Pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN od szeregu lat poszukują miejsc pochówku ofiar totalitaryzmów – zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.
Obecnie trwa trzeci etap prac poszukiwawczych na terenie Kalwarii Wileńskiej (Litwa) prowadzonych przez zespół Biura IPN. We wrześniu i październiku 2023 r. ujawnione zostały szczątki polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Krawczunami (operacja „Ostra Brama”), które pozostały w tym miejscu po niedbale przeprowadzonej ekshumacji w 1979 r. Celem trwającego etapu prac jest dokładne przebadanie terenu oraz podjęcie pozostawionych ludzkich szczątków.
Szacuje się, że w trzech zbiorowych mogiłach, zlokalizowanych przy figurze Matki Boskiej, pochowano pierwotnie od 30 do 76 osób. Niespełna 20 lat po wojnie sowieci wysadzili w powietrze część kaplic kalwaryjskich, a wraz z nimi zniszczono wspomnianą figurę.
Według różnych szacunków mogą być tu pochowani żołnierze Armii Krajowej polegli w bitwie pod Krawczunami – Nowosiółkami (w ramach operacji „Ostra Brama”) 13 lipca 1944 r. Celem prac jest weryfikacja, czy na badanym obszarze pozostają szczątki, które nie zostały ekshumowane w 1979 r.
– W pierwszej mogile znaleźliśmy 10 osób. Podejrzewamy, że jeszcze są co najmniej dwie takie mogiły. Według zebranych relacji pod Krawczunami poległo około 80 żołnierzy. Nie mam pewności, czy oni wszyscy zostali pochowani w tym jednym miejscu. Być może zostali pochowani w innych lokalizacjach w Kalwarii. I tu też prośba do mieszkańców – jeżeli znają państwo historie związane z tym tematem, bardzo proszę o kontakt poprzez redakcję – powiedział w rozmowie z portalem LRT.lt historyk Paweł Nowik z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN.
Ostatecznym i głównym celem IPN jest też identyfikacja zwłok.
Obecnie specjaliści IPN pracują w Kalwarii Wileńskiej obok obecnego upamiętnienia przy stacji Drogi Krzyżowej. Zidentyfikowano dwie mogiły. Jedna została ekshumowana (po raz drugi, bo pierwsza ekshumacja w 1976 roku przeprowadzona niedbale), wydobyto szczątki 10 osób.
Wiadomo, że byli to żołnierze, którzy zginęli w czasie walk. Przy szczątkach odnaleziono liczne przedmioty, w tym polskie orzełki i medaliki.
Wszystkie prace są prowadzone w porozumieniu ze stroną litewską.
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!