Panorama Aleppo na rycinie z końca XVII wieku
Wikipedia – domena publiczna
Jak w większości miast syryjskich i tu w Aleppo początki wiary w Chrystusa są oparte na legendach. Tradycja przekazuje, że jako pierwszy z dwunastu uczniów Jezusa Apostoł Szymon Gorliwy głosił Ewangelię wśród pogan północy Syrii i w właśnie w Aleppo oraz w Menbidj (Menbidz).
To Szymon założył w Aleppo pierwszą wspólnotę chrześcijańską. Światło wiary w Chrystusa dotarło w te rejony bardzo wcześnie z pobliskiej Antiochii, która już w I wieku (lata 34–37) była wielkim ośrodkiem promieniowania chrześcijaństwa. To w Antiochii wiernych Chrystusowi po raz pierwszy nazwano chrześcijanami. Miasto już w pierwszych wiekach stało się siedzibą biskupa, wydało znanych duchownych, słynnych pasterzy, którzy uczestniczyli we wczesnych soborach Kościoła. Jak w całym ówczesnym świecie chrześcijańskim, tak i tutaj wiernych Chrystusowi nie ominęły prześladowania w pierwszych trzech wiekach. W czasach represji pierwsi chrześcijanie żyli w ukryciu, chronili się także w okolicznych grotach i jaskiniach. Dopiero pamiętny rok 313 i edykt Wielkiego Konstantyna przyniósł Kościołowi pokój…
A pod koniec IV wieku już całe Aleppo było chrześcijańskie. Tradycja głosi, że sama Św. Helena, matka cesarza Konstantyna rozkazała zbudować tu Kościół Wielki (Uzma).
Krótkotrwałe panowanie cesarza Juliana Apostaty, chwilowy nawrót do pogaństwa nie zachwiało chrześcijaństwem i rozszerzaniem się wiary w Chrystusa. Życie chrześcijańskie coraz bardziej rozwijało się w mieście i okolicy, a najbardziej w V i VI wieku. Nastąpił wówczas wprost zadziwiający rozwój budownictwa kościołów. Mnóstwo pięknych świątyń, bazylik, klasztorów, wyniosłych wież pustelniczych, słupów – kolumn pustelników (słupników syryjskich) powstało w okolicach miasta. W północnej Syrii powstało prawdziwe „niebo” wczesnego chrześcijaństwa, pod wrażeniem, którego pozostaje się po nasze dni…
Dokładnie z dokumentami w ręku zwiedzałam krok po kroku te rejony, rejestrując kamerą ową wspaniałą wczesno chrześcijańską północ Syrii… Nie mogę wyobrazić sobie, a nawet dopuścić do siebie myśli, aby tak wspaniałe skarby naszej wiary w Chrystusa mogłyby być bestialsko i nieodwracalnie zniszczone, wielkie dziedzictwo chrześcijańskie, wspaniała historia…
I znów, jak i zawsze jestem niezmiernie wdzięczna Opatrzności, że pozwoliła mi dotrzeć do całej północy Syrii, zwiedzić ten rejon bardzo dokładnie i uwiecznić kamerą wspaniałe pamiątki, pomniki wczesnego chrześcijaństwa… Nie posiadamy po nasze dni rozeznania, co pozostało z tych pięknych, zadziwiających skarbów naszej wiary na północy Syrii.
Należy jeszcze wspomnieć, że w okresie rządów Mahdi (775–785) zniszczono w północnej Syrii i Aleppo wiele świątyń chrześcijańskich, a pięć tysięcy chrześcijan (!) zmuszono torturami, aby przeszli na islam. Największe jednak prześladowania spotkały tutejszych chrześcijan za współpracę z Krzyżowcami. Zrujnowano wiele kościołów, zbezczeszczono wszystkie cmentarze chrześcijan i ich groby.
Za panowania Osmanów chrześcijanie wrócili do Aleppo, zamieszkali za murami starego miasta i w nowych dzielnicach. Aleppo stało się w tym okresie jednym z najbogatszych miast Imperium Osmańskiego. Stało się wielkim ośrodkiem handlowym, utrzymującym kontakty handlowe z Zachodem. Tu powstały najstarsze placówki dyplomatyczne. Tu też założono nowe ośrodki Kościoła Wschodu; szkolono duchownych i misjonarzy.
W XVIII wieku nastąpił ponowny rozkwit chrześcijaństwa. Budowa nowych świątyń, wielki rozwój malarstwa sakralnego, powstała słynna szkoła pisania ikon.
Aleppo, jak już zaznaczałam, wyróżniało się spośród innych miast chrześcijańskiej Syrii tym, że już w pierwszych wiekach było siedzibą biskupa, a biskupi figurowali w wykazach i kronikach pierwszych soborów chrześcijańskich.
Dla szczegółowego zapoznania się z historią miasta Aleppo i historią chrześcijaństwa w tych rejonach już w pierwszych wiekach istnienia naszej wiary zapraszam do zajrzenia do mojej książki „Aram znaczy Syria”, wydanej przez Prowincje Chrystusa Króla SAC (Księża Pallotyni) – „Królowa Apostołów – Miejsca Święte”, Warszawa 2003.
Barbara Anna Hajjar
Tartous, Syria
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!