Były premier RP, i kawaler Orderu Orła Białego miał 88 lat.
Jan Olszewski był pierwszym premierem pierwszego polskiego rządu po upadku komunizmu, wyłonionego po całkowicie wolnych wyborach (1991-92). Jego rząd też jako pierwszy złożył wniosek o członkostwo Polski w NATO, za tego rządu znacznie przyspieszono też negocjacje w sprawie wycofania wojsk sowieckich z Polski. Rząd próbował też przeprowadzić pierwszą lustrację, co zakończyło się jego odwołaniem.
W swoim długim i bogatym życiu był m.in. członkiem Szarych Szeregów w czasie okupacji niemieckiej, pracownikiem Ministerstwa Sprawiedliwości i PAN w latach 1953-1956, a potem członkiem redakcji „odwilżowego” pisma „Po Prostu”, współautor (z Walerym Namiotkiewiczem i Jerzym Ambroziewiczem) tekstu wzywającego do rehabilitacji żołnierzy AK; od 1957 przez 2 lata objęty zakazem publikowania. 1956-1962 uczestnik spotkań Klubu Krzywego Koła, 1958-1961 członek Zarządu. 1962-1991 w loży wolnomularskiej Kopernik.
Od 1962 roku był adwokatem, np. w 1964 obrońcą Melchiora Wańkowicza (oskarżonego o przekazywanie informacji do Radia Wolna Europa), w 1965 Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego w procesie za napisanie „Listu otwartego do członków POP PZPR i do członków uczelnianej organizacji ZMS przy Uniwersytecie Warszawskim”, w 1968 satyryka Janusza Szpotańskiego; zawieszony w wykonywaniu zawodu za obronę studentów aresztowanych w III 1968, do 1970 bez zatrudnienia, w 1971 obrońca w procesie przywódców organizacji Ruch. W XII 1975 współautor (z Jackiem Kuroniem i Jakubem Karpińskim) i sygnatariusz Listu 59 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w konstytucji PRL, w I 1976 współautor (z Antonim Pajdakiem, Stanisławem Szczuką i Wojciechem Ziembińskim) Listu 14 przeciwko konstytucyjnemu zapisowi o nierozerwalności sojuszu z ZSRS. W 1976 współzałożyciel i członek kierownictwa tajnego PPN; 23 IX 1976 współzałożyciel KOR (nieumieszczony na liście członków, by mógł prowadzić praktykę adwokacką).
W VI 1977 z ramienia KOR ustalał rzeczywiste przyczyny śmierci Stanisława Pyjasa. 18 IX 1977 sygnatariusz Deklaracji Ruchu Demokratycznego; 23 VIII 1979 sygnatariusz Apelu Komitetu Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu. W czasie strajków sierpniowych 1980 był członkiem Komisji Ekspertów MKS w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, współautor projektu statutu WZZ, współtwórca i doradca Solidarności (współtworzył statut).
W stanie wojennym był doradcą Sekretariatu Episkopatu Polski, obrońca w procesach działaczy podziemia, m.in. Radia „S” i MRKS; 1984-1985 oskarżyciel posiłkowy w procesie morderców ks. Jerzego Popiełuszki, pełnomocnik rodziny. W 1989 podczas obrad Okrągłego Stołu ekspert z dziedziny prawa strony solidarnościowej w sprawach dot. praworządności i wymiaru sprawiedliwości.
Przez cały ten czas zajmował się też działalnością publicystyczną (publikował w „Przeglądzie Katolickim” i „Tygodniku Solidarność”). W III RP był m.in współzałożycielem partii Porozumienie Centrum, a potem Ruchu Odbudowy Polski. W latach 2006-10 był doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego i szefem Komisji Weryfikacyjnej Wojskowych Służb Informacyjnych.
Niemal do ostatnich dni był aktywny. W ostatnim roku często wypowiadał się o relacjach polsko-ukraińskich czy kontrowersjach związanych z nowelizacją ustawy o IPN.
Jan Olszewski o „ukraińskich” zapisach w noweli ustawy o IPN: To coś pomiędzy obsesją i dywersją
Całe życie związany był z rodzinną Warszawą, tu urodził się i zmarł.
Oprac. MaH, encysol.pl
fot. prezydent.pl
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!