W niedzielę późnym wieczorem, w brytyjskim Cambridge, w wieku 76 lat odszedł jeden z najsłynniejszych radzieckich dysydentów, działacz na rzecz praw człowieka i pisarz Władimir Bukowski. W sowieckich więzieniach, obozach karnych i zakładach psychiatrycznych spędził łącznie dwanaście lat.
Bukowski był jednym z założycieli ruchu dysydenckiego w ZSRR. Już jako czternastolatek, po wysłuchaniu wystąpienia Chruszczowa na XX kongresie partii, chłopak stał się zagorzałym przeciwnikiem ideologii komunistycznej. W 1959 r. został wydalony ze szkoły za publikowanie w pismach drugiego obiegu oraz ich rozpowszechnianie. Edukację kontynuował w szkole wieczorowej.
W 1960 r. wraz z Jurija Gałanskowem, Eduardem Kuźniecowem i innymi organizował regularne spotkania młodzieży pod pomnikiem Majakowskiego w Moskwie. Wkrótce wydalony z moskiewskiego uniwersytetu państwowego.
W maju 1963 r. został po raz pierwszy aresztowany za powielenie w dwóch egzemplarzach książki jugosłowiańskiego dysydenta Milovana Dżilasa, zakazanego w ZSRR – „Nowa klasa”. Uznany za chorego psychicznie wysłany na obowiązkowe leczenie do szpitala psychiatrycznego w Leningradzie. W grudniu 1965 r. brał czynny udział w przygotowaniu wiecu w obronie Andrieja Siniawskiego i Juliusa Daniela, za co ponownie został zatrzymany i osadzony w psychuszce.
W 1967 roku skazany na trzy lata wiezienia za zorganizowanie na placu Puszkina protestu przeciwko aresztowaniu Aleksandra Ginzburga, Jurija Galanskowa i ich przyjaciół. W styczniu 1970 r. wrócił do Moskwy i natychmiast stał się jednym z liderów koła dysydenckiego utworzonego pod jego nieobecność. Wówczas po raz pierwszy pojawił się w Radio Svaboda, udzielając wywiadu dla CBS.
5 stycznia 1972 r. Władimir Bukowski został skazany na 7 lat więzienia i 5 lat wygnania. W grudniu 1976 r., w wyniku międzynarodowej akcji o jego uwolnienie, władze wymieniły go na lidera Chilijskiej Partii Komunistycznej, Luisa Corvalana. Wylądował w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył Uniwersytet Cambridge z dyplomem neurofizjologii.
Bukowski pisał, był zaangażowany w obronę praw człowieka i działalność polityczną. Był jednym z organizatorów kampanii bojkotu Igrzysk Olimpijskich w ZSRR w 1980 roku. W 1983 r. wraz z Władimirem Maksimowem i Eduardem Kuźniecowem stworzył międzynarodową organizację antykomunistyczną International of Resistance i został jej przewodniczącym. Był zaangażowany w uwolnienie żołnierzy radzieckich schwytanych w Afganistanie.
W kwietniu 1991 r. Władimir Bukowski odwiedził Moskwę po raz pierwszy od wydalenia. Przygotowując się do prezydentury w 1991 r., sztab Borysa Jelcyna uznał Bukowskiego za możliwego kandydata na wiceprezydenta. W 1992 r., na zaproszenie nowych władz rosyjskich, działacz na rzecz praw człowieka uczestniczył w procesie „sprawy KPZR” w Trybunale Konstytucyjnym Federacji Rosyjskiej jako oficjalny ekspert. (Grupa deputowanych zwróciła się do sądu z wnioskiem o sprawdzenie konstytucyjności dekretu prezydenta Jelcyna o likwidacji partii komunistycznej i jego dekretu o majątku KPZR i partii komunistycznej).
W 2004 r. Władimir Bukowski został współzałożycielem społeczno-politycznego „Komitetu 2008: Wolny wybór”, w skład którego wchodzili także Garry Kasparow, Borys Niemcow, Władimir Kara-Murza Jr., Jewgienij Kisieliew i inni rosyjscy opozycjoniści.
28 maja 2007 r. Władimir Bukowski został wyłoniony przez opozycję demokratyczną na kandydata na prezydenta w wyborach w 2008 r. Centralna Komisja Wyborcza odrzuciła wniosek Bukowskiego, motywując decyzję brakiem stałego miejsca zamieszkania na terytorium Federacji Rosyjskiej przez ostatnie 10 lat oraz brakiem dokumentów potwierdzających jego zatrudnienie.
W marcu 2014 r. Departament konsularny ambasady rosyjskiej w Londynie odmówił wydania mu nowego rosyjskiego paszportu. Powód – wnioskodawca (Bukowski) nie może potwierdzić swojego rosyjskiego obywatelstwa.
W kwietniu 2015 roku brytyjska prokuratura postawiła mu zarzuty związane ze sporządzaniem i przechowywaniem pornografii dziecięcej. Bukowski nie przyznawał się do zarzutów i podkreślał, że toczy się przeciwko niemu rozmyślna kampania dyskredytacji i prześladowań. W ubiegłym roku sąd odroczył bezterminowo postępowanie z powodu jego złego stanu zdrowia.
W ostatnich latach był poważnie chory, ale nadal pisał dla mediów i udzielał wywiadów.
Rzeczniczka Bukowskiego poinformowała w niedzielę w nocy, że Władimir Bukowski zmarł z powodu zatrzymania krążenia 27 października w szpitalu w Cambridge.
ba/svaboda.org
Dodaj komentarz