Rosja protektorką separatyzmów (ANALIZA)

W amerykańskim „National Interest” ukazał się ciekawy artykuł, autorstwa Michael R. G. Lyonsa, poruszający kwestię rosyjskiej obecności na Bliskim Wschodzie oraz potencjalnie nowego sojuszu jaki zawiązuje się na naszych oczach między Moskwą a irackimi Kurdami.

Przez kilka ostatnich lat świat był tak bardzo zaabsorbowany wojną z Państwem Islamskim, że zapomniał, iż walka z tą organizacją nie wyeliminowała innych konfliktów w regionie, tylko niejako je przykryła. Uległy one na czas walki z PI zamrożeniu, a my obecnie wchodzimy w okres politycznej odwilży.

Żeby poprawnie zrozumieć co będzie się teraz działo na Bliskim Wschodzie należy zrozumieć, że dychotomia przeciwnik-sojusznik w tym regionie podlega trochę innym prawom. Teoretycznie trudno wyobrazić sobie bardziej przeciwne w swoich interesach kraje niż Rosja i Turcja lub Turcja i Iran. Lecz specyficzna koniunktura sprawiła, że na chwilę obecną można mówić o sojuszu Erdogana i Putina.

Ten sam Putin jest również sprzymierzeńcem Asada, którego Ankara zwalcza. Moskwa ma również długoletnie relacje z Kurdyjską Partią Pracujących (jeszcze z czasów sowieckich), lecz z jej lokalną, syryjską odnogą pozostaje w konflikcie. Amerykanie – sojusznik Turcji w NATO, wspiera z kolei tę odnogę, pomimo że sama PKK jest przez Waszyngton postrzegana jako organizacja terrorystyczna; USA wspiera też armię iracką, w momencie, gdy Bagdad jest w sojuszu z Iranem, zaprzysięgłym wrogiem USA i Saudów, którzy wspierają w Syrii islamistów, co jest przedmiotem krytyki w Waszyngtonie.

Związki Iraku z Iranem również nie są tak do końca oczywiste: z jednej strony Bagdad korzysta z pomocy militarnej Teheranu, z drugiej irackie środowiska szyickie, obawiając się dominacji Persów, zbliżyły się do Rijadu – vide: zeszłoroczna wizyta Muktada as-Sarda w Arabii Saudyjskiej. Kurdów Irackich oraz ich bojówkę – Peszmergów, Amerykanie przed laty bardzo intensywnie wspomagali (sprzętowo i organizacyjnie; byli oni ćwiczeni w amerykańskich bazach w Niemczech).

Wspierała ich nawet Turcja, która mając bardzo złe stosunki z syryjskimi Kurdami, miała bardzo dobre z irackimi, do czasu jak ci nie zapragnęli niepodległości, co skończyło się ofensywą rządowych wojsk Iraku, która zakończyła się zepchnięciem Kurdów na pozycje jakie zajmowali oni przed ich ofensywą przeciw Państwu Islamskiemu w 2016.

I tu pojawiają się Rosjanie, a dokładnie firma Rosnieft (jej szef Igor Sieczin ma powiązania z FSB), która zawarła milionowe kontrakty z władzami lokalnymi autonomicznego Kurdystanu Irackiego, na wydobycie i eksport ropy naftowej. Sprawa jest jednak zawieszona od kiedy pod koniec zeszłego roku Kurdowie stracili większość roponośnych terenów (m.in. Kirkuk). Na miejsce Rosneftu weszli Brytyjczycy dogadując się z Bagdadem.

Michael R.G. Lyons sugeruje, że ekonomiczne interesy mogą popchnąć teraz Kreml do wspierania Kurdów, z którymi łatwiej mu wejść w układy niż z państwem irackim. Rosneft to nie zwykła firma z branży energetycznej, liczne przykłady – z Węgier czy Wenezueli, pokazują, że faktycznie pełni ona istotną rolę w geopolityce Moskwy, jako rodzaj politycznej awangardy.

Żądania polityczne Kurdów, dziś chcących niepodległego, własnego państwa, w obecnym układzie nie mogą być zrealizowane przez Zachód, stąd Kurdowie mogą przypomnieć sobie o swoich dawnych, dobrych relacjach z Moskwą, która przez lata wspierała ich walkę, gdy ta była wymierzona w sprzymierzoną z Zachodem Turcję.

I wydaje się, że Rosji będzie bardzo łatwo pchnąć ich do walki. Gdy celem Waszyngtonu jest utrzymanie spoistości państw arabskich na Bliskim Wschodzie, Kreml wchodzi w rolę protektora wszelkich możliwych separatyzmów, rozbijających ład polityczny. Pokonanie Państwa Islamskiego nie oznacza, że zapanuje pokój.

Łazarz Grajczyński

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: