Jozef Bokšay, „Huculi”, olej na płótnie
Zbiory KA
Huculi to grupa etniczna mieszanego pochodzenia rusińskiego i wołoskiego, zamieszkująca ukraińską i rumuńską część Karpat Wschodnich – Gorgany, Czarnohorę, Świdowiec, Karpaty Marmaroskie, Połoniny Hryniawskie i Beskidy Pokucko-Bukowińskie. Obok Bojków, z którymi sąsiadują od zachodu, i Łemków, jest to jedna z trzech głównych grup Rusinów Karpackich, mieszkających we wschodniej części łuku karpackiego. Określenie „Huculi” upowszechniło się w XIX wieku.
O zainteresowaniu Hucułami w drugiej połowie XIX wieku zdecydowały względy estetyczne. Zarówno malownicze krajobrazy, jak i barwne stroje regionalne oraz zwyczaje wpisywały się w modę galicyjskiego fin de siècle’u.
W odrodzonej Rzeczypospolitej huculscy pasterze przyciągnęli uwagę polskiego rządu, który borykał się z ukraińskim ruchem narodowym. To oni mili być symbolem Polskich Kresów. W latach trzydziestych XX wieku Huculi stali się kolejnym elementem polskiego mitu kresowego, nieokiełznanymi, choć wiernymi „opryszkami” Rzeczypospolitej.
W drugiej połowie XIX wieku zwiększyła się w Galicji eksploatacja lasów i związany z tym przemysł drzewny. Budowane linie kolejowej i drogi zaczęły łączących wsie leżące w głębi gór z miastami. To spowodowało otwarcia się Huculszczyzna na świat. To otwarcie spowodowało, że z czasem zaczęto ich kulturę postrzegać jako bodajże najciekawszą w Polsce.
W II Rzeczypospolitej zauważono, że lud zamieszkujący Pokucie ma bardzo wiele wspólnego z góralami z Podhala. Jedną ze wspólnych tych cech, było pochodzenie od wołoskich wędrownych pasterzy.
Przedwojenny plakat turystyczny „Polska na Huculszczyźnie”
Zbiory KA
Podobnie jak było w wypadku odkrywania Podhala, również tutaj dostrzeżono atrakcyjną kulturę materialną powstałą dzięki wpływom wielu ludów otaczających Karpaty. Dostrzeżono kulturę która przetrwała długie dziesięciolecia w wyniku izolacji, wynikającej ze specyficznego pasterskiego trybu życia.
Charakterystyczną cechą wsi huculskiej było to, że posiadała charakter samotnicy, co w dużej mierze można dostrzec i dziś. Poszczególne gospodarstwa oddalone były bardzo od siebie, porozrzucane po okolicznych pagórkach otaczających dolinę i centrum wsi. Dlatego też obszar takiej wsi na ogół zajmował ogromne terytorium.
Cechą domów wiejskich Pokucia było to, że na ogół izbę mieszkalną obudowywano wieńcem pomieszczeń gospodarczych usytuowanych od północy, wschodu i zachodu, po to by chroniły ją przed mrozem i wiatrem. Połacie dachowe z tej strony często schodziły wtedy do samej ziemi. Do budowy takiego gospodarstwa wykorzystywano starannie dobierane drewno iglaste.
Gustaw Pillati, „Huculi przed cerkwią”, olej na płótnie
Zbiory KA
W centrum miejscowości, które zwykle znajdowało się w pobliżu rzeki lub strumienia, stała cerkiew z probostwem, urząd gminy, gospoda. W większych wsiach również galicyjska szkoła ludowa. Z czasem pojawiły się sklepy, a w niektórych wsiach wille letniskowe i pensjonaty.
Do dziś, większość gospodarstw na Huculszczyźnie jest porozrzucanych jak kiedyś, w dużych odległościach od siebie. W centrum doliny stoją budowle służące całej społeczności.
Kinga Adamczyk
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!