Kirgistan coraz bliżej Rosji

Prawie 80 proc. biorących udział w niedzielnym referendum w Kirgistanie opowiedziało się za zmianami w konstytucji. Zmianie ulegnie jedna trzecia zapisów kirgistańskiej ustawy zasadniczej. Wzmocni się pozycja premiera i prezydenta kosztem parlamentu i władzy sądowniczej.

Według opozycji zmiany mają umożliwić obecnemu prezydentowi Ałmazbekowi Atambajewowi utrzymanie władzy.

Zgodnie z prawem Atambajew, którego kadencja kończy się pod koniec przyszłego roku,  nie może ubiegać się już o reelekcję. Zdaniem opozycji wygrane referendum pozwoli mu na objęcie stanowiska szefa rządu (zmiany w konstytucji obejmują przekazanie znacznej części kompetencji prezydenta premierowi).

Konstytucja była w Kirgistanie zmieniana od czasu uzyskania niepodległości w 1991 roku już dziewięciokrotnie. Ostatnia, z 2010 roku, została napisana w czasie, gdy Kirgistan bardziej liczył się z opinią Zachodu i czerpał z zachodniej kultury politycznej. Wtedy w ustawie zasadniczej zapisano, że nie może ona być zmieniana do 2020 roku. Miało to chronić przed wprowadzeniem zmian mających wzmocnić autorytarne tendencje.

***

Kirgistan uzyskał niepodległość wraz z rozpadem Związku Radzieckiego 31 sierpnia 1991 roku. Pierwszym prezydentem został bezpartyjny działacz, prezes Kirgiskiej Akademii Nauk, profesor fizyki Askar Akajew. Był on inicjatorem powołania Wspólnoty Niepodległych Państw i prowadził prokremlowską politykę. Akajew wprowadził autorytarnerządy prezydenckie. Zmarginalizowanie roli opozycji pozwoliło mu utrzymać się na stanowisku w wyborach w 1995 i 2000 roku. W roku 2002 w Kirgistanie miały miejsce pierwsze antyprezydenckie manifestacje.

Domniemane sfałszowanie wyborów parlamentarnych w 2005 oraz narastające tendencje dyktatorskie prezydenta doprowadziły do wybuchu tulipanowej rewolucji, która obaliła Askara Akajewa oraz rząd premiera Nikołaja Tanajewa. W wyniku rewolucji sformowano Koordynacyjną Radę Jedności Narodowej, która przejęła władzę w kraju, a pełniącym obowiązki prezydenta został były premier Kurmanbek Bakijew z partii Ludowy Ruch Kirgistanu. Bakijew wygrał wybory prezydenckie w 2005 i zaczął umacniać się u władzy. W 2007 roku utworzono blok polityczny Ak Dżoł jako zaplecze polityczne prezydenta. Kurmanbek Bakijew stosował jeszcze bardziej dyktatorską politykę niż jego poprzednik, powszechny był nepotyzm oraz zastraszanie opozycji.

Po 5 latach u władzy, prezydenta Bakijewa wraz z rządem Danijara Üsönowa obaliła krwawa rewolucja w kwietniu 2010 roku. Na czele państwa stanęła dyplomatka, była minister spraw zagranicznych oraz ambasador Roza Otunbajewa. Była pierwszą kobietą prezydentem i kobietą premierem w Azji Środkowej. Podczas jej krótkiej kadencji doszło do kirgisko-uzbeckich zamieszek etnicznych na południu kraju. W czerwcu 2010 roku w powszechnym referendum przyjęta została nowa konstytucja, wprowadzająca parlamentarny system rządów w miejsce prezydenckiego. Wkrótce rozpisano wolne wybory parlamentarne, a 30 października 2011 miały miejsce wybory prezydenckie wygrane przez byłego premieraAłmazbeka Atambajewa z partii SDPK. W ocenie ekspertów pod rządami Atambajewa Biszkek zbliżył się do Rosji i coraz bardziej dominują tu rosyjskie zwyczaje polityczne.

Kresy24.pl

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: