27 lut 20240774
1839 – w Wilnie Rosjanie rozstrzelali Szymona Konarskiego - działacza niepodległościowego, członka organizacji Młoda Polska i Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
Szymon Konarski urodził się w 1808 r. we wsi Dobkiszki w pobliżu Sejn. Jego ojciec walczył w wojnie z Rosją i w Insurekcji Kościuszkowskiej, on sam z kolei w...
20 lut 20240562
1963 – zmarł książę Eustachy Sapieha - minister spraw zagranicznych II RP, polityk konserwatywny. Urodzony w 1881 r. w Biłce Szlacheckiej pod Lwowem.
W listopadzie 1918 r. stał na czele Komitetu Obrony Kresów Wschodnich. Potem walczył w wojnie polsko - bolszewickiej. Był przedstawicielem Polski na rokowania z Litwą w...
09 lut 20245901
1943 – banda UPA zmasakrowała polską ludność wsi Parośla I na Wołyniu. Zginęło co najmniej 150 osób, w tym kobiety, dzieci i niemowlęta. Zbrodnia ta jest uznawana za początek Rzezi Wołyńskiej.
Polacy z Parośli trudnili się przeważnie rolnictwem i pracami w lesie. Wieś liczyła 42 zagrody. Nie spodziewali się...
08 lut 20240572
1951 – w więzieniu na warszawskim Mokotowie został rozstrzelany major Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" - legendarny dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK zwanej też "Brygadą Śmierci".
Ten najbardziej chyba znany z Żołnierzy Wyklętych urodził się w 1910 r. w Stryju jako najmłodszy syn Karola Szendzielarza i Eufrozyny z...
20 sty 20241729
1616 – urodził się Jerzy Sebastian Lubomirski - marszałek wielki koronny, hetman polny koronny. Wielki wódz, który uratował Polskę przed Potopem szwedzkim.
Postać wybitna i warta przypomnienia z wielu względów. Przede wszystkim jako jedyny polski arystokrata nie złożył hołdu szwedzkiemu królowi Karolowi Gustawowi...
12 lis 20230433
1623 – w Witebsku zginął z rąk mieszczan Jozafat Kuncewicz - święty, polski duchowny unicki, bazylianin, arcybiskup połocki, męczennik. Propagator Unii Kościoła wschodniego i zachodniego w Rzeczypospolitej - tzw. Unii Brzeskiej.
Dokonywał licznych nawróceń na całej Wileńszczyźnie. Urodzony około 1580 r. we...
01 paź 20231812
1653 - car Aleksy I zwołał Sobór Ziemski, który zerwał traktat pokojowy z Polską i ogłosił przyłączenie Ukrainy do Rosji. Rozpoczęło to krwawą 13-letnią wojnę polsko-rosyjską.
Już w 1648 roku - po klęsce wojsk polskich w bitwie z Kozakami Chmielnickiego pod Korsuniem i śmierci króla Władysława IV - rosyjski...
28 wrz 20233524
1939 - pod Szackiem na Wołyniu rozpoczęła się 3-dniowa zwycięska bitwa polskich żołnierzy z grupy KOP gen. Wilhelma Orlika-Rückemanna z sowiecką 52 Dywizją Strzelecką.
W chwili agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 r. gen. Orlik-Rückemann dowodził nielicznymi siłami Korpusu Ochrony Pogranicza dozorującymi...
25 wrz 20230474
1676 – rozpoczęła się 20-dniowa bitwa pod Żurawnem, ostatnie starcie wielkiej wojny polsko-tureckiej z lat 1672-76, zakończone polskim zwycięstwem i rozejmem 14 października.
20-tysięcznymi polskimi siłami dowodził król Jan III Sobieski, a 50-tysięcznymi siłami turecko-tatarskimi - Selim I Girej oraz Ibrahim...
23 wrz 20230652
1648 – Powstanie Chmielnickiego: pod Piławcami rozpoczęła się 3-dniowa bitwa z Kozakami - jedna z największych klęsk w dziejach oręża polskiego, zakończona ucieczką Polaków.
25 tysięcy Kozaków założyło dwa ufortyfikowane obozy - na prawym i lewym brzegu rzeki Ikwy, na granicy Wołynia i Podola. 30-tysięcznymi...
09 sie 20231375
1883 - we Lwowie urodził się Roman Longchamps de Bérier - prawnik, członek Komisji Kodyfikacyjnej RP, ostatni rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza. Zamordowany przez Niemców.
Pochodził ze znanej rodziny lwowskiej pochodzenia francuskiego. W 1901 r. ukończył gimnazjum we Lwowie, a potem Wydział Prawa i Umiejętności...
06 sie 20238653
1657 – w Czehryniu zmarł Bohdan Chmielnicki - ukraiński hetman kozacki, przywódca powstania przeciwko Rzeczypospolitej w latach 1648-1654, bohater narodowy Ukrainy.
O kolejnych bitewnych epizodach Powstania Chmielnickiego piszemy przy okazji innych dat w naszym kalendarium. Tu zaś pokrótce streścimy tylko drogę...