polska.
Znadniemna.pl/Kresy24.pl/AB
2 komentarzy
MJ
22 sierpnia 2017 o 13:18przeczytałem.
Józef
22 sierpnia 2017 o 15:35płk Weronika Sebastianowicz wróciła do łask Borys, ale postępy.