Utworzony w grudniu 2017 roku Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” zakończył właśnie pierwsze prace badawcze w kościele pw. Ducha Świętego w Wilnie, których wyniki można śmiało określić jako sensacyjne.
Kościół Ducha Świętego i klasztor dominikanów w Wilnie to piękna, późnobarokowa świątynia na Starym Mieście (ul. Dominikańska 8) z lat 1753–1770; obecnie jedyna, w której sprawuje się liturgię wyłącznie w języku polskim.
Wedle tradycji pierwszy kościół znajdujący się w tym miejscu został ufundowany w czasach Jagiełły i Witolda, zaś w okresie panowania króla Aleksandra Jagiellończyka świątynia została przekazana dominikanom, wraz z założonym obok klasztorem. Gotyckie zabudowania spaliły się na początku XVII wieku. Kolejny – barokowy, ale jeszcze nieukończony klasztor – został spalony w roku 1655 przez wojska moskiewskie podczas wojny polsko-rosyjskiej.
W dniu 7 lipca 2022 roku Instytut „Polonika” poinformował na swoim profilu na Facebooku:
„Badaniami kierowali profesorowie z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – Fabian Welc (Instytut Archeologii) oraz Anna Sylwia Czyż (Instytut Historii Sztuki). […] Dzięki przeprowadzonym badaniom udało się wskazać absolutnie unikalne, bo dwukondygnacyjne ceglane podziemia, których powstanie badacze datują na czas po wielkim pożarze Wilna w 1610 r. […] Świątynia powstała w kilku etapach, posiada olbrzymią wartość artystyczną i architektoniczną. Jest też przykładem tzw. baroku wileńskiego. Mimo swojej niezwykłości obiekt dotychczas nie został zbadany.
Lewa nawa kościoła pw. Ducha Świętego w Wilnie
Fot. Facebook.com / Instytut „Polonika”Podziemia kościoła pw. Ducha Świętego w Wilnie
Fot. Facebook.com / Instytut „Polonika”Pod kościołem Ducha Świętego znajdują się unikalne w skali Litwy rozległe podziemia, w których – zgodnie z lokalną tradycją – spoczywa kilka tysięcy zmarłych (tzw. wileńskie królestwo zmarłych). W celu ich inwentaryzacji i weryfikacji przypuszczenia, że są one wielokondygnacyjne, w 2022 r. zostały wykonane nieinwazyjne pomiary geofizyczne połączone ze skaningiem laserowym. […] układ [podziemi] powtarza zapewne kształt murowanej, pierwszej świątyni dominikanów, a więc tej z czasów Aleksandra Jagiellończyka. Krypty są lekko odchylone na osi SW–NE i nie wiążą się bryłą kościoła, łączą się natomiast z mniejszymi komorami grzebalnymi o odmiennej i zróżnicowanej chronologii. Nie wychodzą one jednak poza obręb naw głównej i bocznych oraz prezbiterium, gdzie znajduje się osiemnastowieczna krypta dominikanów. Podczas badań udało się także częściowo wskazać mury fundamentowe z czasów Aleksandra Jagiellończyka oraz biegnący poprzecznie do kościoła mur ceglano-kamienny, na głębokości niespełna 4 m”.
RES
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!