Tak zwana Inicjatywa Zbożowa Morza Czarnego, która pozwala Ukrainie eksportować, za zgodą Rosji, swoje płody rolne poprzez bezpieczny korytarz morski i Cieśninę Bosfor, by dotarły na światowe rynki – wygasa w połowie lipca. Jednak Ukraina pracuje nad drogą alternatywną dla swojego zboża – chce spławiać je Dunajem, w porozumieniu z Mołdawią i Rumunią.
Przypomnijmy, iż 22 lipca 2022 roku w Stambule udało się podpisać dwa porozumienia w sprawie eksportu ukraińskiego zboża. Jeden dokument parafowały Turcja, Ukraina i Organizacja Narodów Zjednoczonych, a drugi – Rosja, Turcja i ONZ, ponieważ Kijów nie chciał podpisać niczego bezpośrednio z Moskwą. Na mocy umowy w Ankarze zaczęło działać centrum koordynacyjne do monitorowania „korytarza zbożowego”. Ukraińskie statki z ziarnem i roślinami oleistymi wypływały z portów takich jak Odessa i bezpiecznym korytarzem, przez Cieśninę Bosfor docierały do portów Afryki czy Bliskiego Wschodu. Zgodnie z ustaleniami, co miesiąc Ukrainę miało opuszczać łącznie 5 milionów ton zboża, co miało pomóc złagodzić globalny kryzys żywnościowy wywołany przez rosyjską blokadę ukraińskich portów.
„Umowa zbożowa” zaczęła napotykać na największe problemy w kwietniu br., kiedy to minister spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergiej Ławrow zapowiedział, że zostanie ona zakończona „jeśli sytuacja się nie zmieni”. Zauważył bowiem, że na mocy porozumienia ukraińskie zboże miało być eksportowane do najbiedniejszych krajów świata, ale z wysłanych dotychczas 30 milionów ton „mniej niż 3 procent trafiło do najbiedniejszych państw”.
„[…] Co do przyszłości inicjatywy czarnomorskiej… Jeśli nic się nie zmieni – a najwyraźniej tak będzie – to będziemy musieli wyjść z założenia, że porozumienie dłużej nie funkcjonuje”
– zapowiedział Ławrow.
Ostatecznie „umowa zbożowa” miała wygasnąć 18 maja br., ale z dzięki negocjacjom prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana udało się ją przedłużyć o kolejne dwa miesiące – a więc do połowy lipca.
„Chcę przekazać dobrą wiadomość. Dzięki wysiłkom naszego kraju, wsparciu naszych rosyjskich przyjaciół i wkładowi naszych ukraińskich przyjaciół Inicjatywa Zbożowa Morza Czarnego została przedłużona o kolejne dwa miesiące”
– powiedział Erdogan.
W roku gospodarczym 2022/2023, pomimo wszystkich trudności wojennych, Ukraina wyeksportowała łącznie 58,5 milionów ton zboża i nasion oleistych poprzez „korytarz zbożowy”.
W sytuacji niepewności co do dalszych losów „umowy zbożowej” Ukraina zaczęła pracować nad nowym planem na wywóz swojego ziarna. Kijów chce rozwinąć eksport produktów rolnych przez porty Dunaju we współpracy z Mołdawią i Rumunią. Ta kwestia została omówiona na spotkaniu „Grain. Economy. War” z udziałem kierownictwa Ukraińskiego Związku Zbożowego.
Według prezesa stowarzyszenia Mykoły Gorbaczowa plan ten dotyczy zarówno portów na Dunaju, jak i dodatkowych instrumentów finansowych na ubezpieczenie statków, które będą wchodzić do portów Odessy i przewozić zboże w sytuacji, kiedy umowa zbożowa przestanie obowiązywać.
Rząd Ukrainy przeznaczył zatem 20 miliardów hrywien (ponad 2 miliardy złotych) na specjalny fundusz, który będzie gwarantował odszkodowania dla zagranicznych armatorów w przypadku uszkodzenia ich statków lub towarów.
RES na podst. „The Wall Street Journal”
1 komentarz
PI Grembowicz
5 lipca 2023 o 10:24Tak.
Koncept.
Sposób.
Plan.