„Tylko prawda jest ciekawa” – tablica pamiątkowa dla Józefa Mackiewicza w Wilnie

Fot. Instytut Polski w Wilnie

W środę 11 października 2023 r. odbędzie się w Wilnie uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Józefowi Mackiewiczowi oraz dyskusja „Tylko prawda jest ciekawa. Aktualność myśli Józefa Mackiewicza”.

W programie uroczystości:

• 16:00 – uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej (ul. Literatų, Wilno);
• 17:00 – dyskusja „Tylko prawda jest ciekawa. Aktualność myśli Józefa Mackiewicza”, Dom Sygnatariuszy, Sala Sztralla (ul. Pilies 26, wejście przez „Eskedar Coffee Bar“, Wilno).

Z okazji obchodów Roku Mackiewicza z inicjatywy Instytutu Polskiego w Wilnie zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa oraz odbędzie się dyskusja upamiętniająca znanego polskiego pisarza, dziennikarza, publicystę politycznego i wilnianina Józefa Mackiewicza.

Józef Mackiewicz to jeden z najbardziej intrygujących świadków historii XX wieku, jako wilnianin, ale też jako jeden z najlepszych pisarzy emigracyjnych, zasługuje upamiętnienia w mieście, w który żył i pracował. „Jedynie prawda jest ciekawa” – to motto życiowe Józefa Mackiewicza, który w swej twórczości dążył do ukazania prawdy. Jako pisarz chciał być wiarygodnym świadkiem historii, w której uczestniczył. Dlatego te słowa zostaną umieszczone na tablicy, której autorem jest wileński rzeźbiarz Rafał Pieślak.

W dyskusji udział wezmą: dr Mindaugas Kvietkauskas (Uniwersytet Wileński), dr Andrzej Pukszto (Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie), Leonardas Vilkas (tłumacz powieści J. Mackiewicza na język litewski).

Józef Mackiewicz przyszedł na świat w Sankt Petersburgu w 1902 roku. Po kilku latach rodzina Mackiewiczów przeniosła się do Wilna. Jako 17-latek Józef wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Później studiował, ale żadnych studiów nie udało mu się ukończyć. Już na początku lat 20. XX wieku publikował pierwsze artykuły. Do 1939 roku pracował w wileńskim dzienniku „Słowo”, którego naczelnym był Stanisław Cat-Mackiewicz, brat Józefa.

Po wybuchu wojny Mackiewicz uciekł do Kowna. Pod okupacją sowiecką musiał pracować jako drwal i woźnica.

Po agresji III Rzeszy na ZSSR Niemcy zaproponowali mu wydawanie polskojęzycznego pisma, ale Mackiewicz stanowczo odmówił. Opublikował za to kilka antykomunistycznych artykułów w okupacyjnym „Gońcu Codziennym”.

Mackiewicz na zaproszenie Niemców i za zgodą dowództwa Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej był obserwatorem ekshumacji grobów w Katyniu. Swoje spostrzeżenia zawarł w wydanej po wojnie książce „Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów” z przedmową gen. Władysława Andersa.

Józef Mackiewicz, pisarz i dziennikarz, był pierwszym Polakiem, który jeszcze w czasie II wojny światowej badał ślady zbrodni katyńskiej. Pisał zawsze o tematach trudnych i niejednoznacznych. Niezależnie, czy były to powieści, czy artykuły prasowe, bohaterem jego utworów stawał się człowiek uwikłany w skomplikowane mechanizmy historii.

Lata powojenne Józef Mackiewicz i jego żona spędzili na emigracji: Rzym, Londyn, ostatecznie zaś Monachium. Oczyszczony z zarzutów o kolaborację pisarz poświęcił swój talent przede wszystkim krytyce komunizmu. W Monachium napisał też swoje najsłynniejsze powieści, m.in.; „Kontra”, „Sprawa pułkownika Miasojedowa”, „Lewa wolna” i „Nie trzeba głośno mówić”. Zmarł 31 stycznia 1985 roku w Monachium; pochowany został w Londynie.

Wydarzenia w języku litewskim i polskim; wstęp wolny!

Organizator: Instytut Polski w Wilnie, Dom Sygnatariuszy w Wilnie.

Sponsor: ORLEN Lietuva.

RES na podst. l24.lt

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: