W sobotę 17 lutego, prochy księżnej Magdaleny Radziwiłł spoczęły na Białorusi, zgodnie z jej życzeniem. Arystokratkę, która wspierała białoruskie odrodzenie narodowe na początku XX wieku, żegnali jej prawnukowie Zamoyscy, członkowie rodu Radziwiłłów z Polski i licznie przybyli mieszkańcy Mińska.
Pierwotnie proch śp. Magdaleny Radziwiłł miały zostać wmurowane w Czerwonym Kościele, obok którego arystokratka mieszkała do 1918 roku. Ostatecznie spoczęły w specjalnej krypcie w nawie kościoła św. Rocha (na Złotej Górce.)
Uroczystość pogrzebową celebrował biskup pomocniczego diecezji mińsko-mohylewskiej Juruj Kosobucki. „To symboliczne, że Magdalena Radziwiłł wraca na Białoruś” – mówił ksiądz biskup, dziękując potomkom arystokratki za starania na rzecz sprowadzenia prochów
„Wróciła do swoich i będzie otoczona tymi, których kochała” – mówił podczas uroczystości prawnuk arystokratki, historyk Adam Zamoyski, którego cytuje Polskie Radio.
Księżna Magdalena nie mogła sobie nawet wyobrazić, że pewnego dnia jej życzenie zostanie spełnione.
„To pożegnanie, ale jednocześnie powitanie Magdaleny Radziwiłł na Białorusi, w Mińsku, do którego zawsze chciała powrócić” – podkreślali wielokrotnie uczestnicy pogrzebu.
W Mszy św. odprawianej przez księdza biskupa pomocniczego diecezji mińsko-mohylewskiej Juryja Kasabuckiego wzięli udział prawnukowie księżnej – Maria Helena i Adam Zamoyscy, a także przedstawiciele rodu Radziwiłłów – Maciej i Mikołaj.
W ubiegłym roku przedstawiciele rodu zwrócili się do abp Tadeusza Kondrusiewicza o zgodę na przyjęcie prochów, i takową uzyskali. Entuzjastycznie do idei odniósł się też ksiądz Zawalniuk, tym bardziej, że w czerwonym kościele odbyła się podobna uroczystość – przeniesienie doczesnych szczątków fundatora kościoła Edwarda Woyniłłowicza.
Mieszkanie księżnej Marii Magdaleny Radziwiłł w kamienicy obok kościoła, było w czasie, gdy tam mieszkała jednym z najważniejszych centrów kulturalnych w Mińsku.
Księżna Radziwiłłowa była działaczką narodową i filantropką. Mówiła po białorusku i pilnowała, żeby w jej majątkach mówiono także w tym języku. Finansowała pismo Biełarusy oraz zakładała w swych majątkach (Żarnówek i Kuchcice) białoruskie szkółki dla dzieci wiejskich. W 1912 roku zadeklarowała w jednym z czasopism:
„Uważam siebie za Białorusinkę pochodzenia litewskiego, tak jak mój mąż, za Polkę zaś nie mam siebie zupełnie”.
Radziwiłłowie doskonale znają rolę Marii Magdaleny w kulturze białoruskiej. Sfinansowała ona pierwszą książkę Maksima Bogdanowicza, Jakuba Kołasa, Konstancji Bujło i inne wydawnictwa białoruskie. Sponsorowała stypendia dla białoruskich studentów, którzy studiowali w Petersburgu, opiekowała się tamtejszą białoruską biblioteką. W 1918 roku zdecydowanie poparła utworzenie Białoruskiej Republiki Ludowej.
Maria Magdalena Radziwiłł, z domu Zawisza-Kierżgajło, urodziła się w Warszawie w 1861 r., ale większość życia spędziła na terenach współczesnej Białorusi. Jej drugim mężem był oficer armii carskiej Mikołaj Radziwiłł. Od 1918 r. Magdalena Radziwiłł przebywała na emigracji. Zmarła w Szwajcarii w 1945 r.
Książę Maciej Radziwiłł mówił, że Maria Magdalena Radziwiłł znała bardzo ważną prawdę: trzeba żyć bliżej zwykłych ludzi. – Nie tylko im pomagać, ale być bliżej nich. Ona nieco lepiej niż inni Radziwiłłowie, którzy żyli na przełomie XIX i XX wieku, rozumiała tradycje związane z Rzeczpospolitą i WKL, iże tradycje te należy łączyć z kulturą Białorusi. Dlatego zainwestowała tak wiele w tę kulturę na początku XX wieku, żeby się rozwijałą i stawałą się silniejsza”- powiedział.
Kresy24.pl/AB
1 komentarz
ruthenus.blogspot.com
21 lutego 2018 o 01:09Warto przeczytać artykuł śp. ks. Aleksandra Nadsona:
chasaslovec.info/index.php?do=static&page=work_en_magdalena