Białorusini przekazali ambasadzie RL listę pomordowanych przez NKWD Litwinów, skazanych za szpiegostwo na rzecz Polski

Lista z nazwiskami i danymi osobowymi 11 osób narodowości litewskiej, zastrzelonych na tzw. Kobylackiej Górze pod Orszą w latach 1937–38, została przekazana ambasadzie Republiki Litewskiej na Białorusi, poinformował portal naviny.by

Listę przekazał podczas spotkania z zastępcą ambasadora Litwy Astą Andriauskene koordynator inicjatywy społecznej „Kobylaki. Rozstrzelani w Orszy” Igor Stankiewicz. Wiceszefowa placówki obiecała przekazać ją Litewskiemu Instytutowi Historii i Centrum Ludobójstwa.

Zamordowani pod Orszą pochodzili spod Borysowa, z powiatu Dubrowieńskiego, Krupskiego, Uszaczskiego i Czasznickiego BSSR.

Większość z nich została oskarżona o szpiegostwo na rzecz Polski, i tylko jeden – Szantor Kuźma Eduardowicz – został zabity jako agent wywiadu litewskiego.

Wszyscy zostali zrehabilitowani. Dokumenty ich oskarżenia przechowywane są w centralnym archiwum KGB i KGB obwodu witebskiego.

Lista jest fragmentem rejestru z nazwiskami 1755 osób (stan na 23.02.2020) zamordowanych w Orszy, który do białoruskich historyków trafił dzięki rosyjskiej inicjatywie „Otwarta lista”. Oprócz Litwinów indeks zawiera nazwiska 1 141 Białorusinów, 505 Polaków, 40 Żydów, 24 Rosjan, 15 Łotyszy, a także kilku Ukraińców, Niemców i jednego Greka.

Ta lista jest również częścią otwartej bazy represjonowanych mieszkańców BSSR, która zawiera ponad 60 tysięcy nazwisk (można ją znaleźć w Internecie).

Pełniejsza lista z nazwiskami 180 500 represji znajduje się w bazie danych Archiwum Narodowego Republiki Białoruś  (ostatnio Archiwum zamknęło dostęp do tej bazy danych).

Archiwa białoruskiego KGB przechowują ponad 235 tysięcy spraw represjonowanych, ale tylko 176 tysięcy z nich zrehabilitowano. Dostęp do archiwów KGB mogą uzyskać wyłącznie krewni, jeśli dowiodą, że są spokrewnieni z represjonowanym.

Inna część dokumentów dotyczących represjonowanych może znajdować się w archiwach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, ale nie ma danych na ich temat.

Lista rozstrzelanych Litwinów została przekazana w ramach republikańskiej kampanii społecznej „Zabici, ale nie zapomniani”, rozpoczętej w styczniu tego roku przez środowiska osób zaangażowane w zachowanie pamięci o represjach z Orszy, Witebska, Homla, Mohylewa i Mińska.

Jednym z celów kampanii jest stworzenie szerszej bazy danych represjonowanych mieszkańców radzieckiej Białorusi, stworzenie mapy miejsc pochówku ofiar terroru politycznego oraz pomoc potomkom w wyszukiwaniu archiwalnych akt i miejsc pochówku ich przodków.

Kampania ma również na celu otwarcie bazy danych Archiwum Narodowego.

Na Kobylackiej Górze stanął pomnik „Pamięci Polaków Białorusi Prześladowanych i Mordowanych w Orszy”

ba