Lektura na majówkę: Bronisław Piłsudski – wybitny brat Józefa Piłsudskiego

Brat Józefa Piłsudskiego, Bronisław, w czasie zesłania na Sachalinie (w 1887 roku został skazany na 15 lat katorgi) mieszkał we wsi Rykowskoje w okręgu tymowskim. Początkowo pracował fizycznie, ale szybko został zatrudniony w kancelarii miejscowych władz. Uczył też dzieci i prowadził badania meteorologiczne.

Od 1894 roku na zlecenie muzeum w Chabarowsku i we współpracy korespondencyjnej z Benedyktem Dybowskim rozpoczął badania etnograficzne ludu Giliaków. Wyniki opublikował w 1898 roku w książce „Nużdy i potrebnosti sachalinskich Giliakow”. W tym czasie skrócono mu karę o 1/3 i zaliczono w poczet osiedleńców, z przydziałem ziemi. Bronisław opuścił Sachalin w 1899 roku i dzięki wsparciu Nadamurskiego Oddziału Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego (IRGO) został zatrudniony jako kustosz w muzeum we Władywostoku. Na Sachalinie zostawił żonę imieniem Shinkincho z dwójką dzieci. Był także sekretarzem miejscowego oddziału IRGO. W 1903 roku w celu prowadzenia badań nad sachalińskimi Ajnami na krótko powrócił na Sachalin, a następnie przyłączył się do ekspedycji Wacława Sieroszewskiego, która przez trzy miesiące badała zwyczaje Ajnów na wyspie Hokkaido. W 1905 roku wyjechał z Władywostoku do Japonii. Po ośmiu miesiącach, przez USA i Francję, powrócił do Polski i osiadł w Galicji (mieszkał w Krakowie, Lwowie i Zakopanem). Przed wybuchem pierwszej wojny światowej opublikował pracę naukową dotyczącą swoich badań na Dalekim Wschodzie („Materials for the study of the Ainu language and folklore”, Kraków 1912). Zorganizował i przewodniczył Sekcji Ludoznawczej Towarzystwa Tatrzańskiego, zainicjował też wydawanie „Rocznika Podhalańskiego”. Po przeniesieniu się do Krakowa w 1914 roku został wybrany na sekretarza nowo powstałej Sekcji Etnograficznej Komisji Antropologicznej Akademii Umiejętności. W 1915 roku wyjechał do Szwajcarii, a ostatnie miesiące życia spędził we Francji. Zmarł w wyniku samobójstwa 17 maja 1918 roku. Został pochowany na polskim cmentarzu w Montmorency pod Paryżem.

Opr. TB

fot. Bronisław Piłsudski na Sachalinie (Archiwum Narodowe w Krakowie)

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: