• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 13 Kwi 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Podróże po Kresach

Pamiątki po strzelcach słuckich

30 Lis 2015 Podróże po Kresach 1 comments

W okresie międzywojennym garnizon miasta Baranowicze stanowiły kilka jednostek. Wobec elitarnych 26. Pułku Ułanów oraz 9. Dywizjonu Artylerii Konnej, a nawet 20. Pułku Artylerii Polowej, 78. „Słucki” Pułk Piechoty wydaje się najbardziej mało znanym i skromnym. Mimo tego,”strzelcy słuccy” dokonali szereg bohaterskich czynów podczas wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, a również odegrali znaczącą rolę w życiu społecznym międzywojennych Baranowicz.

Brzozowka

Pomnik w Brzozówce

Ze wszystkich wspomnianych wyżej jednostek tylko dla 78. Pułku Piechoty Baranowicze były miastem macierzystym, bo właśnie tam w pierwszej dekadzie lutego 1920 roku utworzono baon zapasowy Słuckiego Pułku Strzelców, a już 10 kwietnia sformowano pełnowartościowy pułk strzelecki składający się z dwóch czterokompanijnych batalionów i kompanii technicznej. Pierwszym dowódcą jednostki został podpułkownik Jan Januszewski.


Chrzest bojowy piechury z Baranowicz przeszli podczas wojny polsko-bolszewickiej. III batalion w lipcu 1920 roku wytrzymałzmasowany atak wojsk sowieckich podczas obrony rzeki Dzisny. Podczas walk dwie kompanie zaginęły bez wieści i już nigdy do jednostki nie wróciły. I batalion 9 lipca stoczył zwycięski bój z wojskami bolszewickimi pod wsią Kożaczyzna. Krwawe walki z nieprzyjacielem stoczył również batalion zapasowy, który na początku lipca wystawiał posterunki i placówki na drogach i wzdłuż linii dawnych okopów niemieckich na wschód od Baranowicz, a 18 lipca otrzymał rozkaz marszu w kierunku Słonimia.

Gdy 19 lipca 1920 roku bolszewicy, po sforsowaniu Niemna w rejonie Hoży, rozpoczęli natarcie na Grodno, pułk bronił dworca kolejowego i wycofując się, przechodził jako ostatni polski oddział przez drewniany most na zachodni brzeg Niemna. W czasie przemarszu, 26 lipca, podchorąży Aleksander Otto, na czele swojego plutonu, przeprowadził kontrnatarcie na zastępującego drogę wroga z takim skutkiem i brawurą, że dotarł do stanowisk artylerii nieprzyjaciela, zmusił go do ucieczki, zdobył działko szybkostrzelne, karabin maszynowy, 20 karabinów i wziął do niewoli 20 jeńców. Na pamiątkę tego czynu dzień 26 lipca pułk obchodził jako dzień święta pułkowego.


Żołnierz 78. Pułku Piechoty z odznaką pułkową

Żołnierz 78. Pułku Piechoty z odznaką pułkową

8 sierpnia 1920 roku z powodu bardzo dużych strat i braku możliwości dalszej reorganizacji, słucki pułk strzelców został rozwiązany. 136 szeregowych zostało wcielonych do kowieńskiego pułku strzelców, zaś oficerowie i funkcyjni odjechali do batalionu zapasowego do Kalisza. Jednak w tym samym miesiącu jednostka zaczęła się formować ponownie. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej zmieniono nazwę jednostki na 78. Pułk Piechoty. Po czasowym pobycie w Warszawie, pułk został przetransportowany do Baranowicz, w których pozostał do wybuchu II wojny światowej.

W okresie międzywojennym żołnierze i oficerowie 78. Pułku Piechoty wraz z innymi jednostkami miejscowego garnizonu brali czynny udział w życiu społecznym i kulturalnym Baranowicz. Na przykład, w 1922 roku pułk ofiarował solidną sumę pieniężną na potrzeby powracających z Rosji uchodźców i jeńców, a w czasie światowego kryzysu ekonomicznego pomagał dzieciom z biednych rodzin i bezrobotnym rozdając bezpłatnie ciepłe posiłki. W 1930 roku lekarz pułku mjr. dr. Andrzej Więżyk został jednym z założycieli miejskiego oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża.

 

Żadna defilada w dnie 3 maja i 11 listopada nie odbywała się bez udziału piechurów, orkiestra zaś pułkowa przygrywała na szkolnych i państwowych imprezach. We wrześniu 1929 roku kompania honorowa 78. Pułku Piechoty brała udział w ceremonii powitania prezydenta II Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego wizytującego Baranowicze.

W dniach 22-23 marca 1939 roku nastąpiła mobilizacja alarmowa, podczas której 78. Pułk Piechoty został przerzucony transportami kolejowymi w okolice Płońska i Nasielska, zaś na początku lipca w rejon Mławy i Rzęgnowa, gdzie wykonywał fortyfikacje i umocnienia polowe. Miał przydział mobilizacyjny do armii „Modlin”. Podczas wojny obronnej pułk stoczył krwawe walki z Niemcami pod Mławą na odcinku Uniszki Zawadzkie – Lewiczyn nad rzeką Mławką.

Dziś o piechurach w Baranowiczach przypominają tablica pamiątkowa w miejscowym Domu Polskim oraz stare drewniane baraki na terenie dawnych koszar im. T. Kościuszki, w których pułk stacjonował w okresie pokoju. Dawne koszary obecnie są miejscem aktywnej zabudowy, więc teren ich systematycznie się zmniejsza. Dla amatorów historii jest na pewno ostatnia szansa, by zobaczyć przedwojenne budynki, w których mieszkali polscy żołnierze.

Napis na cokole

Napis na cokole

W kilkudziesięciu kilometrach od Baranowicz, w pobliżu wsi Berezówka (dawniej Brzozówka) znajduje się ważny zabytek opowiadający o bohaterskich czynach strzelców słuckich w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Jest to pomnik ku czci poległych podczas boju stoczonego przez batalion zapasowy z oddziałami sowieckiej piechoty i jazdy 19 lipca 1920 roku. Polscy żołnierze mieli wówczas wycofać się na linię rzeki Szczary, aby tam zatrzymać nieprzyjacielską ofensywę, ale podczas przemarszu wpadli w zasadzkę nieprzyjaciela. Poległ ppor. Aleksander Łyżwa, dwóch podoficerów i przeszło dwudziestu szeregowych. Kilkunastu rannych wpadło w ręce nieprzyjaciela. Batalion jednak wywalczył sobie drogę odwrotu na Słonim. Poległych pochowano na miejscu walki, a później postawiono tam pomnik z napisem na cokole: „POLEGŁYM  78. SŁUCKIEGO P.P.  19 LIPCA 1920 R.  KOLEDZY”.

Żeby zobaczyć pomnik, należy koło Berezówki skręcić w drogę do Słonima. Samochód trzeba zatrzymać obok jeziora i przejść tamą do lasu. Droga leśna prowadzi do pomnika położonego na środku polany. Obok monumentu widoczne ślady betonowych obramowań czterech kwater żołnierskich zdewastowanych w okresie powojennym. Na samym pomniku można dostrzec ślady kul.

slady_na_monumencie

Jak opowiadają mieszkańcy wsi, strzelali do pomnika sowieccy żołnierze w latach 60-tych, kiedy to nastała szczególna moda na „walkę” z pamięcią o zmarłych.

 Pomnik poległym strzelcom znajduje się w opłakanym stanie, a przecież jest to jeden z symboli walk o ustalenie granic odrodzonego państwa polskiego oraz pamiątka o ludziach, którzy oddali swe życie za wolność i niepodległość tego państwa. Zdaniem autora, obowiązkiem Polaków mieszkających zarówno w Polsce jak i na Białorusi jest konieczne odnowienie unikatowego zabytku.

Dymitr Zagacki/Echa Polesia

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: 11 listopada Baranowicze bolszewicy Brzozówka Grodno Januszewski KOP Modlin Mościcki pomnik rabin Słuck Słucki Strzelec tablica pamiątkowa wybuch Zagacki Zawadzki
  • Tags
  • 11 listopada
  • Baranowicze
  • bolszewicy
  • Brzozówka
  • Grodno
  • Januszewski
  • KOP
  • Modlin
  • Mościcki
  • pomnik
  • rabin
  • Słuck
  • Słucki
  • Strzelec
  • tablica pamiątkowa
  • wybuch
  • Zagacki
  • Zawadzki

1 komentarz

  1. Julita
    7 grudnia 2016 o 19:19 Odpowiedz ↓

    Ten zolnierz 78 p.p. to Wincenty Łaszuk syn Ignacego i Aleksandry urodzony ok.1907 roku w Makaszach.

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
Przedstawiciel Kremla zapowiedział początek końca Ukrainy

Przedstawiciel Kremla zapowiedział początek końca Ukrainy

Rosjanie wyśmiewają polską flotę, a w Niemczech znów pojawia się apel o moratorium na Nord Stream 2 (KOMENTARZ)

Rosjanie wyśmiewają polską flotę, a w Niemczech znów pojawia się apel o moratorium na Nord Stream 2 (KOMENTARZ)

Żołnierze NATO przybędą na Ukrainę na ćwiczenia

Żołnierze NATO przybędą na Ukrainę na ćwiczenia

Historia kawy dzieli narody: Jerzy Franciszek, Georg Franz, a może Ю́рій-Франц? Kulczyckiego wszyscy chcą

Uderzające w rząd PIS billboardy na Białorusi przy granicy z Polską

Uderzające w rząd PIS billboardy na Białorusi przy granicy z Polską

Tak wyglądają obozy rosyjskich wojsk przy granicy z Ukrainą (FOTO) (WIDEO)

Tak wyglądają obozy rosyjskich wojsk przy granicy z Ukrainą (FOTO) (WIDEO)

Amerykańskie okręty płyną na Morze Czarne

Amerykańskie okręty płyną na Morze Czarne

Białoruś wysyła wojska na granicę z Ukrainą (WIDEO)

Białoruś wysyła wojska na granicę z Ukrainą (WIDEO)

Szwedzcy analitycy kreślą scenariusz wojny Rosji z NATO w regionie Morza Bałtyckiego

Szwedzcy analitycy kreślą scenariusz wojny Rosji z NATO w regionie Morza Bałtyckiego

Łukaszenka o „ostatniej kropli, która przelała czarę cierpliwości” w stosunkach z Polską

Łukaszenka o „ostatniej kropli, która przelała czarę cierpliwości” w stosunkach z Polską

Najnowsze
13 Kwi
Białoruś

Pojechał do Rosji i ślad po nim zaginął. W Moskwie zniknął białoruski politolog Alaksander Fieduta

13 Kwi
Białoruś

Do jakich krajów uciekają przed represjami Białorusini?

13 Kwi
Białoruś

KGB aresztowało lidera Białoruskiego Frontu Ludowego

13 Kwi
SUPERNEWS

Gabinet Zełenskiego: Amerykańskie systemy Patriot powinny być na Ukrainie, nie w Polsce

13 Kwi
Białoruś

Ukraina uszczelnia granicę z Białorusią

13 Kwi
Rosja

Państwa G7 wezwały Rosję do zaprzestania prowokacji przeciw Ukrainie

13 Kwi
Historia i Wspomnienia

13 kwietnia Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja