Akt Unii Lubelskiej na liście UNESCO

22 marca 2018

Akt Unii Lubelskiej z 1569 r. został wpisany na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. O wpisanie dokumentu wspólnie zabiegały Polska, Litwa, Łotwa, Białoruś i Ukraina. Dokument został zaprezentowany 22 marca br. w siedzibie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. W uroczystości wzięli udział m.in. wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych, przewodniczący Polskiego Komitetu Programu UNESCO „Pamięć Świata” Wojciech Woźniak oraz przedstawiciele Litwy, Łotwy, Białorusi i Ukrainy.

„Wyjątkowe świadectwo ustanowienia wspólnoty dwóch państw”

– Akt Unii Lubelskiej stanowi wyjątkowe świadectwo ustanowienia wspólnoty dwóch państw, w wyniku którego z Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstał nowy, trwały organizm państwowy pod nazwą Rzeczpospolita Obojga Narodów. Ten akt przenosił unię personalną na poziom unii realnych, wspólnego króla; ustanawiał także wspólny parlament, wspólną politykę zagraniczną, wspólną politykę obronną, wspólne wojsko i monetę – powiedział podczas uroczystości wicepremier Piotr Gliński.

Minister kultury podkreślił, że wpisanie aktu Unii Lubelskiej na listę światowego dziedzictwa UNESCO „Pamięć Świata” „to rzecz bardzo istotna”. „Na tę listę wpisuje się najcenniejsze dokumenty. Do tej pory od 1997 r. ponad 350 obiektów zostało wpisanych, w tym 17 z Polski” – podkreślił Piotr Gliński. Zwrócił również uwagę, że uroczystość poświęcona jest także przekazaniu do zasobów Archiwum Akt Dawnych kopii cyfrowych z archiwów z Oławy w ramach umowy z Centralnym Archiwum Historycznym w Mińsku, polegającej na wymianie archiwów cyfryzowanych w obu krajach.

Program „Pamięć Świata”
Program „Pamięć Świata” (Memory of the World) został zainicjowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) w 1992 r. Był on odpowiedzią społeczności międzynarodowej na dotkliwe straty, jakim dziedzictwo dokumentacyjne uległo w XX w. m. in. podczas dwóch wojen światowych oraz reakcją na wyzwania i zagrożenia, które przyniósł ze sobą intensywny rozwój technologii informacyjnych.

W ramach Programu od 1997 r. prowadzona jest lista światowa bezcennych zabytków piśmiennictwa, na którą do chwili obecnej trafiło ponad 350 obiektów z całego świata, w tym 17 dokumentów lub zbiorów źródeł z instytucji w Polsce. Archiwum Główne Akt Dawnych zostało uhonorowane po raz piąty. W poprzednich latach na wymienioną listę z zasobu AGAD trafiły tak unikalne materiały historyczne jak: akt Konfederacji Warszawskiej z 1573 r., dokumenty Archiwum Komisji Edukacji Narodowej, część Archiwum Radziwiłłów z Nieświeża oraz traktaty pokojowe zawarte od XV do XVIII w. między Rzecząpospolitą a Imperium Osmańskim.

Kresy24.pl za  mkidn.gov.pl/ab

fot. Danuta Matloch