11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości Polski

Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało ustanowione świętem narodowym ustawą z kwietnia 1937 roku. Przed II wojną światową Święto Niepodległości obchodzone było tylko dwa razy – w latach 1937 i 1938.

Po wojnie, w 1945 roku, ustanowiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski obchodzone 22 lipca – w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN i jednocześnie zniesiono Święto Niepodległości. Datę 11 listopada miały również przyćmić obchodzone kilka dni wcześniej rocznice rewolucji bolszewickiej z 1917 roku.

„11 listopada nie miał żadnych szans na to, by stać się świętem w PRL. Zresztą podobnie – 3 maja. Nowa władza musiała wprowadzić nowe święta i nowych patronów kreowanej przez siebie rzeczywistości politycznej. Na popiołach tego, co jej obce i wrogie, chciała zbudować coś zupełnie odmiennego” – mówił prof. Andrzej Chwalba.

W okresie PRL obchody rocznicy odzyskania niepodległości 11 listopada były organizowane przez środowiska opozycyjne.

Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL ustawą z 15 lutego 1989 r. pod nazwą „Narodowe Święto Niepodległości”.

„Dla upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego oraz walk pokoleń o wolność i niepodległość stanowi się, co następuje: Art. 1. Dzień 11 listopada jest uroczystym Narodowym Świętem Niepodległości. Art. 2. Dzień 11 listopada jest dniem wolnym od pracy. Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia” – głosi tekst ustawy o ustanowieniu Narodowego Święta Niepodległości.

Dziś w Warszawie z okazji 104. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w Warszawie odbędą się obchody Narodowego Święta Niepodległości. W uroczystościach przed Grobem Nieznanego Żołnierza wezmą udział Prezydent RP Andrzej Duda z Małżonką oraz goszczący w Polsce Prezydent Republiki Litewskiej Gitanas Nausėda z Małżonką.

Rano Prezydent Andrzej Duda złoży wieńce przed pomnikami Ojców Niepodległości: Wincentego Witosa, Ignacego Jana Paderewskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Daszyńskiego, Wojciecha Korfantego oraz przy Belwederze przed pomnikiem Józefa Piłsudskiego.

O godz. 9.00 Andrzej Duda wręczy w Belwederze odznaczenia państwowe z okazji Narodowego Święta Niepodległości.

Następnie, o godz. 10.00 Prezydent wraz z Pierwszą Damą Agatą Kornhauser–Dudą oraz przebywającą z wizytą w Polsce litewską Parą Prezydencką wezmą udział w uroczystej mszy świętej za Ojczyznę, która odprawiona zostanie w Świątyni Opatrzności Bożej.

W południe odbędzie się uroczysta odprawa wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza na Placu Piłsudskiego. Zaplanowane jest wystąpienie Prezydenta Andrzeja Dudy, a także Prezydenta Litwy Gitanasa Nausėdy.

– Można się spodziewać, że pan Prezydent będzie mówił o tym, jak wysoka jest cena, którą czasem się płaci za niepodległość – tak, jak Polacy w 1918 roku i w latach późniejszych, tak, jak i Ukraińcy obecnie walczą o swoją niepodległość – zapowiedział  Szef Gabinetu Prezydenta RP Paweł Szrot.

Po uroczystościach Prezydent złoży wieniec przed pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego.

W Warszawie, oprócz oficjalnych obchodów państwowych, 11 listopada odbędzie się m.in. Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu. Łazienki Królewskie z kolei zapraszają na piknik historyczny z udziałem kawalerzystów Pierwszego Pułku Szwoleżerów i Honorowego Szwadronu Przybocznego Prezydenta Rzeczypospolitej oraz na widowisko plenerowe „Noc Listopadowa” Stanisława Wyspiańskiego. Natomiast Muzeum Historii Polski organizuje w tym roku już 17. Przystanek Niepodległość, którego głównymi atrakcjami są dwie gry miejskie: dla dorosłych – „Zmierzch przed burzą” oraz dla dzieci – „Mali reporterzy”.

We Wrocławiu ulicami miasta przejdzie Radosna Parada Niepodległości przygotowana przez Centrum Historii Zajezdnia. Wezmą w niej udział grupy rekonstrukcyjne, orkiestry dęte, mażoretki, dziecięce grupy chorągwiarskie i uczniowie wrocławskich szkół, którzy uczestniczą w konkursie na najlepsze przebranie związane z historią Polski. Wydarzenie uświetni koncert pieśni patriotycznych i pokaz polskich tańców narodowych w wykonaniu Reprezentacyjnego Dolnośląskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Wrocław”. Na muzyczne świętowanie zapraszają także Opera Wrocławska oraz Narodowe Forum Muzyki.

W Łodzi Biuro Programu „Niepodległa” współorganizuje Piknik Niepodległości, który obejmie pokazy, koncerty, parady uliczne oraz specjalne grupy rekonstrukcyjne. W Teatrze Wielkim będzie można obejrzeć operę Stanisława Moniuszki ,,Straszny dwór’’, a w Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina zabrzmi koncert symfoniczny „200 lat Polskiego Romantyzmu”.

Natomiast w Krakowie trwa Tydzień Patriotyczny organizowany przez Zamek Królewski na Wawelu. Zaplanowano m.in. grę terenową „W hołdzie wawelskim darczyńcom”, Małopolską Galę Finałową Ogólnopolskiego Dyktanda Niepodległościowego oraz wydanie ilustrowanej publikacji poświęconej Stanisławowi Wyspiańskiemu.

W Gdańsku Narodowe Muzeum Morskie zaprasza w dniach 11 – 13 listopada na „Weekend Niepodległości”. W Białymstoku Opera i Filharmonia Podlaska organizuje koncert pieśni patriotycznych w interpretacji Włodzimierza Korcza, Alicji Majewskiej i artystów OiFP. Muzeum Podlaskie w Białymstoku wraz z oddziałami przygotowało okolicznościowe warsztaty dla dzieci – zajęcia „Mali Patrioci”, „Patriotycznie z malarstwem”, a także spacer po galerii wielkich Polaków w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego.

Instytucje kultury udostępniają koncerty, filmy oraz warsztaty także w przestrzeni wirtualnej, dzięki czemu każdy może dołączyć do wspólnego świętowania. Natomiast Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny na swoich platformach internetowych zamieściły specjalny wybór filmów związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości.

Na podstawie: PAP/prezydent.pl/gov.pl